وتكەن جۇما كۇنى استانا قالاسى سارىارقا اۋدانىنىڭ سوتى «ينجەنەرلىك-سەرۆيستىك قۇرىلىس كومپانياسى» جشس ديرەكتورى قازبەك جۇباتقانوۆ پەن ونىڭ اعاسى عاني جۇباتقانوۆتى قاماۋعا الدى.
ولارعا «وڭتۇستىك شىعىس سول جاق بەتى» تۇرعىن ءۇي كەشەنى قۇرىلىسىنا ينۆەستورلاردان الاياقتىق جولمەن اقشا جيناپ, اسا ءىرى كولەمدە قارجى جىمقىردى» دەگەن كۇدىك كەلتىرىلەدى.
ءبىز بۇعان دەيىن دە «العا, توقبولات», «ورالديزاينسترويسەرۆيس», «تامىز ينۆەست گرۋپپ», «كازگاز استانا نس», «نومادستروي ەك» سياقتى تاعى باسقا دا زاڭ قۇرىعىنا ىلىككەن قۇرىلىس كومپانيالارى تۋرالى جازعان بولاتىنبىز.
ال بۇل كومپانيانىڭ ادامداردى الداۋدا بولسىن, قۇرىلىس سالۋدى جۇرگىزۋدە بولسىن باسقالاردان بولەكشە قۇيتىرقىلىعى كوپ بولىپ شىقتى.
جۇباتقانوۆتار جىرى اياقتالماق
بىلەتىن ادامداردىڭ ايتۋىنشا, قازبەك پەن عاني جۇباتقانوۆتار ءاۋ باستا قۇرىلىس ءىسىن وسى جىلدىڭ باسىندا الاياقتىعى ءۇشىن سارىارقا اۋداندىق سوتىنىڭ شەشىمىمەن توعىز جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرىلعان «ورالديزاينسترويسەرۆيس» ديرەكتورى كەڭەس جۇمابەكوۆپەن بىرگە باستاعان كورىنەدى.
2008 جىلى ءوز الدارىنا قۇرىلىس كومپانياسىن قۇرىپ, ءبولىنىپ شىققان اعايىندى جىگىتتەر شاھاردا مەملەكەتتىك باعدارلامامەن سالىنىپ جاتقان تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىنا اتسالىسۋعا بەل بايلايدى. ءسويتىپ, ىلە كوشەسى بويىنان بولاشاقتا بوي تۇزەيتىن 380 پاتەرلىك تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىن سالۋ قۇقىن تەندەردە جەڭىپ الادى. جاسىراتىنى جوق, العاشقى جىلدارى جۇمىس جاقسى ءجۇردى. دەگەنمەن, ءۇيدىڭ قاباتتارى ءوسىپ, قابىرعالارى بيىكتەگەندە جۇباتقانوۆتاردىڭ تابەتى دە اشىلا تۇسكەن سياقتى.
ولار 2010 جىلدان باستاپ تىلەك ءبىلدىرۋشى ادامدارعا ءالى تولىق بىتپەگەن ءۇيدى قولما-قول اقشاعا ساتا باستاعان. ال ەڭ جوعارعى مانسارد قابات پەن ەڭ تومەنگى «تسوكول» قاباتىن ساتۋدا كوپتەگەن زاڭ بۇزۋشىلىقتارعا جول بەرىلگەنى انىقتالىپ وتىر. ءالى تەرگەۋ امالدارى ءجۇرىپ جاتقاندىقتان, ءبىز بۇل ماسەلەنىڭ بۇگە-شىگەسىن اشىپ جازا الماي وتىرمىز. تەك بەلگىلى بولعانى جوعارعى قاباتتان جيىرماعا تارتا پاتەردى, تومەنگى «تسوكول» قاباتىنان وتىزدان استام ورىنجايدى ەكى رەتتەن ساتىپ, اقشاسىن وزدەرىنىڭ جەكە مۇددەلەرىنە جۇمساعان.
ءتىپتى, ساتىپ الۋعا اقشالارى جەتپەگەن ادامدارعا جۇباتقانوۆتار پاتەرلەر مەن تومەنگى قاباتتاعى ورىنجايلاردى اۆتوكولىككە ايىرباستاعان.
– 2014 جىلى اقپان ايىندا قازبەك جۇباتقانوۆتان «تسوكول» قاباتىنان جالپى كولەمى 54 شارشى مەتر بولاتىن 3 515 000 تەڭگەگە ورىنجاي ساتىپ الدىم. كەلىسىمشارت جاساسىپ, اقشانى بۋحگالتەرياعا تولەردە قازبەك ماعان «قۇرىلىستى الداعى مامىر ايىندا ءبىتىرىپ, تاپسىرامىز» دەپ سەندىردى. مىنە, سودان بەرى ءۇش جىلدان اسا ۋاقىت وتسە دە, نە قازبەكتى ۇستاي المايمىن, نە ۋادە ەتكەن ورىنجايىم جوق, سەرگەلدەڭگە تۇسۋدەمىن» دەيدى جۇماعازى كەنجەبەكوۆ ەسىمدى ازامات.
