قازاقستانداعى سۋارمالى جەرلەردىڭ 35 پايىزى تۇركىستان وبلىسىندا ورنالاسقان. بارلىعى 552 مىڭ گا سۋارمالى جەرلەردىڭ بويىندا 520 ەلدى مەكەن جانە 1 ميلليونعا جۋىق اۋىل تۇرعىندارى تىرشىلىك ەتىپ وتىر.
ونىمدەرىن ورتاق نارىققا شىعارىپ, ەلىمىزدىڭ وڭىرلەرىن كوكونىسپەن, جەمىس-جيدەكپەن, باقشا ونىمدەرىمەن, مال ازىعىمەن قامتاماسىز ەتىپ وتىرعاندار دا سول ءوڭىردىڭ ازاماتتارى. وكىنىشتىسى, سوڭعى جىلدارى وبلىستىڭ شارۋالارىن اعىن سۋمەن قامتاماسىز ەتۋ دە, سۋ شارۋاشىلىعى نىساندارىنىڭ جاعدايى دا كۇرمەۋى شەشىلمەيتىن پروبلەماعا اينالىپ وتىر. تۇركىستان وبلىسىنداعى وتىرار, ساۋران, ورداباسى, بايدىبەك, جەتىساي, شاردارا اۋداندارى جانە تۇركىستان مەن ارىس قالالارىنىڭ اينالاسىنداعى سۋارمالى جەرلەردى سۋمەن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەسى كۇردەلى كۇيىندە قالۋدا.
جىل بويى ەگىن ەگىپ شىعىندالعان شارۋالار شىلدە-تامىز ايلارىندا ەگىستەرىن سۋارۋعا سۋ جەتكىزە الماي قىرۋار شىعىنعا باتۋدا جانە بۇل – جىل سايىن قايتالاناتىن جايت. ەڭ ماڭىزدىسى, وسى ماسەلەنى شەشۋ ءۇشىن جاسالعان جوبالار تولىق ىسكە اسىرىلماعان, ولاردىڭ كەيبىرەۋلەرىنە بولىنگەن قاراجات توقتاپ قالعان. مىسالى, تولىق ىسكە اسپاعان جوبالارعا وتىرار اۋدانىنداعى ءشاۋىلدىر باسسەينىنىڭ ىشكى كوللەكتورلىق-درەناجدىق جەلىلەرىن قايتا جاڭعىرتۋ, ورداباسى, بايدىبەك, ساۋران اۋداندارىنىڭ جانە تۇركىستان قالاسىنىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى جەرلەرىن كەپىلدى سۋمەن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن «بورالداي» سۋ قويماسىن سالۋ, وتىرار اۋدانىنداعى سورعى ستانتسياسىنىڭ قۇرىلىسى مەن ءشاۋىلدىر قورەكتەندىرۋ كانالىن قايتا جاڭعىرتۋ, ورداباسى, بايدىبەك, ساۋران اۋداندارىنا جانە تۇركىستان قالاسىنا سۋ بەرەتىن وتە ماڭىزدى ستراتەگيالىق ءىرى بوگەن سۋ قويماسىن ۆەگەتاتسيا كەزىندە سۋمەن تولىقتىراتىن بايدىبەك اتا سۋ قويماسىن سالۋ, جەتىساي اۋدانى ايماعىندا 2012 جىلى شارۋاشىلىقارالىق ك-30 كانالىنىڭ گيدروقۇرىلعىلارىن قايتا قۇرۋ جاتادى.
