تەمىرجول تابىستىرعان تاعدىر
استانالىق تەمىرجول ارداگەرى امانگەلدى ەسكەندىرۇلىنىڭ قارا تۇتاتىنى جالعىز اپاسى ناعيما عانا ەدى. ءبىر شاڭىراق استىندا 63 جىل 9 اي تاتۋ-ءتاتتى تۇرعان سول اپاسى مەن جەزدەسى سۇنناتقاليدىڭ قامقورلىعى مەن تاربيەسىن كوپ كوردى. وسى كىسىلەردىڭ ءجۇرىس-تۇرىسىن ومىرىنە ۇلگى ەتتى. اپاسىنىڭ ءدال تۋعان كۇنىندە كەلىن ءتۇسىرىپ, وعان سىيلىق جاساعانداي بولدى. بۇل 1968 جىلدىڭ 5 ماۋسىمى بولاتىن. سودان بەرى اتتاي زۋلاپ 50 جىل ءوتتى. جارتى عاسىر بۇرىن قول ۇستاسىپ, قىزىقتا دا, قيىنشىلىقتا دا بىرگە بولۋعا سەرتتەسكەن امانگەلدى اقساقال مەن جارى گالينا يابەكقىزى بۇگىن التىن تويلارىن تويلايدى.
توي يەلەرىن تەمىرجول تانىستىرىپ, تابىستىردى. تسەلينوگرادقا ءتيىپ تۇرعان جايناق ستانساسىندا جۇك ءىلدىرۋشى بولىپ جۇمىس ىستەگەن امانگەلدىنىڭ بۋحگالتەرياعا ەندى كەلگەن ەلىكتىڭ لاعىنداي گاليناعا كوزى ءتۇستى. يىعىنا ەكى كىسى مىنگەندەي دەنەلى, كورىكتى جىگىت گالينانى دا تارتتى. قىز-جىگىت بولىپ ەكى-ءۇش اي عانا ءجۇرىپ, وتباسىن قۇردى.
امانگەلدى تىشپاەۆ قاراپايىم جۇمىسشى بولىپ ەڭبەك جولىن باستاپ, ساتىلاپ ءوسىپ وتىرىپ, ادال ەڭبەگىنىڭ ارقاسىندا ستانسا باستىعى قىزمەتىنە دەيىن كوتەرىلدى. 1989 جىلى وتباسىن الىپ, تسەلينوگرادقا كوشىپ كەلدى. مۇندا دا ەڭبەگى باعالانىپ, كوپكە ۇزاماي پاتەرلى بولدى. گالينا اپاي شاڭىراقتىڭ بەرەكەسىن كەلتىرىپ, ۇل-قىزدارى جىلۋعا تولتىردى.
امانگەلدى ەسكەندىرۇلى مەن گالينا يابەكقىزى بۇل كۇنى ءۇبىرلى-ءشۇبىرلى شاڭىراققا اينالىپ وتىر. 8 بالا تاربيەلەپ, ولاردان 23 نەمەرە, 5 شوبەرە كورىپ وتىر. مەيرامبەك اتتى ۇلدارى اكە جولىن قۋام دەپ تەمىرجولشىنىڭ وقۋىن ءبىتىردى.
«ءتورت اعام بار ەدى. ۇشەۋى بالا كەزىندە شەتىنەپ كەتتى. ءبىر اعام اسكەرگە بارىپ كەلگەن سوڭ ومىردەن وزدى. مەنەن عانا ۇرپاق تارادى. ءوزىم 1941 جىلدىڭ 25 قازانىندا تۋعانمىن. بىراق مەتركەگە 1942 جىل جازىلىپ كەتتى. قۇدايعا تاۋبە, ومىرىمە وكپە جوق. اپام ناعيما ماعان ءوز بالالارىنان ارتىق قاراماسا, كەم قاراعان جوق. جىلى-جۇمساعىن ىلعي مەنىڭ اۋزىما توساتىن. ءومىر جولىمدا جاقسى جار جولىقتى. بالالارىم, نەمەرەلەرىم دە الدىمدى كەسىپ وتپەيدى» دەيدى امانگەلدى اقساقال.
«قازىرگە دەيىن بالالاردى, نەمەرەلەردى قاس-قاباعىمەن عانا تاربيەلەيدى. ەشقاشان قول جۇمسامايدى. جۇبايىما ءبىر ريزا بولاتىنىم, ۇيدە بالالاردىڭ كوزىنشە ۇرىس-كەرىس شىعارۋ دەگەندى بىلمەيدى. ماعان جۇدىرىق الا جۇگىرگەن كەزى جوق. بالالارىمىز وتباسىمىزداعى جىلى اتموسفەرانى كورىپ ءوستى. «ۇيادا نە كورسەڭ, ۇشقاندا سونى ىلەسىڭ» دەيدى عوي, پەرزەنتتەرىمىز دە قازىر ءوز قوساقتارىمەن تاتۋ-ءتاتتى تۇرىپ جاتىر» دەيدى ونىڭ ءسوزىن جالعاستىرىپ گالينا اجەي.
امانگەلدى اعا قالاعا ءتيىپ تۇرعان جايناق ستانساسىندا تۋدى. گالينا اپاي اقمولا قالاسىندا دۇنيەگە كەلدى. «شىنىن ايتقاندا, اقمولا استانا بولادى دەگەن حابار شىققاندا وعان سەنە قويعان جوقپىز. شاعىن عانا قالا ەدى عوي. قازىر استانامىز كوز سۇيسىندىرەدى. كوشەلەر كەڭەيىپ, كوركىمەن تارتاتىن اسەم عيماراتتار بوي كوتەردى. قايتا الماتىنىڭ ەڭسەسى تۇسكەن سەكىلدى. جاقىندا بارىپ كەلگەندە ماعان سولاي سەزىلدى» دەيدى امانگەلدى ەسكەندىرۇلى.
امانگەلدى اعامەن سويلەسكەندە سوزگە جوق, ناعىز ەڭبەك ادامى ەكەنىن بايقادىق. قايتا گالينا اپاي وتباسىنىڭ ءومىر تاريحىنان ءبىراز سىر شەرتتى. «استانا تۇرعىندارىنىڭ سانى ميلليوننان استى. وسىندا بالالاردىڭ بولاشاعى ءۇشىن كوپ وتباسىلار كوشىپ كەلىپ جاتىر. بايقاسام, استاناعا ارمان قۋىپ كەلىپ, وسىندا عاشىقتارىن كەزدەستىرىپ, شاڭىراق قۇرعان جاستار دا كوپ. الداعى ءبىر ايدىڭ ىشىندە استانانىڭ 20 جىلدىعى تويلانادى. بارشا قازاقستاندىقتاردى, استانا تۇرعىندارىن وسىناۋ مەرەيتويمەن قۇتتىقتايمىز. بارشاڭىزعا ءبىزدىڭ باقىتتى ءناسىپ ەتسىن» دەگەن تىلەكتەرىن جەتكىزدى التىن توي يەلەرى اڭگىمەمىزدىڭ سوڭىندا. جارتى عاسىر بىرگە كەلە جاتقان جاراسىمدى جۇپقا ءبىز دە بار جاقسىلىقتى, ۇزاق عۇمىر تىلەدىك.