بەلگىلى وپەرا ءانشىسى, مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى, سوپرانو داۋىستى مايرا مۇحامەدقىزىن بىلمەيتىن جان كەمدە-كەم. ول – پاريجدەگى اتاقتى «گراند-وپەرا» تەاترىندا قازاقستاننىڭ اتىنان ونەر كورسەتكەن تۇڭعىش ءارى ازىرگە جالعىز قازاق. جۋىردا «استانا وپەرا» تەاترىنىڭ جەتەكشى ءسوليسى, قازاقستان عانا ەمەس, ەۋروپا ەلدەرىنىڭ ساحناسىن ابىرويمەن باعىندىرىپ جۇرگەن ونەر ساڭلاعىمەن جۇزدەسۋدىڭ ءساتى تۇسكەن ەدى.
– بيىل – ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ 25 جىلدىق مەرەيتويى. ەلىمىز ەگەمەندىك العاننان كەيىن شارتاراپقا شاشىلعان تالاي قانداسىمىز اتامەكەنىنە ورالدى. سولاردىڭ ءبىرى – ءوزىڭىزسىز. اتاجۇرتقا العاش ورالعان كەزىڭىزدەگى اسەرىڭىز جونىندە ايتىپ بەرسەڭىز؟
– مەن ەلگە العاش رەت 1991 جىلدىڭ قىس ايىندا كەلدىم. ءاۋ باستا قوناق رەتىندە كەلگەن ەدىك. اتاقونىسىمىزعا تابان تىرەپ, الىستا جاتقان اعايىندارىمىزدى كورىپ قايتايىق دەپ كەلگەنىمىزبەن, نەگىزگى تۇپكى ماقساتىمىز اتامەكەنگە ءبىرجولاتا كوشىپ كەلۋ بولاتىن. الايدا وعان مۇمكىندىك بولمادى. كەڭەس وداعى قۇرامىنان ءالى شىعا قويماعان ءبىز وتە قيىن ۋاقىتقا تاپ بولىپپىز. زامان قيىن, دۇكەندەر بوس, حالىقتا اقشا جوق, ەلدىڭ تىرشىلىگى اۋىر بولدى. قىتايدان بەرى شىعاردا كۇيەۋىمىز ەكەۋىمىز ناعىز قازاقتىڭ ورتاسىنا بارامىز دەپ قۋانىپ ەدىك. وكىنىشكە قاراي, ولاي بولمادى. ورىستىڭ ىقپالى مەن ءتىلىنىڭ داۋرەنى ءجۇرىپ تۇر. باسىندا, ارينە, قيىن ءتيدى. اۆتوبۋستا تۇرىپ قازاقشا ءجون سۇراساڭ: «قاشاننان بەرى قازاق بولا قالدىڭ؟!» دەپ ۇرىسقانداردى دا كوردىك. قاساقانا ورىسشا سويلەپ تۇرىپ الاتىن قانداستارىمىز دا كوڭىلىمىزدى جابىرقاتقانى راس.
ونىڭ ۇستىنە الماتىداعى قازاقتار قاۋىمداستىعىنىڭ وكىلدەرى دە: «قالعاندا نە ىستەيسىڭدەر؟ كۇنى ەرتەڭ نە بولارىن ءوزىمىز دە بىلمەيمىز. جاعداي اۋمالى-توكپەلى بولىپ تۇر. ەشكىم ەشتەڭەگە كەپىلدىك بەرە المايدى. وداقتان مەملەكەتتەر شىعىپ جاتىر. ەلدىڭ جالعىز-اق ارمانى – تاۋەلسىز ەل بولۋ. بىراق وعان ساياسي جاعداي مۇمكىندىك بەرە مە, بەرمەي مە, ەشكىم ايتا المايدى. تەك تىنىشتىق بولسىن, ەستەرىڭ بارىندا ەلدەرىڭدى تاۋىپ الىڭدار!» دەپ كەڭەس بەردى. ياعني, تۇراقتاپ قالۋدىڭ رەتى كەلمەدى. ۆيزانىڭ ۋاقىتى بىتكەنشە ەل ارالادىق. تۋىسقاندارعا قىدىردىق. تۇڭعىش رەت قازاق دالاسىنداعى ناۋرىز تويىنا قاتىستىق. توي بارىسىندا تەلەۆيزيالىق ءتۇسىرىلىم بولدى. سول جەردە العاش رەت روزا رىمباەۆانىڭ «ناۋرىز» ءانىن ەستىدىم. ۇلكەن اسەر الدىم. الايدا اتاجۇرتقا دەگەن ساعىنىشىمىز بەن ماۋقىمىزدى باسىپ ۇلگەرمەدىك.
