ەلوردانىڭ اسەمدiگi تەك ءساندi عيماراتتارىمەن, ساۋلەتتi بولمىسىمەن عانا ولشەنبەسە كەرەك. قالانىڭ اجارى ونىڭ تازالىعىنا دا تiكەلەي بايلانىستى. استانانىڭ اينالاسى, تۇرعىن ءۇي, مەكەمەلەردiڭ الدى, اۋلالار مۇنتازداي جارقىراپ تۇرسا, قوناقتاردىڭ قالاعا دەگەن قۇرمەتi ارتا تۇسپەي مە؟! سوندىقتان, باس شاھار كەلۋشىلەردى اجارىمەن عانا ەمەس, مۇنتازداي تازالىعىمەن دە باۋراپ تۇرۋى كەرەك. ويتكەنi تازالىق – مادەنيەتتiلiكتiڭ باستى بەلگiسi.
نۇر-سۇلتان قالاسىندا كوشەلەر مەن اشىق اۋماقتاردى سانيتارلىق تازارتۋ جۇمىستارى كۇن سايىن جالعاسىپ جاتىر. ەلوردانىڭ بارلىق ءتورت اۋدانىندا دا قىسقى كەزەڭنەن كەيىن اباتتاندىرۋ جانە تازالاۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ, يگى ىسكە جۇزدەگەن كوممۋنالدىق قىزمەت ماماندارى مەن ارنايى تەحنيكالار جۇمىلدىرىلدى. بۇل رەتتە بايقوڭىر اۋدانىنىڭ اكىمدىگى دە بەلسەندىلىك تانىتۋدا.
«اۋا رايى جىلىنعان ۋاقىتتان باستاپ بايقوڭىر اۋدانى اكىمىنىڭ اپپاراتى سانيتارلىق تازالاۋ جۇمىستارىن كۇشەيتىلگەن رەجيمدە جۇرگىزۋدە. سونداي-اق جول توسەمدەرىن, تروتۋارلاردى, جول قورشاۋلارىن جانە شاعىن ساۋلەت نىساندارىن جۋ جۇمىستارى باستالعالى بەرى بۇل جۇمىستارعا اۋدان اۋماعىنان 150-دەن استام ارنايى تەحنيكا مەن 250-دەن اسا ادام جۇمىلدىرىلدى. يگى شارا الداعى ۋاقىتتا دا جالعاسا بەرەدى» دەدى بايقوڭىر اۋدانى اكىمى اپپاراتىنىڭ وندىرىستىك-تەحنيكالىق ءبولىمىنىڭ مامانى اباي زايديلدينوۆ.
سول كۇنى اۋدان اۋماعىنداعى كوپىرلەر, ەسكەرتكىشتەر, تروتۋارلار, جول بەلگىلەرى, قورشاۋلار جۋىلىپ, گۇلزارلار, ساياباقتار, قوعامدىق كەڭىستىكتەر قوقىستان تازارتىلدى, قوقىس جاشىكتەرى بويالدى. سونداي-اق تروتۋارلار مەن اسفالت جولدار ارنايى تەحنيكانىڭ كومەگىمەن تازالانىپ, كوگالدى تۇستار مەن باسقا دا اشىق اۋماقتار قولمەن تازالاندى. وسى جۇمىس اياسىندا قالانىڭ بارلىق اۋدانىندا اكىمدىكتەردىڭ جاۋاپتى قىزمەتكەرلەرى بەكىتىلگەن كۆارتالدار مەن سەكتورلارعا ءبولىنىپ جۇمىس ىستەدى. سول سياقتى كوممۋنالدىق قىزمەت كۇشتەرى ەرىگەن قار سۋىن ارنايى تەحنيكانىڭ كومەگىمەن سورىپ الۋعا جۇمىلدىرىلدى.
كوكتەم شىعا اۋىل ماڭىن رەتكە كەلتiرiپ, ءۇي-iشiن تازا ۇستاۋ – ىقىلىم زامانداردان كەلە جاتقان حالىقتىق ءۇردiسiمiز. اۋا لاستانۋىنىڭ ادام اعزاسىنا كەرى اسەر ەتەتىنىن بىلە تۇرا, كەيبىرەۋلەر اينالانىڭ مۇنتازداي بولۋىنا ءمان بەرمەي جاتاتىنى جاسىرىن ەمەس. ماسەلەن, ادام اعزاسىنا تۇسكەن كومىر-سۋتەك توتىعى, كۇكىرتتى گاز, كۇكىرت سۋتەگى, گاز ءتارىزدى قوسىندىلاردىڭ ءبارى دەم الۋدى قيىنداتىپ, ونى قولايسىز يىستەرمەن بىلعايدى. ءسويتىپ, جۇيكە جۇيەسىنە, ادام اعزاسىنا كەرى اسەر ەتىپ, ادامنىڭ دەنە ەڭبەگى مەن اقىل-وي قابىلەتىن كەمىتەدى. اۋا توزاڭى كوبىنە تۇرعىندار جاققان وتىن زاتتارىنان, كۇلدەن, تۇتىننەن, كۇيەدەن, قارامايلى زاتتاردان پايدا بولادى.
