قازاق ۇلتتىق ونەر ۋنيۆەرسيتەتىندە «ەكسپو-2017» كورمەسى شەڭبەرىندە وتكەن «ۇلى جىبەك جولى: شىعىس پەن باتىس مادەنيەتتەرىنىڭ قارىم-قاتىناستارى» اتتى ءىى حالىقارالىق فورۋمنىڭ اياسىندا مۋزىكاتانۋشى, ونەرتانۋ كانديداتى بولات سارىباەۆتىڭ تۋعانىنا 90 جىل تولۋىنا ارنالعان «قازىرگى زامانداعى مۋزىكاتانۋ جانە ەتنوورگانولوگيا ماسەلەلەرى» اتتى حالىقارالىق كونفەرەنتسيا ۇيىمداستىرىلدى
فورۋمعا قازاقستان, رەسەي, قىتاي, وڭتۇستىك كورەيا, تۇركيا, بەلارۋس, قىرعىزستان, وزبەكستان, تاجىكستان, ءازىربايجان, يتاليا مەملەكەتتەرىندەگى مۋزىكالىق ءبىلىم بەرەتىن بىرقاتار جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ باسشىلارى مەن ۇستازدارى جينالدى. ونىڭ بارىسىندا ءداستۇرلى مادەنيەتتى, ۇلتتىق مۋزىكانى ساقتاۋ مەن دامىتۋ ماسەلەلەرى تالقىلانىپ, مۋزىكالىق مۇرانىڭ بۇگىنگى كۇنمەن ساباقتاستاعى ورتاعا سالىندى.
«بولات سارىباەۆتى قازاقتىڭ ۇلتتىق اسپاپتارىن جيناۋشى, ۇمىت بولعان كوپتەگەن اسپاپتاردى جاڭعىرتۋشى رەتىندە بىلەمىز. ماسەلەن, ءۇش شەكتى دومبىرانى جاڭعىرتىپ, زەرتتەگەن تۇڭعىش عالىم بولات شامعاليۇلى ەدى». بۇل تۋرالى «حالىق قازىناسى» عىلىمي زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ عىلىمي قىزمەتكەرى رۇستەم نۇركەنوۆ ءسوز ساباقتادى.
ونىڭ ايتۋىنشا, ونەرتانۋشىنىڭ «قازاقتىڭ مۋزىكالىق اسپاپتارى» كىتابى مەن البومىندا جانە ورىس تىلىندەگى «كازاحسكيە مۋزىكالنىە ينسترۋمەنتى» ەڭبەگىندە ءۇش شەكتى دومبىرا جونىندە ايتىلادى. سوندا بولات سارىباەۆ مۇنداي دومبىرا ءتۇرى جايلى العاشقى دەرەكتەر باتىس قازاقستان ايماعىندا كەزدەسەتىنىن ايتىپ, 1857 جىلى بوكەي ورداسىندا بولعان ەتنوگراف د.يساەۆتىڭ جازبالارىنا سۇيەنەدى. سونداي-اق, ا.ەۆرەينوۆ, ا.حارۋزين, پ.يۋدين سىندى ەتنوگرافتاردىڭ ەڭبەكتەرىنەن ءارتۇرلى مالىمەت الادى.
«الايدا بولات سارىباەۆ ءۇش ىشەكتى دومبىرا جايلى كەلتىرگەن دەرەكتەردىڭ كوبىسى قازىرگى شىعىس قازاقستان وبلىسىنا جەتەلەيدى. ول ءۇش ىشەكتى جانە شاناعىنىڭ ىشىنە قوسىمشا ىشەكتەر سالىنعان كونە دومبىرالار سەمەي وبلىسىنىڭ اباي, شۇبارتاۋ جانە جاڭا سەمەي اۋداندارىندا ءجيى كەزدەسكەنىن, سەمەي وبلىسىندا ءۇش ىشەكتى دومبىرا تارتۋدىڭ تاماشا شەبەرلەرى كوپ بولعانىن كەلتىرەدى. سونىڭ ىشىندە ۇلى ابايدىڭ بالاسى اقىلباي مەن نەمەرەسى يسرايل ءۇش ىشەكتى دومبىرانى شەبەر تارتقانىن, يسرايلدىڭ دومبىراسى سەمەيدەگى ابايدىڭ رەسپۋبليكالىق مەموريالدىق مۋزەيىندە ساقتالعانىن, اباي قۇنانباەۆ پەن ونىڭ دوسى ن.دولگوپولوۆ سەمەي ولكەتانۋ مۋزەيىنە 1885 جىلى ءۇش شەكتى دومبىرا تاپسىرعانىن ايتادى. بولات سارىباەۆتان كەيىن ءۇش شەكتى دومبىرانى زەرتتەۋدى ونىڭ شاكىرتى جارقىن شاكارىم قولعا الدى. ۇستازىنىڭ تىكەلەي تاپسىرماسىمەن بۇل اسپاپ ءتۇرىن شەرتۋدى ۇيرەنىپ, زەرتتەۋدى ءارى قاراي جالعاستىردى» دەيدى رۇستەم نۇركەنوۆ.
«ۇلى جىبەك جولى: شىعىس پەن باتىس مادەنيەتتەرىنىڭ قارىم-قاتىناستارى» اتتى ءىى حالىقارالىق فورۋم اياسىندا وزگە دە وزەكتى ماسەلەلەر قوزعالدى. ال بۇگىن قازاق ۇلتتىق ونەر ۋنيۆەرسيتەتىندە پ.چايكوۆسكي اتىنداعى ح حالىقارالىق جاسوسپىرىمدەر بايقاۋى باستالىپ, 10 كۇنگە سوزىلادى.
امانعالي قالجانوۆ