ءۇش ايلىق ۆيزانىڭ ۋاقىتى ءبىتىپ امالسىز قايتىپ كەتتىك. سول كەتكەننەن 1994 جىلى ءبىر-اق كەلدىك.
– «قازاقستان تاۋەلسىز ەل بولدى» دەگەن حاباردى قالاي قابىلدادىڭىز؟ كىمنەن ەستىدىڭىز؟
– ءالى ەسىمدە, سىنىبىمىزدا الەم كارتاسى ءىلىنىپ تۇراتىن. كارتاداعى «قازاقستان» دەگەن اتاۋدى كورىپ: «مىنا جەردە قازاقتار تۇرادى. قازاقتاردىڭ وتانى نە دەگەن ۇلكەن ەل, قىدىرىپ بارار ما ەدى؟» دەپ ارماندايتىن ەدىم. كەيىن ەس بىلە كەلە بۇل ارمان «شىركىن-اي, قانداستارىمىزعا قاشان بارار ەكەنمىن, قاشان قۇمارىمىز قانعانشا ءوز تىلىمىزدە سويلەسەر ەكەنبىز!» دەگەن اڭساۋعا اينالدى. تۇراتىن ەلىمىز وزگەنىڭ ەلى بولعان سوڭ, اينالانىڭ ءبارى قىتايشا سويلەيدى. ونىڭ ۇستىنە ۇلكەندەر جاعى باستارى قوسىلسا بولدى, ول جەردەگى ايرانداي ۇيىعان قازاقتار مەن ولاردىڭ بەرەكەلى تىرلىگىن جىر قىلىپ ايتىپ, تۋعان جەرگە دەگەن ساعىنىشىمىزدى ودان سايىن ەسەلەپ تاستايدى. نەگىزى, ءبىزدىڭ اتاجۇرتىمىز – سەمەي ءوڭىرى. بابالارىمىز سول وڭىردەن اۋعان ەكەن. «انا جەردە, مىنا وڭىردە تۋىسقاندارىمىز تۇرادى, تۇبىندە ءبىرىمىز قالماي اتا-جۇرتىمىزعا كوشەمىز» دەپ جاقىندارىمىز دا ۇنەمى ايتىپ جۇرەتىن. ۋاقىت سىرعىپ وتە بەردى. ساعىنىشىمىز دا باسىلمادى. كەرىسىنشە, اتاجۇرتقا دەگەن قۇمارلىق كۇن ساناپ ارتا ءتۇستى.
ءسويتىپ جۇرگەندە «قازاقستان تاۋەلسىز ەل بولدى» دەگەن اقجولتاي حابار جەتتى. كىتاپحانادا وتىرعان ەدىم, ءبىر قىتاي كەلىپ ايتتى: «ەي, قازاق, ەلىڭ تاۋەلسىزدىك الىپتى. قۇتتىقتايمىن!» دەپ. قۋانىشتان جۇرەگىم تولقىپ كەتتى. مەن عانا ەمەس, بۇل جاڭالىق قىتايداعى كۇللى قازاق بالاسى ءۇشىن مەرەكە, ۇلكەن قۋانىش بولدى. ۇلكەندەر كوزدەرىنە جاس الىپ, جىلاپ, اعايىن-جۇرت توي جاساپ, ءبىر-ءبىرىن قۇتتىقتاپ جاتتى. قىسقاسى, قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىك الۋى قىتايداعى قالىڭ قازاق ءۇشىن ۇلكەن قۋانىش بولدى.