شاڭ-توزاڭ – ادامنىڭ جاۋى. ونىڭ قۇرامىندا كرەمنيدىڭ ۇشىپ جۇرگەن توتىعى بار. مۇنداي توزاڭمەن ۇزاق ۋاقىت دەم الاتىندار سيليكوز اۋرۋىنا شالدىعادى ەكەن. وسىدان كەيىن تازالىققا ءمان بەرمەي كور! جالپى اۋانىڭ شاڭ-توزاڭ, تۇتىنمەن, ۋران رادياتسيا ساۋلەلەرىمەن لاستانۋى سالدارىنان بۇگىندە ءتۋابىتتى جامباس سۇيەگىنىڭ شىعۋى, قيسىق مويىن, مايماق اياق, شۇڭقىر كەۋدە, قۇس كەۋدە, قابىرعاسى ءتوس سۇيەگىنە جەتپەي, ەكى بۇعانا سۇيەگىنىڭ جوق بولىپ تۋىلۋى كوبەيىپ, مىلقاۋ, سوقىر, اياق-قولى جوق, ومىرتقا باعاناسى قيسايعان سابيلەر قاتارى ارتۋدا. ەندەشە, باستى بايلىق – دەنساۋلىق تۋرالى ويلانىپ, كەيىنگى ۇرپاعىمىزدىڭ بولاشاعىنا نەمقۇرايلى قاراماي, قالامىزدى ءتۇرلى وسىمدىكتەرمەن, حوش ءيىستى گۇلدەرمەن كومكەرىپ, اعاش وتىرعىزىپ, باۋ-باقشا ءوسىرىپ, جاسىل جەلەككە اينالدىرۋدى, جالپى تازالىققا ءمان بەرۋدى اركىم ءوز وتباسىنان, تابالدىرىعىنان باستاسا دەيمىز.
ادام جانىنىڭ تازالىعى ءتانiنiڭ تازالىعىنان باستاۋ الاتىنى سەكiلدi قالامىز تازا بولسا, كوڭiلiمiز دە ەشتەڭەگە الاڭدامايدى, جيناقى جۇرەتىنىمىز شىندىق. بۇل رەتتە باس قالا رەسپۋبليكامىزداعى وزگە وڭىرلەرگە ۇلگى كورسەتۋدە. كۇن جىلىنىسىمەن جان-جاعىمىزدى تازالاپ, قىستان قالعان قالدىقتاردى جيناستىرىپ, اعاش وتىرعىزىپ, جالپىقالالىق سەنبىلىكتەردىڭ ۇيىمداستىرىلۋى ءبىزدىڭ قالادا داستۇرگە اينالعالى قاشان. بيىل دا وسى ءۇردىستى جالعاستىرىپ, سانيتارلىق تازارتۋ, قالانى كوركەيتۋ-كوگالداندىرۋ ماقساتىندا 16 جانە 23 ءساۋىر ارالىعىندا كوكتەمگى ەكولوگيالىق ايلىق جاريالاندى. ەلوردالىقتاردىڭ ەڭبەككە جارامدى جاستاعىلارى, مەملەكەتتىك مەكەمە قىزمەتكەرلەرى مەن بيزنەس وكىلدەرى ءوز اۋلاسىن تازالاپ, سول كۇندەرى ءار تۇرعىن بiر ءتۇپ اعاش كوشەتiن وتىرعىزسا, باس قالا مۇنتازداي تازالانىپ, اجارلانا تۇسپەي مە؟!
تازالىق – ساۋلىق نەگiزi, ساۋلىق – بايلىق نەگiزi بولسا, اعاش ەگۋ دە – ادام ومiرiندەگi اسا بiر ساۋاپتى iس. «بiر ادام بiر اعاش وتىرعىزىپ, ول اعاشتىڭ ادام, اڭ-قۇسقا پايداسى تيەر بولسا, اۋانى تازالاپ تۇرسا دا اعاش قۋراپ, شiرiپ كەتكەنگە دەيiن ول ادامعا ساۋاپ جازىلاتىن بولادى» دەلiنگەن ەكەن حاديستە. ەندەشە, قالانىڭ ءتارتiبi مەن تازالىعىن ەسەلەۋگە ۇلەس قوسىپ, تال-تەرەك وتىرعىزىپ, كوشەلەردi كۇل-قوقىستان ارىلتىپ, اعاش وتىرعىزۋعا قاتىسۋ ارقىلى تۋعان قالامىزدىڭ كوركەيۋىنە اتسالىسايىق, اعايىن!
گۇلبارشىن وكەشقىزى
