تۇيتكىلدى تارقاتاتىن تۇجىرىمداما

ەل اۋماعىنداعى كينوتەاترلاردا كورسەتىلەتىن قازاقستاندىق فيلمدەر سانى مەن ساپاسى جاعىنان شەتەلدىك كينوونىمدەرمەن باسەكەلەسە الماي تۇر. 

وتاندىق فيلمدەردىڭ باسقا ەلدەر­گە تارالۋ كورسەتكىشى دە كوڭىل كون­­­شىتپەيدى. بولاشاققا نىق قادام باسقان مەملەكەتىمىزدى ءوزىنىڭ بۇرىننان قالىپتاسقان باي سالت-داستۇرلەرىمىزبەن الەمدىك كەڭىستىكتە ناسيحاتتاۋعا دا كينەماتوگرافيانىڭ قاۋقارى جەتپەي تۇر.

وسىعان بايلانىستى قازاق عىلىمي-زەرتتەۋ مادەنيەت ينستيتۋتى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى كينەماتوگرافيانى 2050 جىلعا دەيىن دامىتۋدىڭ تۇجىرىمداماسى جوباسىن ازىرلەدى. «قازاقستان – 2050» ستراتەگياسى, وتىز وزىق مەملەكەتتىڭ قاتارىنا كىرۋ تۇجىرىمداماسى مەن قر مادەني سايا-سات تۇجىرىمداماسىنىڭ نەگىزىندە دايىندالعان بۇل قۇجات كەشە استاناداعى ۇلتتىق اكادەميالىق كىتاپحانادا كوپشىلىكتىڭ تالقىسىنا سالىندى.

قر مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى ارىستانبەك مۇحامەديۇلى, اتالمىش ۆەدومستۆونىڭ لاۋازىمدى تۇلعالارى, كينوتانۋشىلار, زيالى قاۋىم وكىلدەرى قاتىسقان بۇل باسقوسۋدا قازاق عىلىمي-زەرتتەۋ مادەنيەت ينستيتۋتىنىڭ باس ديرەكتورى اندرەي حازبۋلاتوۆ جينالعانداردى تۇجىرىمدامانىڭ جوباسىمەن تانىستىردى.

«سىرت كوز – سىنشى» دەمەكشى, قازاقستاندا دۇنيەگە كەلسە دە, سىرتتا ءجۇرىپ الەمگە تانىلعان ايگىلى كينورەجيسسەر, ستسەناريست, پروديۋسەر تيمۋر بەكمامبەتوۆ كينوونىمدەرگە قاتىستى جاعدايدى جان-جاقتى سارالاي كەلىپ, ءوز پىكىرلەرىن ءبىلدىردى. تاجىريبەلى ماماننىڭ سوزىنە قۇلاق اسار بولساق, قازاقستاننىڭ جانە رەسەيدىڭ كينووندىرىسىندە ايتارلىقتاي ايىرماشىلىق جوق.

ونىڭ ايتۋىنشا, جىل سايىن قازاقستان وندىرىسكە جىبەرەتىن ۇلتتىق فيلمدەردىڭ كورسەتكىشى 7,6 پايىزدى عانا قۇرايدى. «بۇل – وتە تومەن كورسەتكىش. رەسەيدە ۇلتتىق كينونىڭ ۇلەسىنە 15 پايىز تيەدى. فرانتسيادا 30 پايىز بولسا, كورەيادا 50 پايىزعا جەتتى. قىتايدا تىپتەن ءجۇز پايىزعا جەتەقابىل. بۇل – كينو وندىرىسىندەگى ەڭ باستى كورسەتكىشتەردىڭ ءبىرى» دەدى ت.بەكمامبەتوۆ. ول قازاق­ستانعا وسى جاعىنان الەمدەگى كينوستۋديالارمەن باسەكەگە تۇسۋگە قيىن بولاتىنىن جاسىرمادى. كينووندىرىسكە قۇيىلاتىن ينۆەستيتسيالار كولەمى دە سالىستىرۋعا كەلمەيتىنىن جەتكىزدى. «ءاري­نە, قازاقستاندىق كينوعا قارجى ازداۋ قۇيىلعاندىقتان ساپاسى دا اقسايدى. ال حالىق قاشاندا ونىمدەردىڭ باعاسى بىردەي بولسا, ساپالىسىن تاڭدايدى» دەدى رەجيسسەر.

وسى تۇرعىدان العاندا ول وتاندىق كينوتەاترلارداعى بيلەت باعاسىنا نازار اۋداردى. «قازىر قاراپ وتىرسام, قازاقستان كينوتەاترلارىنداعى بيلەتتىڭ ورتاشا باعاسى – 920 تەڭگە. مەنىڭشە, بۇل تىم قىمبات. بيلەت باعاسى بارشا حالىققا قولجەتىمدى بولۋى ءتيىس. ايتپەسە, بۇگىندەرى ورتاشا تابىسى بار وتباسى كينوتەاترلارعا بارمايدى, تەك بايلار عانا كينوتەارلاردىڭ قىزمەتىن پايدالانادى» دەگەن ت.بەكمامبەتوۆ قازىرگى كينو دا سوعان سايكەس بايلاردىڭ كوزقاراسىنا ساي جاسالىپ جاتقانىن ايتىپ, رەجيسسەرلەر دە وسىعان بەيىمدەلىپ بارا جاتقانىن جەتكىزدى.

تيمۋر بەكمامبەتوۆ كينوتەارلاردا قاراپايىم حالىققا ارناپ ارزان ابونەمەنت ەنگىزۋدى ۇسىندى. ونىڭ پايىمداۋىنشا, وندا حالىق كينوتەاترلارعا دا كوپتەپ باراتىن بولادى, كورسەتىلەتىن كينونىڭ مازمۇنى دا جاقسى جاعىنا وزگەرەدى.

رەجيسسەردىڭ سوزىنشە, قازىر حالىق كينونى كينوتەاترلاردا ەمەس, تەلەدي­دار نەمەسە كومپيۋتەر الدىندا كو­رۋگە بەيىمدەلىپ بارادى. مۇنى ول كينو­زالداردىڭ ازدىعىمەن ءتۇسىندىردى. كەڭەس زامانىنداعى كلۋبتاردىڭ ۇلگىسىمەن الاڭداردى قۇرۋدى ۇسىنعان ت.بەكمامبەتوۆ وزگە ۇسىنىستارىن جازباشا تۇردە تۇجىرىمدامانى دايىنداۋشىلارعا جەتكىزەتىنىن ايتتى.

امانعالي قالجانوۆ