استانادا نيدەرلاند كورولدىگىنىڭ «ەكسپو-2017» حالىقارالىق مامانداندىرىلعان كورمەسىندەگى پاۆيلونى تانىستىرىلدى. وعان اتالمىش ەلدىڭ قازاقستانداعى ەلشىسى ديرك يان كوپ جانە پاۆيلون ديرەكتورى ەۆەلين بيايل قاتىستى.
تەڭىز دەڭگەيىنەن تومەن ورنالاسقان مەملەكەت رەتىندە نيدەرلاند تاسقىن سۋمەن تالاي كۇرەس جۇرگىزدى. جەرگىلىكتى بيلىك تابيعاتتىڭ الىپ كۇشىنە توتەپ بەرىپ, سۋدى بالامالى ەنەرگيا كوزىنە اينالدىرا ءبىلدى. سوندىقتان پاۆيلون جۇمىسى «شاعىن ەل, شەكسىز ەنەرگيا: بولاشاق ەنەرگياسىن قالىپتاستىراتىن دۇنيەتانىممەن تانىس بولىڭىزدار» دەگەن ۇرانمەن وتەدى.
– جاقىن ارادا قازاقستان بۇكىل الەمنىڭ نازارىندا بولماق. كوپتەگەن ەلدەر كورمەگە «جاسىل» ەنەرگەتيكاعا قالاي قول جەتكىزۋگە بولاتىنىن, ونى قولجەتىمدى, تۇراقتى ەتۋدىڭ ءتۇرلى ادىستەرىن تالقىلاۋ ءۇشىن كەلەدى. نيدەرلاند بۇل سالاداعى ءتۇرلى شەشىمدەردى ۇسىنىپ, وزگەلەرمەن جان-جاقتى قارىم-قاتىناس جاساۋعا نيەتتى. ءبىزدىڭ ەل ەنەرگەتيكاداعى وزگەرىستەردى ەنگىزۋگە ارقاشان دايىن, – دەدى پاۆيلون ديرەكتورى ەۆەلين بيايل.
نيدەرلاند جاڭا ەنەرگيا كوزدەرىن ىزدەستىرىپ, ونى پايدالاناتىن ەل رەتىندە تانىمال. بۇكىل الەمدە گوللاندتىق ونەركاسىپتىك تەحنولوگيالار, وزىق نوۋ-حاۋ جانە يننوۆاتسيالار ەرەكشە قىزىعۋشىلىق تۋدىرادى. ال كۇن ەنەرگياسى سالاسىنداعى قۇرال-جابدىقتاردىڭ جارتىسى گوللاندتىق تەحنولوگيالار نەگىزىندە جۇمىس ىستەيدى. كورولدىكتىڭ وكىلدەرى وسىنىڭ ءبارى استاناداعى ەكسپو كورمەسى كەزىندە كورسەتىلەدى دەپ ۋادە ەتتى.
نيدەرلاندىنىڭ قازاقستانداعى ەلشىسى ديرك يان كوپ ءباسپاسوز ءماسليحاتىندا ەكى ەل اراسىنداعى قارىم-قاتىناس تۋرالى ءسوز قوزعادى.
– سوڭعى 15 جىلدا نيدەرلاند قازاقستاننىڭ ەڭ ءىرى ينۆەستورى بولىپ وتىر. وسى ۋاقىت ارالىعىندا گوللاندتىق كومپانيالار ەل ەكونوميكاسىنا 61,1 ميلليارد دوللار قارجى تارتقان. بۇل قازاقستانعا شەتەلدەن كەلىپ جاتقان بارلىق ينۆەستيتسيالاردىڭ 40 پايىزىن قۇرايدى. كوبىنەسە قارجى مۇناي جانە گاز سالالارىن دامىتۋعا باعىتتالدى. بىراق ءبىز اۋىل شارۋاشىلىعى, سۋ رەسۋرستارىن باسقارۋ جانە جەرسەرىك ماعلۇماتتاردى پايدالانۋعا دا كوپ كوڭىل ءبولىپ, قازاقستان ەكونوميكاسىن ارتاراپتاندىرۋعا ۇلەس قوسۋدامىز. نيدەرلاند – ازىق-تۇلىكتى بۇكىل الەمگە ەكسپورتتايتىن اقش-تان كەيىنگى ەكىنشى ەل. دەمەك بۇل اۋىل شارۋاشىلىعىندا قولدانىلاتىن جوعارى تەحنولوگيالىق ەنەرگەتيكا مەن يننوۆاتسيالاردىڭ تيىمدىلىگىن كورسەتەدى, – دەدى ول.
كەلۋشىلەر گوللاندتىقتاردىڭ بولاشاق ەنەرگياسىن قالىپتاستىرۋدا پايدالاناتىن بارلىق ءادىس-تاسىلدەرىمەن تانىسادى. پاۆيلون ءۇش ايماققا بولىنەدى: گوللانديانىڭ شىعارماشىلىق جانە يننوۆاتسيالىق جەتىستىكتەرىنىڭ كورمە زالى, گولوگرامما, 5 مينۋتتىق لازەرلىك شوۋ جانە 3D تەحنولوگيالاردى ۇسىناتىن مۋلتيمەديالىق زال, ال سوڭعىسى, ەرەسەكتەر مەن بالالارعا ارنالعان ويىن-ساۋىق ايماعى. مۇنىڭ بارلىعى گوللاندتىق جانە رەسەيلىك ديزاينەرلەردىڭ كومەگىمەن جاسالادى. كورمە اياسىندا نيدەرلاندى كورولدىگى مەن قازاقستاننىڭ دارىندى جاستارى ەكولوگيالىق ماسەلەلەردى شەشۋگە ارنالعان ورتاق جوباسىن تانىستىرادى. بۇعان قوسا, تاياۋ ۋاقىتتا پاۆيلوننىڭ مۇمكىندىكتەرىمەن تانىسۋعا ارنالعان ۆەب-قوسىمشا ىسكە قوسىلادى.
پاۆيلوندا 20 مينۋتقا ەسەپتەلگەن, جارىق شاشقان شوۋدى ءبىر مەزەتتە 70-كە جۋىق ادام تاماشالاي الادى. ەكسپوزيتسيادا قازاق, ورىس جانە اعىلشىن ءتىلىن مەڭگەرگەن 20 قازاقستاندىق جانە 5 گوللاندتىق مامان جۇمىس ىستەيتىن بولادى.
ەلشى ديرك يان كوپتىڭ ايتۋىنشا, KLM اۆياكومپانياسى تاراتقان مالىمەتكە سايكەس, امستەردام – استانا باعىتىنداعى جولاۋشىلار سانى ايتارلىقتاي كوبەيدى. «بۇل تەك گوللاندتىقتار ەمەس, سەبەبى امستەردام باعىتىنان كەلەتىن اۆيارەيستىڭ 80 پايىزى ترانزيتتىك» دەدى ول.
22 ماۋسىمدا نيدەرلاند كورولدىگى كورمەدە ۇلتتىق كۇنىن وتكىزۋدى جوسپارلاپ وتىر. سول كۇنى نيدەرلاندتىڭ ەكونوميكا ءمينيسترى كەلەدى دەپ كۇتىلۋدە. ال كورمە اياقتالاتىن كۇنى – 10 قىركۇيەكتە ەكى ەل اراسىنداعى ديپلوماتيالىق قارىم-قاتىناس ورناعانىنا 25 جىل تولادى.
گۇلدانا تالعاتقىزى
