تسيفرلىق دامۋ, يننوۆاتسيالار جانە اەروعارىش ونەركاسىبى ءمينيسترى باعدات مۋسين 21 قىركۇيەكتە «بۇۇ جانىنداعى حالىقارالىق ەلەكتر بايلانىس وداعى قازاقستانعا جاڭا «+997» DEF-كودىن بەلگىلەدى. ەندى ءبىزدىڭ ەلدەن باسقا مەملەكەتكە قوڭىراۋ شالعاندا, شەتەلدىكتەردىڭ تەلەفونىندا قازاقستان دەگەن جازۋ شىعادى. سونداي-اق حالىقارالىق دەڭگەيدەگى تسيفرلى سەرۆيستەردى قولدانعاندا دا بارلىق جەردە قازاقستان دەگەن سيگنال شىعادى. كەزىندە كسرو تاراعاندا, «+7» حالىقارالىق تەلەفون كودى ەكى ەلگە بىردەي بەكىتىلگەن بولاتىن» دەپ مالىمدەدى.
جالپى بۇل جاڭالىقتى حالقىمىز, اسىرەسە ۇلتجاندى ازاماتتارىمىز تسيفرلىق تاۋەلدىلىكتەن ارىلۋ جانە دە ءوزىمىزدىڭ تسيفرلىق ءتول تاڭبامىزدى الدىق دەپ ۇلكەن ۇمىتپەن قۋانا قابىلداپ, قولداۋ بىلدىرگەن ەدى. بىراق وسى سالانى جەتىك بىلەتىن كاسىبي مامانداردىڭ بۇل تاقىرىپقا بايلانىستى پىكىرلەرىن ەستىپ قۋانىشىمىز سۋ سەپكەندەي باسىلىپ, ورنىنا كوپتەگەن سۇراقتار تۋىنداپ وتىر. ەندى ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنە سۇيەنسەك, 7 سانى ەكى ەلگە بىردەي بەلگىلەنگەن كود ەمەس, ول – تەك گەوگرافيالىق ايماقتىڭ كودى, ال ەكىنشى 7 – تەك ءبىزدىڭ ەلگە بەكىتىلگەن سان. ياعني +77 – قازاقستاننىڭ جەكە كودى. قازاقستاننان قوڭىراۋ شالعان كەزدە الەمنىڭ ءار تاراپىنان قازاقستان دەگەن جازۋ شىعۋ ءۇشىن تەك حەب وداعىنا ءتيىستى حات جازۋ جەتكىلىكتى دەپ سانايدى.
ونىڭ ۇستىنە, ەكى تاڭبالى DEF-كودى تەك دامىعان ءارى بەدەلدى مەملەكەتتەردە بار. مىسالى, قىتاي +82, گەرمانيا +49, فرانتسيا +33 دەگەن سياقتى. بۇل قاتاردا قازاقستان دا بار ەدى. ەندى ەلىمىز بۇل تىزىمنەن ءوز ەركىمەن شىعىپ, ءۇش تاڭبالى گوندۋراس, سومالي, كونگو سياقتى ەلدەردىڭ تىزىمىنە قوسىلۋدىڭ الدىندا تۇرمىز. ال قازاق ءۇشىن قاسيەتتى 7 تاڭباسىنان نەگە ايىرىلدىق؟
مامانداردىڭ پىكىرىنشە, ءۇش تاڭبالى DEF-كودى ەلىمىزدىڭ بولاشاق ابونەنتتىك بازاسىن ەداۋىر قىسقارتىپ, ءبىز ۇلتتىق تسيفرلىق بايلىق رەسۋرسىمىزعا ءوز قولىمىزبەن شەكتەۋ قويىپ وتىرمىز. جوعارىدا ايتىلعانداردى جانە ءۇش تاڭبالى كودقا كوشۋ كەزەڭىندە ورىن الۋ مۇمكىندىگى بار ماسەلەلەردى ەسكەرە وتىرىپ, قۇزىرلى مينيسترلىك باسشىسىنان مىناداي سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋىن سۇرايمىز:
-
دامىعان 38 وەسر مەملەكەتتەرىنىڭ 25-ءى قولداناتىن ەكى تاڭبالى كودتان دامۋشى مەملەكەتتەر قولداناتىن ءۇش تاڭبالى كودقا كوشۋگە قانداي سەبەپ بولدى؟
-
قازاقستان دەگەن جازۋ شىعۋ ءۇشىن وسىنداي تسيفرلىق قۇرباندىققا بارماي, ونى شەشۋدىڭ وڭاي تەحنيكالىق جولى بار ەكەنى ەسكەرىلمەدى مە؟
-
بۇگىنگى قازاقستاندىقتار قولدانىپ جۇرگەن سەرۆيستەر مەن قوسىمشالاردى باعدارلامامەن قامتاماسىز ەتىپ وتىرعان الەمدىك ازىرلەۋشى كومپانيالار وزدەرىنىڭ كودىن وسىنداي قىسقا ۋاقىتتا وزگەرتۋگە دايىن با جانە ەلىمىزدىڭ ازاماتتارى كۇندەلىكتى قولدانىپ جۇرگەن تسيفرلىق مۇمكىندىكتەرىنەن ايىرىلىپ قالماي ما؟
-
وتپەلى كەزەڭدە +77 كودى كورشى ەلگە اۋىساتىن بولسا, ولاردىڭ تەلەكوممۋنيكاتسيا كومپانيالارى جەتىدەن باستالاتىن, بۇرىن ءبىزدىڭ ازاماتتارىمىزعا تيەسىلى بولعان SIM-كارتالار شىعارا باستايدى.
بارشاڭىزعا بەلگىلى, بۇگىنگى بارلىق قىزمەت SIM-كارتاعا بايلانعان (اككاۋنت, egov, الەۋمەتتىك جەلى, بانك, لوگيندەر, تولەمدەر, ت. ب.). ازاماتتارىمىزدىڭ قارجىلىق, الەۋمەتتىك, ت. ب. قاۋىپسىزدىگى قالاي قامتاماسىز ەتىلەدى؟ ونىڭ ۇستىنە, وتپەلى كەزەڭدەگى قارجىلىق شىعىندار (ازاماتتاردىڭ ابونەنتتىك ءنومىردى اۋىستىرۋى, ت. ب.) ەسەپكە الىندى ما؟ ول شىعىنداردى كىم وتەۋى ءتيىس؟ بيۋدجەت پە, بولماسا ازاماتتارىمىزدىڭ قالتاسىنان شىعا ما؟
بەرىك دۇيسەمبينوۆ,
ءماجىلىس دەپۋتاتى