اقجولتاي ءسۇيىنشى حاباردان كەيىن ماعان «قالاي دا كەتۋ كەرەك!» دەگەن وي كەلدى. قىتايلار دا سەزدى-اۋ دەيمىن, كەتىرمەۋدىڭ بار امالىن جاساپ باقتى. قويماي ءجۇرىپ, 1994 جىلى كەلىپ, قالىپ قويدىم. قىتايدان زاڭسىز كەتىپ, قايتىپ بارماي قويدىم. زاڭ بويىنشا, ءۇش ايلىق ۆيزامەن كەتتىم. قىتاي ۇكىمەتى مەنى چايكوۆسكي اتىنداعى حالىقارالىق كونكۋرسقا دايىندىققا جىبەرىپ جاتىرمىز دەپ ويلادى. مەن قازاقستانعا بارىپ, ورىس ۇستازىممەن بىرگە دايىندالامىن دەپ كەتتىم.
– شۋ بولمادى ما ارتىنان؟
– جوق, شۋ بولمادى. مەنى دەرەۋ ازاماتتىقتان شىعارىپ تاستادى.
– تاۋەلسىزدىك سىزگە نەسىمەن قىمبات؟ نەمەن ماقتاناسىز. تاۋەلسىزدىك سىزگە نە بەردى؟
– تاۋەلسىز قازاق ەلى مەنىڭ قاناتىمدى قاتايتتى. كاسىبي دەڭگەيدە شىڭدالۋىما, الەمدىك ساحنالاردى باعىندىرۋىما جول اشتى. ءوز كاسىبي سالامدا ايتىلماعان وپەرالار مەن ورىندالماعان شىعارمالاردى ورىنداۋعا مۇمكىندىك بەردى. نەبىر مىقتىلارمەن ۇزەڭگى قاعىستىرىپ, كوپتەگەن مەملەكەت باسشىلارىنىڭ الدىندا ابىرويمەن ونەر كورسەتتىم. كونتسەرتتەر بەردىم. قازاق تاريحىندا بولماعان چايكوۆسكي اتىنداعى الەمدىك دەڭگەيدەگى كونكۋرسقا قاتىسىپ, قازاق تاريحىنداعى تۇڭعىش ديپلومانت اتاندىم. مەنەن بۇرىن بەلگىلى سكريپكاشى, مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ يەگەرى ايمان مۇساقوجاەۆا قاتىسىپ, لاۋرەات اتانعان بولاتىن. پاريجدەگى اتاقتى «گراند-وپەرادا» قازاقستاننىڭ اتىنان ونەر كورسەتكەن تۇڭعىش ءارى ازىرگە جالعىز وپەرا ءانشىسى بولۋ باقىتى بۇيىردى. وپەرا, ءان ارقىلى قازاقتىڭ اتىن ءدارىپتەۋىمە مۇمكىندىك الدىم.
ەلباسىنىڭ قاسىندا ءجۇرۋ باقىتى بۇيىردى. بىرنەشە رەت حالىقارالىق دەڭگەيدەگى شەشۋشى تاريحي ساتتەردە قاسىندا بولدىم. پرەزيدەنتتىڭ تىكەلەي شاقىرتۋىمەن «استانا وپەرا» تەاترىنا ورنالاستىم. سول جەردە مەنىڭ ەكىنشى تىنىسىم اشىلدى. «استانا وپەرا» تەاترىنا العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ كەلۋىم كەرەك ەدى. بىراق كەيبىر ازاماتتاردىڭ كەسىرىنەن ۋاقىتىندا كەلە المادىم. تەك مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان ءابىشۇلىنىڭ شاقىرتۋىنىڭ ارقاسىندا عانا استاناعا جول اشىلدى. قازىرگى تاڭدا «استانا وپەرا» تەاترىندا جەتەكشى ءانشىمىن. تەاترىمىز وتە جاس.
ءۇش جىل بولدى. رەپەرتۋارى جىلىنا ەكى-ءۇش قويىلىممەن تولىعىپ جاتىر.
ەڭ باستىسى, ەلىم ماعان بوستاندىق سىيلادى. ءومىر بويى اڭساپ كەلگەن وتانىما كەلىپ, جانىم تىنىشتىق تاپتى. ەلىمىزدە بەرەكە بار. ۇلان بايتاق جەرىمىز بەن ايرانداي ۇيىعان حالقىمىز بار. مەن وسىمەن ماقتانامىن. وزگە حالىقتار توقىمداي جەر ءۇشىن قان توگىپ, سوعىسىپ جاتىر. كوبىسى وتانسىز بوسىپ ءجۇر. مەن وسىنداي ەلىمنىڭ بارىنا قۋانامىن, تاۋبە ەتەمىن.
