ەلوردادا يسلام فيلوسوفياسى, يسلام-باتىس قارىم-قاتىناسى تاريحىنا قاتىستى تۇرىك عالىمى, مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى ديپلومات يبراھيم كالىننىڭ «مەن, وزگە جانە وزگەسى» كىتابىنىڭ تانىستىرىلىمى ءوتتى. بۇل – ادامزاتتىڭ دامۋ كەزەڭىندەگى يسلام دۇنيەسى مەن باتىس الەمى اراسىنداعى قالىڭ قاتپارلى, قالتارىسى كوپ تاريحتىڭ ءتۇرلى اسپەكتىلەرىندەگى «مەن» مەن «وزگە» اراسىنداعى بايلانىستى, كەلىسپەۋشىلىك پەن شيەلەنىستى تۇسىنۋگە تىرىسقان ايتۋلى ەڭبەك.
باسىلىمىنىڭ وقىرماندارىنا جول باستاعان سالتاناتتى راسىمىنە ۋاقىتتىڭ تاپشىلىعىنان قاتىسا الماعان اۆتور تۇركيادان بەينە سالەمدەمە جولدادى. ول ەۋروتسەنتريستىك كوزقاراستان ادا تۇرىپ, يسلام مەن باتىس وركەنيەتىنىڭ تاريحىنا جاڭا كوزقاراس ورناتۋعا بولاتىنىن وسى كىتاپ ارقىلى قازاق وقىرماندارىنا جەتكىزگىسى كەلەتىنىن ايتتى. عىلىمي ەڭبەكتى قازاق وقىرماندارىنا جەتكىزگەن ق.ا.ياساۋي اتىنداعى حقتۋ-نە قاراستى ەۋرازيا عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتى بولسا, وسى ينستيتۋتىنىڭ اعا عىلىمي قىزمەتكەرى ومىربەك قاناي قازاق تىلىنە ءتارجىماسىن جاساعان. جيىنعان قاتىسقان اتالمىش ۋنيۆەرسيتەتتىڭ وكىلەتتى كەڭەسىنىڭ توراعاسى مۇحيتتين شىمشەك ءسوز سويلەپ, پىكىرىن ءبىلدىردى. ەڭبەكتىڭ ماڭىزدىلىعىنا توقتالعان تۇركيا رەسپۋبليكاسىنىڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى مۇستافا كاپۋدجۋمەن قاتار قر پارلامەنتى سەناتىنىڭ الەۋمەتتىك-مادەني دامۋ جانە عىلىم كوميتەتىنىڭ توراعاسى جانە تۇركيا – قازاقستان دوستىق توبىنىڭ توراعاسى نۇرتورە ءجۇسىپ, سەناتور دارحان قىدىرالى قازاق-تۇرىك بايلانىسىنداعى كورشى مەملەكەتتىڭ ورنى تۋرالى ايتتى.
دوكتور ءارى پروفەسسور يبراھيم كالىننىڭ بۇل ەڭبەگىندە يسلام مەن باتىس الەمنىڭ 14 عاسىرلىق ءوزارا قارىم-قاتىناسىنا شولۋ جاساي وتىرىپ, ءبىر-بىرىنە ىقپال ەتۋشى ەكى الەمدە قالىپتاسقان كوزقاراستاردى باعالاۋعا باعىتتالعان جانە قوعامدا قالىپتاسقان ستەرەوتيپتەرگە قايتا قاراۋعا باستايدى. بىلايشا ايتقاندا, ۇنەمى كەرەعار, ءبىر-ءبىرىن «جوققا شىعارۋشى» سانالاتىن ەكى كەڭىستىكتىڭ شىن مانىندە ۇزاق تاريح بويىندا ۇدايى اسەرلەسىپ, ءبىر تاراپ كەلەسى تاراپتىڭ ءوزىن تانۋىنا ىقپال ەتىپ وتىرعانىن سەنىمدى دالەلدەرمەن تۇسىندىرۋگە تىرىسقان.
اۆتور اراداعى ماڭىزدى قايشىلىقتارعا قاراماستان يسلام مەن باتىس وركەنيەتى قاقتىعىسۋعا مىندەتتى ەمەس دەپ قورىتىندىلاعان. بىرگە ءومىر ءسۇرۋدىڭ تومەنگى شارتى – اركىم ءوز بەتىنشە قالۋ ارقىلى ورتاق يگىلىككە كەلىسۋ. بىرگە ءومىر ءسۇرۋ ەتيكاسى مەن مادەنيەتى قيىن بولعانىمەن, ورىندالماس ماقسات ەمەس. يسلام مەن باتىس وركەنيەتى «جاقسىلىقپەن جارىساتىن» (مايدا, 48) ايماقتىق جانە جاھاندىق بەيبىتشىلىككە ۇلەس قوسىپ,
«شىعىس – شىعىس, باتىس – باتىس ارقاشان,
بۇل ەكەۋى توعىسپايدى ەشقاشان.
بۇل ەكەۋى جەر مەن كوكتەي باسقاشا,
ءتاڭىر ءوزى دارگەيىندە قوسپاسا» دەگەن كيپليڭنىڭ قاتەلىگىن دالەلدەيتىنىنە سەنىمدى ەكەنىن بىلدىرەدى.
يبراھيم كالىن – تۇرىك عالىمى, مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى, ديپلومات. يسلام تاريحى, باتىس پەن يسلام الەمى قارىم-قاتىناسى, تۇركيانىڭ سىرتقى ساياساتىنا قاتىستى بىرقاتار عىلىمي ەڭبەكتەردىڭ اۆتورى. تۇركيا رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ رەسمي وكىلى, پرەزيدەنت جانىنداعى قاۋىپسىزدىك جانە سىرتقى ساياسات كوميتەتى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى جانە پرەزيدەنتتىڭ باس كەڭەسشىسى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى سىندى بىرقاتار لاۋازىمدى قىزمەتتەر اتقارعان. بيىل مامىر ايىنان باستاپ تۇركيانىڭ ۇلتتىق بارلاۋ قىزمەتىنىڭ باسشىسى قىزمەتىن اتقارىپ كەلەدى.