مۇنداي مىسالداردى كوپتەپ كەلتىرە بەرۋگە بولادى. قىلمىستارىن جاپقىسى كەلگەن جۇباتقانوۆتاردىڭ نەشە ءتۇرلى ايلا-شارعىعا بارعاندارى دا بەلگىلى بولىپ وتىر. ونىڭ ارەكەتىنەن تۇڭىلگەن ادامداردىڭ الدى تەرگەۋ ورگاندارىنا ارىز-شاعىم جازا باستاعاندا عاني جۇباتقانوۆ ءبىراز ادامدارعا جەكە ءوزى بارىپ, «ارىز جازباي-اق قويىڭىز, پاتەرىڭىزدى وسى كۇزدە ءبىتىرىپ بەرەمىن» دەپ انت-سۋ ىشكەن كەزدەرى دە بولعان. سونىڭ سالدارىنان زارداپ شەگۋشىلەردىڭ تەڭ جارتىسى ىشكى ىستەر ورگانىنا شاعىم تۇسىرمەي, ءىس وسىلاي «ۇزىن ارقان, كەڭ تۇساۋ» سوزىلىپ كەتكەن كورىنەدى.
«ەشتەن كەش جاقسى» دەگەندەي, وعان سەنىم ارتىپ, بارلىق جيعان-تەرگەنىن قولىنا ۇستاتقان جازىقسىز جانداردى جەتى جىل بويى زار يلەتىپ, سەرگەلدەڭگە سالعان جۇباتقانوۆتاردىڭ جىرىنا نۇكتە قويىلاتىن كۇن دە الىس ەمەس سياقتى.
كەدەرگىلەر جويىلا باستادى
بۇگىنگى تاڭدا ەلوردادا ۇلەستىك قۇرىلىستىڭ ءتۇيىندى تۇيتكىلدەرى شەشىمىن تابا باستادى. استانا قالاسى اكىمدىگى مەن مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ ناقتى ارالاسۋىنىڭ ارقاسىندا كۇن سايىن تالداۋلار مەن مونيتورينگتەر جۇرگىزىلىپ, ۆەدومستۆوارالىق كوميسسيا وتىرىسىندا ۇلەسكەرلەر ماسەلەسى جان-جاقتى تالقىلانۋدا.
جىلدار بويى ورىن الىپ كەلگەن قيىندىقتاردىڭ ناقتى سەبەپتەرى انىقتالىپ, ونى شەشۋدىڭ كەشەندى تاسىلدەرى بەلگىلەندى. استانا قالاسىنىڭ پروكۋراتۋراسىندا ۇلەسكەرلەر ماسەلەسىمەن اينالىساتىن ارنايى ۇيلەستىرۋ كەڭەسى قۇرىلىپ, جىبەرىلگەن نەگىزگى قاتەلىكتەر مەن وسى توڭىرەكتەگى قولبايلاۋ بولىپ وتىرعان جايلار جان-جاقتى تالقىلاناتىن بولدى. وسىنداي ءبىر القالى جيىندا قالا پروكۋرورى بولات دەمباەۆ «استاناداعى ۇلەسكەرلەر ماسەلەسى بىزدە ءالى وزەكتى بولىپ وتىر. مەملەكەتتىك جانە قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ جۇمىسىنا تالداۋ جاساعانىمىزدا, ءبىراز جايدىڭ باسى اشىلدى. وسىعان بايلانىستى ناقتى لاۋازىم يەلەرىنە قاتىستى قوسىمشا قىزمەتتىك تەرگەۋ جۇرگىزىلىپ, پروتسەسسۋالدى شەشىمدەر قابىلدانادى.
ەڭ باستىسى – قارجىنى ساقتاي ءبىلۋ. ەگەر اقشا ورنىندا بولسا, كەتكەن قاتەلىكتەردى دەر كەزىندە جوندەپ, قۇرىلىستى كەز كەلگەن ۋاقىتتا اياقتاۋعا بولادى. مەملەكەتتىك ورگاندار ەندى شەگىنەتىن جول جوق ەكەنىن ءتۇسىنىپ, ۇلەسكەرلەر ماسەلەسىمەن ناقتى اينالىساتىن جۇمىس ورگانى مەن قۇرىلىمدىق ءبولىمشەلەر قۇرۋى ءتيىس» دەگەن بولاتىن.