– ەلىمىزدەگى ونەرگە قولداۋعا كوڭىلىڭىز تولا ما؟ الەمدىك دەڭگەيدەگى ساحنالاردا ءجۇرىپ نەنى اڭعاردىڭىز؟ ول جاقتاعى قولداۋ مەن بۇل جاقتاعى ونەرگە دەگەن كوزقاراستىڭ ايىرماشىلىعى نەدە؟
– كوپكە توپىراق شاشۋعا بولمايدى. دەگەنمەن, «قارنىڭ اشاتىن» جايتتار كوپ. ەلىمىزدە نەبىر تالانتتار تاسادا قالىپ قويىپ جاتىر. اكەسى, كوكەسى بارلار وزعان زامان بولىپ تۇر. ياعني, دارىنسىزداردىڭ زامانى تۋىپ تۇر دەۋگە بولادى. ءبارى ءبىر عانا قوڭىراۋمەن شەشىلىپ جاتادى. شەتەلدە تالانت بىردەن مويىندالادى. ادال ەڭبەك ەتكەندەر وزادى. بىزدە وسى جەتپەيدى. مۇنداي جايتتار ءوز باسىمنان دا ءوتتى. تالاي تاياق جەدىم. بۇل ونەر عانا ەمەس, بارلىق سالاداعى دەرت بولىپ وتىر.
بۇل – كەڭەستىك داستۇردەن قالعان ءبىر سارقىنشاق. ول كەزدە اتى مەن اتاعى بار انشىلەر عانا ۇلكەن ساحناعا شىعاتىن. باسقالارعا جول بولمايتىن. مەن وسى ءۇردىستى بۇزىپ, تالانت ارقىلى دا توپ جارۋعا بولاتىنىن دالەلدەدىم. قازىر جاستارعا مۇمكىندىك وتە كوپ. «بارا عوي, قاتىسا قوي!» دەيتىن جەر دە, بايقاۋ دا كوپ قازىر. بىزدە كەزىندە ونداي مۇمكىندىك بومادى. ءبىرلى-جارىم حالىقارالىق بايقاۋلارعا اتاعى بارلار عانا قاتىستى. راسى كەرەك, ول كەزەڭدە جەڭىس ەمەس, قاتىسۋ مارتەبە سانالدى. مەنى كوپ جەردە ساحناعا شىعارماي, الىپ قالاتىن. سونداعى بار ايتاتىندارى – «اتاعىڭ جوق» دەگەن سىلتاۋ. ۇلكەن ساحنادا ءجۇرىپ, تەك ەكى جىلدان كەيىن عانا باستى ءرول الدىم. ونىڭ وزىندە ورىنداۋشى اۋىرىپ قالىپ, امالدىڭ جوعىنان بەرىلدى. اتاقتى «تراۆياتا» ءرولى بولاتىن. ەشتەڭەگە قاراعان جوقپىن. ابىرويمەن ورىنداپ شىقتىم. سوسىن بارىپ مويىندالدىم. بولاشاعىما سەنىم ءبىلدىرىپ, اقىرىنداپ ساحناعا شىعارا باستادى.
ءبىراز جۇرت مەنى فرانتسياداعى «گراند-وپەرا» تەاترىندا كەلىسىمشارت نەگىزىندە ۇزاق ۋاقىت ونەر كورسەتكەن العاشقى قازاق قىزى دەپ ماقتاپ جاتادى.
ول جەردە دە ەش كومەكسىز, قولداۋسىز ءجۇردىم. مىنا كۇنگە وڭايلىقپەن جەتكەم جوق. ادال ەڭبەك پەن ماڭداي تەردىڭ ارقاسىندا جەتتىم. ەلىمىزگە الەمدىك «سوروس قورى» كەلمەگەندە جاعدايىم نە بولار ەدى؟! ءبىراز كونكۋرسقا وسى قوردىڭ كومەگىنىڭ ارقاسىندا باردىم.
