«شابدالى» ءفيلمى ءتۇسىرىلىپ جاتىر دەپ ەستىپ جۇرگەنبىز. اتىنا ەلەڭ ەتكەنىمىزدىڭ سەبەبى, ءدال وسىنىڭ الدىندا بەلگىلى جىرشى الماس الماتۇلىنىڭ وسى اتتاس اڭگىمەسىن وقىعان ەدىك. ونىڭ جۇرەكتىڭ نازىك قىلىن تەربەگەن وقيعا جەلىسىندەگى ادامي قاسيەتتىڭ پارقىن تۇسىندىرگەن ماعىناسىنا ءمان بەرگەنبىز. وسىلايشا العاشقى «شابدالىنىڭ» ءدامى اۋزىمىزدان كەتپەي جۇرگەندە, وسى تۋىندىنىڭ جەلىسىنە قۇرىلعان جاڭا ءفيلمنىڭ حالىقارالىق ءحىV «ەۋرازيا» كينوفەستيۆالى اياسىندا ارنايى كورسەتىلىمى بولادى دەگەن جەرگە ەنتىگىپ جەتكەنبىز.
شابدالىنىڭ داڭقىن ەستىگەن جالعىز مەن ەمەس ەكەنمىن. شاعىن كينوزال اۋزى-مۇرنىنان شىعىپ, كورەرمەندەر باسپالداقتارعا دەيىن سىعىلىسىپ وتىرىپ كورگەندە, اۋىلدىڭ كلۋبىنداعىنداي اسەر الدىق. سونىمەن, كوركەم ءفيلمنىڭ سوڭعى كادرى كوز الدىمىزدان وتكەن كەزدە ستسەناري اۆتورى ءارى رەجيسسەرى جاندوس قۇسايىنعا, يدەيا اۆتورى مۇحامەدجان تازابەكتىڭ وڭ تالابىنا قۋانا قول سوقتىق. ويتكەنى, فيلم وزەكتى. ونىڭ ءبىر ۇشى استاناعا اڭسارى اۋعان وڭتۇستىكتەگىلەر مەن وڭتۇستىكتەن كەلگەندەردى جيىرىلا جاقتىرمايتىن سولتۇستىكتەگىلەرگە ءتيىپ جاتىر. مۇنداعى جۇرتقا وعاشتاۋ كورىنەتىن جايتتاردىڭ تىگىسىن بىلدىرمەي ءتۇسىندىرىپ, ادەمى يۋمورمەن جۇقالاپ جەتكىزگەن. مايدا ءتىلدى, ەلپىلدەپ قۇراق ۇشىپ, ءىشى-باۋىرىڭا كىرىپ تۇراتىن «يوجيكتەردىڭ» مەنتاليتەتىن كورسەتە بىلگەن ارتىستەرگە مىڭ دا ءبىر راحمەت. «قىز الىپ قاشۋدىڭ» جەرگىلىكتى ءتارتىبى مەن ونىڭ زاڭعا تومپاق ەمەس تۇستارىن دا تۇسپالداپ جەتكىزۋگە تالپىنعان. ارينە, ايتپاعىمىز بۇل ەمەس. فيلمدەگى جاس كەلىندەرگە ەتەگىنە سۇرىندىرەتىن ۇزىن كويلەك كيگىزىپ, باسىنا توگىلدىرىپ ورامال سالىپ قويىپتى. جاراسىپ-اق تۇر. دەگەنمەن, وڭتۇستىكتىڭ ادەمى ءداستۇرىن كورسەتكىڭىز كەلگەن ەكەن, وندا جاس كەلىندەردىڭ تاڭ اتىسىمەن ءيىلىپ سالەم سالاتىن سالتىنان نەلىكتەن اينالىپ وتكەن دەگەن سۇراق تۋىندادى. جاس كەلىننىڭ ءبىر ءسانى سول ەمەس پە ەدى؟! سونىمەن, تەرىسكەيدىڭ قىزىن وڭتۇستىكتىڭ جىگىتى الىپ قاشادى. الىپ قاشقان اتى عانا. ايتپەسە ەكەۋارا كەلىسىپ, ءتىل تابىسقان. اشۋعا بەرىلگەن قىزدىڭ اناسى عانا. اقىرى شارشاپ شالدىعىپ, قۇداعي (شولپان ەلگەزەكوۆا) قىزى تۇسكەن قۇتتى ۇياعا كەلەدى. وسى ساتتەردىڭ جاراسىمىن جەتكىزۋ ءۇشىن الماس اعانىڭ اڭگىمەسىن تاعى ءبىر قايتالاپ وقىعاننىڭ زيانى جوق ەدى. وندا ءوزى دە جەتىم وسكەن انانىڭ كۇيەۋ بالاسى باسىن ءيىپ, «ءبىزدىڭ قاتەلىگىمىزدى كەشىرىڭىز. ءيا دەسەڭىز, انامىزدىڭ ورنىنا بىزگە انا بولىڭىز!» دەپ, جانارىنداعى كولكىگەن جاستى كورسەتكەندە, كوپشىلىكتىڭ دە وكسىكتەن جۇرەگى اۋزىنا تىعىلار ەدى.
