استاناداعى «ەكسپو – 2017» حالىقارالىق مامانداندىرىلعان كورمەسى اياسىندا تاۋەلسىزدىك سارايىندا ەلىمىزدەگى ءۇش جەتەكشى مۋزەي – قورىقتارىنىڭ كورمەسى ءوتتى
ءبىزدى الدىمەن «ەسىك» قورىق-مۇراجايىنىڭ جادىگەرلەرى قىزىقتىردى. وعان «ساق مادەنيەتى» دەگەن اتاۋ بەرىلگەن. بۇل مەكەمە الماتى وبلىسى ەڭبەكشىقازاق اۋدانىندا, ەرتەدەگى ۇلى جىبەك جولىنىڭ بويىندا ورنالاسقان. بۇگىندە اتالعان مۋزەيگە «ەسىك ءى» قورىمدارىنا جاتاتىن 80-نەن استام قورعاندار مەن «راحات» جانە «ورىكتى» سىندى ەجەلگى ساق قالالارى كىرەدى. وسى قورعاندار توبىنان 4 مىڭنان استام ساق داۋىرىنە جاتاتىن التىن بۇيىمدار تابىلعان. قىسقاسى, تاريحى باي قورىق. ايتۋلى شاراعا جينالعاندار وتكەن عاسىردا الەمدىك سەنساتسيا بولعان «التىن ادامنىڭ» قۇپياسىمەن, جەتىسۋ ساقتارىنىڭ جاڭا تابىلعان ارحەولوگيالىق ولجالارىمەن, دۇنيەدەگى ەڭ كونە كىلەم سانالاتىن «پازىرىق كىلەمىمەن» تانىستى.
بۇل قۇندى مۇرالار تۋرالى سۇراعانىمىزدا «ەسىك» مەملەكەتتىك تاريحي-مادەني قورىق-مۋزەيىنىڭ عىلىمي قىزمەتكەرى اسەل امىربەكوۆا: «مۇنداعى جادىگەرلەر الدىڭعى تاڭبالى تاس مادەنيەتىن كونە ساق مادەنيەتىمەن جالعاستىرۋشى ەكسپوزيتسيا رەتىندە ءبىرىن-ءبىرى تولىقتىرادى» دەپ جاۋاپ بەردى. سونداي-اق, «التىن ادامدى» العاش اشقانداردىڭ ءبىرى, ايگىلى ارحەولوگ بەكەن نۇرمۇحانبەتوۆكە ارنالعان فوتوكورمەنىڭ ءوزى كوركەمدىگىمەن كوز تارتادى.
يۋنەسكو-نىڭ بۇكىلالەمدىك مۇرالار تىزىمىنە ەڭگەن «تاڭبالى» قورىق-مۇراجايىنىڭ «تاڭبالى پەتروگليفتەرى» اتتى كورمەسىندە اتالعان كەشەننەن تابىلعان قىش ىدىستارىنىڭ تۇپنۇسقاسى مەن جۇزگە تارتا ءارتۇرلى داۋىرگە جاتاتىن جارتاس سۋرەتتەرى مەن كوشىرمەلەرى كورسەتىلدى. ونىڭ بارىنەن قىرىق قاتپارلى تاريحتىڭ تۇڭعيىعىنان وي سۇزەسىز.
ءۇشىنشىسى «ۇلىتاۋ الەمى» دەپ اتالدى. بۇعان «ۇلىتاۋ» قورىق-مۇراجايىنىڭ ەكسپوزيتسياسىنداعى جادىگەرلەرى ۇسىنىلدى. كەلۋشىلەر ۇلىتاۋ تابيعي-مادەني لاندشافتىنىڭ ەرەكشەلىگىمەن تانىستى. وندا قاسيەتتى ءوڭىردىڭ تىنىس-تىرشىلىگىن باياندايتىن فوتوكوللاجدار, تالدىساي قونىسىنىڭ فوتوپرەزەنتاتسياسى, «الەمدىك تاۋ» ارحەتيپى ىسپەتتەس ساق وبالارى مەن تاس مۇسىندەردىڭ سۋرەتتەرى قويىلعان.
ازامات ەسەنجول