– جاڭا ءبىر سوزىڭىزدە بىرنەشە رەت حالىقارالىق دەڭگەيدەگى شەشۋشى تاريحي ساتتەردە ەلباسىنىڭ قاسىندا بولدىم دەپ ايتىپ قالدىڭىز. تولىقتاي تارقاتىپ ايتا كەتسەڭىز…
– ءبارى دە ونەردىڭ ارقاسى عوي, ەكى رەت ەلباسىنىڭ قابىلداۋىندا بولدىم. سونداي قابىلداۋدىڭ بىرىندە نۇرسۇلتان ءابىشۇلى: «چايكوۆسكي اتىنداعى الەمدىك دەڭگەيدەگى كونكۋرسقا بارىپ قاتىس» دەدى. مەن «بارا المايمىن» دەدىم. ويتكەنى ورىسشا بىلمەيتىن ەدىم ءارى پورتۋگالياداعى جاعدايدى ايتىپ, قارجىلىق مۇمكىندىگىمنىڭ جوقتىعىن ايتتىم. سوسىن: «يتاليانشا ءان ايتا الاسىڭ با؟» دەپ سۇرادى. «ءيا» دەدىم. «ەندەشە, دايىندال, بۇل بايقاۋعا ەلىڭنىڭ نامىسى ءۇشىن باراسىڭ. ۋايىمداما, ءبارى جاقسى بولادى!» دەپ قايراپ جىبەردى. ابىروي بولعاندا, ول كىسىنىڭ ءۇمىتىن اقتاپ, ديپلومانت اتاندىم. ۇلكەن كونتسەرتتەردەن كورىنبەي قالسام, «مايرا قايدا, نەگە كورىنبەيدى؟» دەپ ىزدەپ جاتادى دەپ ەستيمىن. بۇل مەن ءۇشىن, ارينە, ۇلكەن باقىت.
مەن ەلىمىزدىڭ تاعدىرى شەشىلەتىن بىرنەشە ماڭىزدى حالىقارالىق كەزدەسۋلەردىڭ بىرنەشەۋىندە ەلباسىنىڭ قاسىندا بولدىم. العاش رەت اقش-قا رەسمي ساپارىندا ەرىپ باردىم. اقش-تىڭ سول كەزدەگى پرەزيدەنتى بيلل كلينتون ەدى. جول اۋىر ءارى ۇزاق ۋاقىت ۇشىپ بارعاندىقتان, شارشاپ جەتتىك. ونىڭ ۇستىنە مۇنداي الپاۋىت ەلگە العاش رەت بارىپ تۇرمىز. اقش جۇرتى سىناي قابىلداعانداي كورىندى. ساپار اياسىندا 500 ادامدىق زالدا ونەر كورسەتۋىم كەرەك بولدى. سول كەزدە ەلباسى ايتتى: «مايرا, ەلىمىزدىڭ بولاشاعى مەن ەكى ەل اراسىنداعى بايلانىستىڭ نىعايا ءتۇسۋى – مەنىڭ عانا ەمەس, سەنىڭ دە موينىڭدا. امەريكالىقتاردى ونەرمەن ءتانتى ەتۋىڭ كەرەك. زالداعى 500 ادامدى اياعىنان تىك تۇرعىزاتىن بول. جاقسىلاپ دايىندال!» دەدى. كەشكىسىن اقش پرەزيدەنتى كلينتون مەن ەلباسىمىز باستاعان 500 ادامدىق دەلەگاتسيانىڭ الدىندا بەرنشتايننىڭ شىعارماسىن ورىنداپ شىقتىم. زال ورنىنان تىك تۇرىپ قول سوقتى. ەرتەڭىندە ەلباسى: «ۇلكەن ەڭبەك ءسىڭىردىڭ» دەپ راقمەتىن ايتتى.
