قالا مەن سالا

ساۋلەلى جۇلدىز



استانانىڭ بۇگىنگى كەسكىن-كەلبەتى قىزىقتىرىپ, تاڭ-تاماشا بەينەسىنە سۇيسىنگەن سايىن وسىنىڭ ءبارى اينالاسى جيىرما جىلدىڭ ىشىندە عانا اتقارىلعان عاجايىپ قۇبىلىس ەكەنى كوڭىلدى ماقتانىشقا بولەمەي قويمايدى. ونىڭ تسەلينوگراد اتالۋداعى سۇرىقسىز دا, سۋىقتاۋ دا كەزىندەگىسىنەن بىلەتىن بىزگە, اسىرەسە, ءاردايىم ادام تانىعىسىز قۇلپىرىپ, جاڭارىپ, جاسارىپ جاتۋى تىم ىستىق.

بۇل قالانى العاش كورۋىمىز دە ەستە. وتكەن ءداۋىردىڭ 60-شى جىلدارى باسىندا ەسىلمەن قاپتالداس نۇرانىڭ بويىنان ۇلكەندەرگە ىلەسىپ, كەلىپ-كەتىپ جۇرەتىن اۋىل بالاسىنا سوندا نازارعا تۇسەتىنى تەك تىڭ يگەرۋشىلەر سارايى مەن وبلىستىق پارتيا كوميتەتىنىڭ عيماراتى ەدى. مير كوشەسى عانا بولماسا, جان-جاعى جاپىرايعان كوزگە ۇيرەنشىكتى ۇيلەر قالالىق كەيىپتى ەلەستەتە قويمايتىن. بەرتىندە «كوممۋنيزم نۇرى» گازەتىندەگى ۇلكەن ورتاعا قوسىلىپ, باسقا قالالارمەن سالىستىرا, تەڭەستىرە قالۋدا دا ونشالىقتى الدىڭعى قاتارلى ەمەستىگى مويىندالاتىن. كىم بىلەدى, ەگەر ەل شاڭىراعى ارقا توسىنە اۋىسپاعاندا, سول قالپىنان ۇزاي قويماس پا ەدى دەگەن وي كەلەدى بۇگىندە. ەلىمىزدىڭ تۇتاستىعى مەن بەرىكتىگى ءۇشىن جاسالعان كورەگەندىك باتىل قادامنىڭ ارقاسىندا الەمدى تاڭعالدىرۋشى كوز تويمايتىن شاھار پايدا بولۋى ادامزات جاڭا تاريحىنداعى عاجاپ وقيعا سانالسا, حالقىمىز قولى التىن ەكەنىنە جارقىن ايعاق وسى ەمەس پە؟!

ۋاقىت جىلدامدىعىن بايقاتپايدى. قاراپ وتىرساق, جاڭا قازاقستانىمىزدىڭ جاڭا باس قالاسى ۋىق تىككەنىنە 20 جىل تاقاپ قالىپتى. ەندى ءبىر جىلدان سوڭ سول جايناعان جاسقا تولعالى وتىرعان شاعىنا سايكەس تىنىسى كىم-كىمدى دە تارتپاي اكەتپەيتىن ءتارىزدى. ارمان قۋىپ, ۇلكەن ءۇمىت جەتەگىمەن قىز-قىز قايناعان ورتاعا قىزىعىپ, كەلىپ جاتقان جاستار مەسەلى قايتپاسا, الدىمەن بىلىكتى ماماندار, ىسكەر تولقىنعا تولىقسا دەيسىڭ.

ادامعا ومىردەگى ارمانداعان ماقساتى ەشقاشان جەڭىل جولمەن كەلمەيدى. ماسەلەن, ءبىر باسپانانىڭ ءوزى قانشاما كۇش-قايراتپەن تۇرعىزىلادى. مۇنى مىڭداعان تۇرعىن ءۇي, جۇزدەگەن ساۋلەتتى ساراي, ءزاۋلىم عيمارات سالۋ قانداي قيىندىعىن باجايلاتۋ ءۇشىن مىسالعا كەلتىرىپ وتىرمىز. وسىنشاما كۇردەلى ءىستى ۇيلەستىرىپ, ەبىن تاۋىپ, ورتاق كۇرەسكە قۇلشىندىرىپ, ۇمتىلىسقا جۇمىلدىرۋ – مەملەكەتتىك تۇرعىداعى تاباندىلىقتىڭ جەمىسى مەن جەڭىسى ەكەنىنە, سونىڭ باستاماشىسى دا, قولداۋشىسى دا ەلباسىنا ەل ريزالىعىن بىلەمىز.