الماس اعامىزدىڭ «شابدالىسىندا» «قۇداعي, ءبىز ون جىل كولەمىندە سالتاناتتى كيىم كيگەن جوقپىز. مىنا شاپانداردى دينارا تاشكەننەن الا كەلىپ, كيگىزىپ وتىر. ەرتەڭ تويعا كيەسىزدەر» دەگەنى دە ونەگەلى. ونىڭ استارىندا جاس كەلىننىڭ ادالدىعى مەن دۇنيەدەن وتكەن ءوزىنىڭ اكەسىنە ساعىنىشى دا بار. مۇمكىن, ادام پسيحولوگياسىنا قاتىستى نارسەلەر قاعازعا ءساتتى تۇسكەنمەن, ونى تاسپاعا ءتۇسىرۋ قيىن شىعار. ءارى ءبىز ايتقانداردى قامتىعاندا, فيلم بالكي كومەديا ەمەس, دراماعا اينالار ەدى.
دەيتۇرعانمەن, باستى ءرولدى سومداۋشى (شولپان ەلگەزەكوۆا) قىزىن قۋىپ بارامىن دەپ وزىنە جاڭا الەمدى اشقانداي بولادى. ەتەگى ۇزىن كويلەكتى ول دا كيەدى. وكىنىشكە قاراي, ادامدى كيىمىنەن ەمەس, يماندى سىرتقى سيپاتىنان ىزدەمە, جۇرەگىنەن تانى دەگەندەي نارسەلەر كادر سىرتىندا قالعان سياقتى. اقىرىندا ايتپاعىمىز, قۇداعي قۇداسىنىڭ جاشىكتەپ جىبەرگەن شابدالىسىن بازاردا ساتىپ وتىرادى. سايىپ كەلگەندە, بۇل دا لايىقتى شەشىم ەمەس سياقتى. ولاردى ساۋداگەر, وزبەكشاتىس دەپ ايىپتاپ ءجۇرىپ, ءوزى دە ءبىر-اق كۇندە بازاردان شىققان با؟ ساناسىندا اياق استىنان قانداي سىلكىنىس ورنادى؟ ءدال قازىرگىدەي «يۋجاندار» مەن «سەۆەرلىكتەردىڭ» ءبىر-بىرىنە مادەني بەيىمدەلۋى ءجۇرىپ جاتقاندا, «قۇداعيدى» باسقاشا كەلبەتتە سومداۋ كەرەك پە دەگەن دە وي قىلاڭ بەرەدى. سوندا «يۋجانداردىڭ» سولتۇستىك وبلىستارعا ورنىعىپ, جەرسىنىپ, ءبىرىن-ءبىرى باۋىرىم دەپ تابىساتىن پروتسەسى تەز جۇرەتىن بە ەدى؟ الەۋمەتتىك تاقىرىپتى كوتەرگەننەن كەيىن وسىنى دا ەسكەرگەن دۇرىس. ويتكەنى كينو ءىسى ماڭىزدى يدەولوگيا قۇرالى ەكەنىن كينو تۇسىرۋشىلەر جاقسى تۇسىنەتىن بولار. ءسوز سوڭىندا ايتپاعىمىز, شابدالىنى اعاشىنان ەرتەلەۋ ۇزگەنى كورىنىپ تۇر. ويتكەنى ءدامى العاشقىسىنداي ەمەس, ازداپ سۋ تاتيدى.