سوسىن ەلىمىزگە قىتاي ەلىنىڭ ءبىرىنشى توراعاسى تسزيان تسزەمين رەسمي ساپارمەن كەلگەن كەزدە دە سول كەزدەگى پرەمەر-مينيستر احمەتجان ەسىموۆ ارقىلى ارنايى شاقىرتىپ الدى. قىتايشا ءان ايتىپ, قىتاي توراعاسىنىڭ قۇرمەتىنە وراي ۇيىمداستىرىلعان سالتاناتتى كەشتى جۇرگىزىپ بەرۋىمدى سۇرادى. قىتايشا ءان ايتىپ, كەشتى ءجۇرگىزدىم. قىتايلىق دەلەگاتسيا وتە جاقسى قابىلدادى. ءبىر كەزدە مەنى نۇرسۇلتان ءابىشۇلى شاقىردى. ەكى پرەزيدەنتىڭ ورتاسىندا وتىرمىن. ءسوز اراسىندا قىتاي توراعاسى مەنەن: «نەشە جىل بولدى؟» دەپ سۇرادى. مەن: «كەلگەلى نەشە جىل بولدى؟» دەپ سۇراعان شىعار دەپ ويلاپ, «ەكى جىل بولدى» دەپ جاتىرمىن. سويتسەم, شەتەلدىك توراعا ەلباسىمىزعا قاراپ: «نۇرسۇلتان ءابىشۇلى, جاستارىڭىز قانداي كەرەمەت! ەكى جىلدىڭ ىشىندە قىتاي ءتىلىن وسىنداي دەڭگەيدە مەڭگەرىپ الىپتى, مەن قىتايدا تۋسام دا, ءالى كۇنگە دەيىن شانحاي ديالەكتىسىمەن سويلەيمىن» دەپ ماقتاۋ ايتتى. ءوزىم ىڭعايسىزدانىپ كەلدىم. ەلباسى «ءۇندەمە!» دەگەندەي يشارات ءبىلدىردى. كەشتەن سوڭ پرەزيدەنت قاسىما كەلىپ: «ازاماتتىق الىپ پە ەدىڭ؟» دەپ سۇرادى. مەن ەكى جىلدان بەرى بارماعان جەرىم, اشپاعان ەسىگىم قالماعانىن, الا الماي جۇرگەنىمدى ايتتىم. جاقىندا الاسىڭ دەپ, سول كەزدەگى الماتى قالاسىنىڭ اكىمى شالباي قۇلماقانوۆقا تاپسىردى. ازاماتتىق الدىم. ازاماتتىقپەن بىرگە, ەكى بولمەلى پاتەردىڭ كىلتىن دە تاپسىردى.
– قىتاي توراعاسى سول بويى بىلمەي كەتتى مە ءسىزدىڭ قىتايدان كەلگەنىڭىزدى؟
– ارتىنشا قىزىق بولدى. بۇل 1994 جىلى بولعان وقيعا ەدى. 1996 جىلى ەكىنشى رەت كەلدى. سول كەزدە: «ءاي, سەن ءبىزدىڭ قىز ەكەنسىڭ عوي!» دەپ كۇلدى. «سەنى ەكى ەل اراسىنداعى مادەني كوپىر دەپ بىلەمىز. ءبىلىمدى ءبىز بەردىك, ۇمىتپا!» دەپ كەتتى.
– ونەرگە باۋلىپ جاتقان شاكىرتتەرىڭىز بار شىعار؟
– بار. بيىل مەنى قازاق ۇلتتىق ونەر ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ رەكتورى ايمان مۇساقوجاەۆا كونسەرۆاتورياعا شاقىردى. سول جەردە شاكىرت دايىنداپ جاتىرمىن. ءۇش بىردەي سوپرانو داۋىستى شاكىرتىم بار قولىمدا. ۇشەۋى دە ءبىرىنشى كۋرس ستۋدەنتتەرى. قولىمنان كەلگەنشە ونەردىڭ ءيىرىمىن ۇيرەتىپ جاتىرمىن. الايدا ءبارى اينالىپ كەلىپ اقشاعا تىرەلەدى ەكەن. بالاپاندارىمدى ۇلكەن ساحنالارعا الىپ شىعۋ قيىن بولىپ تۇر. بۇگىنگى تاڭدا قازاقستانداعى ونەردىڭ جايى دا قيىن. ونەر ادامدارىن سونشاما نەگە قادىرسىز قىلىپ قويعانىنا تاڭ قالامىن. بالالاردى بەس جاسىنان باستاپ مۋزىكاعا باۋليمىز. ون جىل بويى اكادەميالىق وقۋىن بىتىرەدى. ال جەمىسى مىناۋ – جالاقىسى نەبارى 50-60, ءارى كەتسە 80 مىڭ تەڭگە. امالدىڭ جوقتىعىنان نەبىر مىقتى تالانتتار باسقا سالاعا كەتۋگە ءماجبۇر.
ءبىر وزگەرىس بولسا, ەڭ الدىمەن ءبىزدى وزگەرتەدى. وسىنداي جايتتاردىڭ سالدارىنان قارجى ماسەلەسى ۇنەمى قولبايلاۋ بولىپ جاتادى. سوسىن امالسىز ءبارىمىز تويعا شىعامىز.