بۇگىندە استانا – وزىمەن ساناتتاس ەلوردالار كوبىنەن اسىپ تۇسپەسە, كەم تۇسپەيتىن قالا. ءوسىپ-وركەندەۋگە ءورىسى كەڭدىگىن ويلاعاندا تالايىن باسىپ وزارى داۋسىز. جاقىندا كوركىن كەلىستىرگەن, اجارىن ارايلاندىرعان جاڭا «نۇرلى جول» تەمىرجول ۆوكزالى مەن اۋەجاي, «ەكسپو-2017» عيماراتتارى كەلەشەگىنە كەمەلدىگىنە كۇمان تۋعىزبايدى. پرەزيدەنت ن.ءا.­نازارباەۆ «استانا كەلبەتى – ۇلت كەلبەتى. ءبىزدىڭ استانامىز قاي جاعىنان قاراعاندا كىسى قىزىعارلىقتاي, شىعىستىڭ دا, باتىستىڭ دا ايشىقتارىن قاتار قابىستىرعان قالاعا اينالىپ كەلەدى» دەپ اتاپ كورسەتۋى ونىڭ كوشەلەرىن ارالاپ, تاماشالاعان سايىن ويعا ورالادى. مىسالى, بۇدان بىرەر جىل بۇرىن ۆاشينگتوندا بولعان بىزگە ەسىلدىڭ سول جاق جاعالاۋى بويىنداعى ورتالىق وسىناۋ شاھاردى ەلەستەتەرلىكتەي كورىنەدى. كەڭ دە تاپ-تازا كوشەلەر, قىزمەتتىك, مەكەندىك اسەم ۇيلەر, جاسىل جەلەككە مالىنعان ساياباقتار, ۋ-شۋدان تىنىشتاۋ ورامدار, بوس كىسى اياعى سيرەك, مادەنيەت­تىلىك مانەرى ەسكەن ورتا باۋرايدى. قوعامدىق كولىكتەردەگى تارتىپتىلىك پەن ادەپتىلىك كوڭىل وسىرەدى. اسىرەسە, جاستار جاعىنىڭ ۇلكەندەرگە ۇشىپ تۇرىپ ورىن ۇسىنۋى جاراسادى. سۇراستىرا قالساڭ, قازاقشا جاۋاپ قاتىپ, ءتىپتى ۇيالى تەلەفوندارىن اشىپ, ءجون سىلتەپ, ايتىپ, ءتۇسىندىرۋى جاعىمدى-اق. ءتۇر كەلبەتتەرى دە كوركەم, كيىم كيىستەرى دە كەلىستى, وي-ساناسى وسىڭكى, قازاقي تاربيە­لى بۋىن جەتىلىپ كەلە جاتۋىنا قۋاناسىڭ. سولارعا قاراپ, ەل ەرتەڭىن تانىعانداي بولاسىڭ. ولار جۇزىنەن ەسەر وزگەگە ۇقسامايتىن ىشكى ادەمى الەم, جوعارى مادەنيەتتىلىك ەلوردانىڭ وزىندىك بولمىسى قالىپتاسۋىن بايقاتادى. وسىنداي استانالىق ءتالىم بارلىق جەرگە ۇلگى, ءۇردىس بولسا, نۇر ۇستىنە نۇر. ال ۇلگى تۇتۋ جوق ەمەس. ايتالىق, قاراعاندىمىز دا سوندايلىق ونەگەمەن وزگەرىپ جاتىر. استانا ەلىمىز قالالارى ءبارىن العا تارتىپ بارا جاتقان, شاپاعاتىن شاشقان شۇعىلا سياقتى اسەر قالدىرادى.

قاراعاندى دەمەكشى, قۇدايى كورشى رەتىندە كومەك-قولداۋى ارقاشان اشىق. جەرلەستەرىمىز قولتاڭباسى قالعان قۇرىلىس­تار قانشاما. باسقالارىن اتاماعاندا-اق, «وتان قورعاۋشىلار» ەسكەرتكىشى ورنى ءبىر بولەك. تاۋەلسىزدىكتىڭ 10 جىلدىعىنا ارنالعان بۇل تارتۋ استانا سيمۆولى ءبىرى تۇرعىسىندا الىسقا تانىمال.

سىرت كوز بايقامپاز ەمەس پە؟ اراعا كوپ ۋاقىت سالماي كەلىپ-قايتۋلاردا كۇننەن-كۇنگە قۇلپىرۋدى اڭداماي قالمايسىڭ. كەلبەتتەنۋ كەزەگى ەندى وڭ جاق جاعالاۋعا جالعاسۋى بىلىنەدى. حازىرەت سۇلتان مەشىتى اينالاسى قانداي ءاپ-ادەمى دەسەڭىزشى؟! بۇل ماڭايداعى «ەرتەگى قالاشىق» دەسە دەلىنگەندەي, اۋماق كۇندىز كوزدى ءبىر سۇرىندىرسە, كەشكىسىن سان بوياۋمەن جارقىراۋى ەكى سۇرىندىرەدى. قوس جاعالاۋعا ۇشتاسقان راقىمجان قوشقارباەۆ اتىنداعى جاڭا داڭعىلدىڭ باتىر داڭقىنا سايما-سايلىعى سۇيىندىرەدى. ءدايىم, وسىلايشا ءوسۋ بيىگىنەن تۇسپەسىن تەك. ەركىن دالا تورىندە جارقىراعان جۇلدىزعا سول جاراستى.

ايقىن نەسىپباي




تاعىدا

ۇقساس جاڭالىقتار

پىكىر ۇستەۋ

Back to top button