وسىدان كەيىن كوپ ۇزاماي ۇلەسكەرلەردى قولداۋ ورتالىعى جۇمىس ىستەي باستادى. وندا الاقول قۇرىلىس كومپانيالارى باسشىلارىنان زارداپ شەككەن ينۆەستورلاردىڭ ماسەلەسى كەشەندى تۇردە قاراستىرىلادى. اشىلعاننان بەرى وسى ورتالىققا ەكى جۇزگە تارتا ادام كەلىپتى. ولار, نەگىزىنەن, تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىن جۇرگىزەتىن قۇرىلىس كومپانيالارى تۋرالى, ولاردىڭ باسشىلارى حاقىندا جان-جاقتى اقپاراتتار الا الادى.
ساراپشىلاردىڭ ايتۋىنشا, قيىندىقتارعا تاپ بولىپ, ۇلەسكەرلەردى الدايتىن كوبىنە قۇرىلىس سالۋعا رۇقساتى جوق, ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازاسى قالىپتاسپاعان, اقشاسى بولماسا دا, جەڭ ۇشىنان جالعاسقان قۇرىلىس كومپانيالارى كورىنەدى. سوندىقتان تۇراقتى تۇردە مونيتورينگ جۇرگىزىپ, جۇيەلى تەكسەرىستەر ۇيىمداستىرۋ وسى باعىتتاعى كەلەڭسىزدىكتەرگە توسقاۋىل قويا باستاعانداي.
ءۇمىت وتى جاعىلدى
وتكەن جۇما كۇنى استانا قالاسى اكىمدىگىندە اپتا سايىن قالا اكىمىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى سەرگەي حوروشۋن توراعالىق ەتەتىن ۆەدومستۆوارالىق كوميسسيانىڭ وتىرىسىنان ۇلەسكەرلەر قۋانىپ شىقتى. «ازبۋكا جيليا», «جاستار-4», «ينجەنەرلىك سەرۆيستىك قۇرىلىس كومپانياسى», «العا توقبولات», «ورالديزاينسترويسەرۆيس» جانە باسقا دا قيىندىقتارعا تاپ بولعان قۇرىلىس كومپانيالارى ۇلەسكەرلەرى وزدەرىن تولعاندىرىپ جۇرگەن ماسەلەلەر بويىنشا ساۋالدارىنا جاۋاپتار الدى. كوپتەگەن «ساقالدى قۇرىلىستار» وسى جىلدىڭ قاراشا, جەلتوقسان ايلارىندا پايدالانۋعا بەرەتىندىگى ايتىلدى. اسىرەسە, قاماۋعا الىنعان اعايىندى جۇباتقانوۆتاردىڭ «ينجەنەرلىك-سەرۆيستىك قۇرىلىس كومپانياسى» جشس سالىپ بىتىرمەي تاستاپ كەتكەن «وڭتۇستىك شىعىس سول جاق بەتى 3 بەلگىسى» تۇرعىن ءۇي كەشەنىنە قاتىستى ناقتى شەشىمدەر بىلگىلەندى.
ءجۇز جيىرما ءۇش پاتەرلىك تۇرعىن ۇيگە ون كۇننىڭ ىشىندە جىلۋ قۇبىرى تارتىلىپ, جارىق بەرىلەدى. سودان كەيىن ادامدار قابىرعالارى ءالى تازا ارلەنبەسە دە, تىلەك بىلدىرسە پاتەرلەرىنە قونىستانۋىنا رۇقسات بەرىلەدى.
– مەن بۇل ەكى بولمەلىك پاتەرىمدى التى جىل كۇتتىم. ەندى, مىنە, بۇگىن عانا كەۋدەمە ءۇمىت وتى جاعىلعانداي جاعىمدى جاڭالىقتى ەستىپ, توبەم كوككە ەكى ەلى جەتپەي تۇر, – دەدى جامبولات ەسەنبەكوۆ دەگەن ۇلەسكەر.
بۇعان دەيىن بەلگىلى بولعانىنداي, ۇلەستىك قۇرىلىسقا قاتىسۋشىلار ماسەلەسى قالا اكىمى اسەت يسەكەشەۆتىڭ جەكە باقىلاۋىنا الىندى. وسىعان بايلانىستى قازىر سالىنىپ جاتقان قۇرىلىس كەشەندەرىنە بارىپ, جۇمىستىڭ قاي ساتىدا ەكەنىن كوزبەن كورۋ, تاپ سول جەردە ينۆەستورلاردىڭ قاتىسۋىمەن ناقتى شەشىمدەر بەلگىلەۋ سياقتى جۇمىستار قولعا الىنعان. بۇل – تاياۋ ۋاقىتتا قالاداعى بارلىق ۇلەسكەرلەر ماسەلەسىنىڭ ءتۇيتكىلدى تۇيىندەرى شەشىلە باستايدى دەگەن ءسوز. لايىم, سولاي بولعاي. جىلدار بويى جيعان-تەرگەنىن سالىپ, باسپانالى بولۋ قامىندا جۇرگەن ادامداردىڭ ۇمىتتەرى اقتالار كۇن دە الىس ەمەس.
تاڭاتار تولەۋعاليەۆ