– تويعا ءجيى شىعاسىز با؟
– ءجيى شىعامىن. شاقىرعان جەردەن قالمايمىن. بارلىعىن وسى تويدان تابامىز. بولماسا قايدان تابامىز؟ كيىمگە, كليپكە, انگە – بارىنە اقشا كەرەك.
– ونەر ادامدارىنا سالىق سالۋعا قالاي قارايسىز؟
– مەن قارسىمىن. تۇبەگەيلى قارسىمىن. نە ءۇشىن تولەۋىمىز كەرەك؟ الدىمەن حالىقتىڭ بايلىعىن ميلليونداپ جەپ جاتقانداردى تۇساپ السىن. ەشكىم بىزگە ساحناعا كيەتىن كيىم الىپ بەرمەيدى. ءبىر كويلەك تىكتىرۋ ءۇشىن كەمىندە 1000 دوللار سۇرايدى. ءانىمىزدى راديوعا, ەفيرگە بەرۋ ءۇشىن – بارىنە اقشا كەرەك.
كونتسەرت بەرۋ دە قىپ-قىزىل اقشا. ءبىر كونتسەرت بەرۋ ءۇشىن كەمىندە 300 مىڭ دوللار كەرەك. ونى قايدان الامىز؟ وتكەن جىلى ناۋرىز مەرەكەسى قارساڭىندا «استانا وپەرادا» ۇلكەن كونتسەرت بەردىم. كورەرمەن وتە كوپ بولدى. تىپتەن ەسىكتى سىندىرىپ كەتە جازدادى. حالىق وتە جىلى قارسى الىپ, باتاسىن بەردى. الايدا سول كونتسەرتىم ءۇشىن ءبىر تيىن دا العان جوقپىن. سوندىقتان سوقىر تيىن دا تولەمەيمىن.
– جاقىندا «قازاقتىڭ ءانشى قىزى مايرا مۇحامەدقىزى ءوز كاسىبىن اشتى» دەگەن سىبىس ەستىپ ەدىك. بۇل قانشالىقتى راس؟
– ول راس ەندى. بالالاردىڭ برەند كيىمىن قولعا الىپ جاتىرمىن. ەلىمىزدە ساپالى ءونىم كوپ. بىراق باعاسى وتە قىمبات. قاراپايىم جۇرتتىڭ قالتاسى كوتەرە بەرمەيدى. ارزان ءارى ساپالى كيىم ءوندىرىسىن دامىتۋ كوپتەن بەرگى ارمانىم بولاتىن. سونىڭ رەتى ەندى عانا كەلىپ جاتىر. ءبىر رەت پوديۋمعا شىقتىق. 20 شاقتى كيىم ءتۇرىن تانىستىردىق. جۇرت جاقسى قابىلدادى. جوبا باستاپ جاتقانىمدى ەستىپ-بىلگەن جۇرت حابارلاسىپ: «اينالايىن, مايرا قىزىم, باعاسى قانشا بولادى؟ ارزان بولسىن. حالىقتىڭ قولى جەتپەي قالماسىن!» دەپ حابارلاسىپ جاتىر. ارينە, ساپاسىن جاقسى, باعاسىن قولجەتىمدى قىلۋعا تىرىسامىن. بىراق ەلىمىزدە شيكىزات ماسەلەسى قيىن ەكەن. باسىندا «ەلىمىزدە ماقتا كوپ, بىردەن دوڭگەلەتىپ الىپ كەتەمىز. باعاسى ارزان بولادى» دەپ ويلاعانمىن. سويتسەك, ماقتامىز شەتەلگە كەتەدى ەكەن. وزىمىزدە ماتا وندىرمەيدى. امالسىز قاجەتتى ماتالار مەن جىپتەردى تۇركيا, يتاليا, قىرعىز, قىتاي سەكىلدى ەلدەردەن الدىرۋعا تىرىسىپ جاتىرمىن. بۇل باعاعا اسەر ەتەدى. بىراق شامام كەلگەنشە ارزان قىلۋعا تىرىسامىن. قۇجاتتارىمەن ءجۇرمىن. ءبارى ءساتتى بولىپ جاتسا, ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ 25 جىلدىعى قارساڭىندا حالقىما سىي جاساسام دەگەن وي بار.
سۇحباتتاسقان:
بۇركىت نۇراسىل