ءشاۋىلدىر باسسەينىنىڭ ىشكى كوللەكتورلىق-درەناجدىق جەلىلەرىن قايتا جاڭعىرتۋ جوباسىنىڭ قۇنى – 4405 ملن تەڭگە. كەلىسىمشارتقا سايكەس, 2020 جىلى 881,0 ملن تەڭگە كولەمىندە اۆانس تولەنىپ, بىراق قارجى يگەرىلمەگەن. جوباعا سايكەس, 29,7 شاقىرىم كانال بەتونمەن قاپتالىپ, سۋ تاستاۋ كانالىنىڭ 6,8 شاقىرىمىن مەحانيكالىق تازالاۋدان وتكىزۋ قاجەت بولاتىن. جوبا تولىق ىسكە اسقان جاعدايدا, «د.التىنبەكوۆ», «كوكماردان» كانالدارىنا سۋارۋ ماۋسىمىندا كەپىلدى اعىن سۋ جەتكىزىلىپ, 12 مىڭ گەكتار جەردىڭ سۋمەن قامتاماسىز ەتىلۋى ءتيىس ەدى. وكىنىشكە قاراي, ول جوبانىڭ دا توقتاپ قالعانىنا ەكى جىلدىڭ ءجۇزى بولدى.
جەتىسايداعى كانالعا قاتىستى 2019 جىلدان بەرى قۇرىلىس جۇمىسى توقتاپ تۇر. كانالدىڭ جالپى ۇزىندىعى – 30,6 شاقىرىم. سونىڭ ىشىندە 25 شاقىرىمى بەتوندالۋ كەرەك بولسا, ونىڭ 14 شاقىرىمى عانا جانە ىشكى تارماقتارىنىڭ 175 شاقىرىمىنىڭ 52 شاقىرىمى عانا بەتوندالعان. جوسپارلانعان 4 ناسوس ستانتسياسىنىڭ بىردە-بىرەۋى قويىلماعان. جەتىساي اۋدانىنداعى قىزىلقۇم, ش.دىلدابەكوۆ, ماقتالى, ج.ەراليەۆ, اباي, ىنتىماق اۋىلدىق وكرۋگتەرىندە تىك درەناجدى ۇڭعىمالار جارامسىز كۇيدە. اتالعان جاعداي ەگىستىك جەرلەردىڭ مەليوراتيۆتىك جاعدايىنىڭ ناشارلاۋىنا اكەپ سوعۋدا. سونداي-اق كۇزگى-كوكتەمگى جاۋىن-شاشىن, ەگىستىك القاپتارىنىڭ سور شايۋ جۇمىستارى كەزىندە جەراستى سۋلارىنىڭ دەڭگەيى كوتەرىلىپ, جوعارىدا اتالعان اۋىلدىق وكرۋگتەردەگى ەلدى مەكەندەردى سۋ باسىپ قالۋ جاعدايلارى ورىن الۋدا. ارىس قالاسىنىڭ بايىرقۇم, جيدەلى اۋىلدىق وكرۋگتەرىندە جالپى 5 شارۋاشىلىق كانالدارى بار. قازىرگى تاڭدا 4 كانالعا جسق دايىندالۋ ۇستىندە (توپوسەمكا جۇمىسى جۇرگىزىلدى). 3-ك-1 كانالىنىڭ قۇرىلىسىن قارجىلاندىرۋ جوباسى ۇكىمەت تاراپىنان قولداۋ تاپپادى. جوعارىدا اتالعان جوبالاردىڭ بارلىعى دەر كەزىندە ىسكە قوسىلعان جاعدايدا, وبلىس اۋداندارىنداعى 200 مىڭ گا-عا جۋىق جەرلەرگە كەپىلدى سۋ بەرىلەدى. مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ بيىلعى 1 قىركۇيەكتەگى جولداۋىندا: «سۋ شارۋاشىلىعى نىساندارىنىڭ 60 پايىزى توزىپ تۇر. ولقىلىقتىڭ ورنىن تولتىرۋ ءۇشىن وتە باتىل جانە شۇعىل شارالار قاجەت» دەپ ۇكىمەتكە تاپسىرما بەرگەنى ءمالىم. ۇكىمەت باسشىسى ءا.سمايىلوۆتان شىعىنعا باتقان شارۋالاردىڭ جاعدايىنا جەدەل نازار اۋدارىپ, ەڭ وزەكتى ماسەلەنىڭ وڭ شەشىلۋىنە جاردەمدەسۋىن سۇرايمىن!
مۇرات قادىربەك,
سەنات دەپۋتاتى
