بۇگىننەن باستاپ مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىنىڭ تاپسىرىسىمەن شاكەن ايمانوۆ اتىنداعى «قازاقفيلم» اق تۇسىرگەن «مۇقاعالي» كوركەم ءفيلمى جالپىۇلتتىق پروكاتقا شىعادى. اقيىق اقىننىڭ 90 جىلدىعىنا ارنالعان كينوتۋىندىنىڭ رەجيسسەرى – بولات قالىمبەتوۆ. ستسەناري اۆتورلارى – بەلگىلى جازۋشى جۇسىپبەك قورعاسبەك, بولات قالىمبەتوۆ جانە عازيز ناسىروۆ.
اپتا باسىندا ەلوردادا فيلمنىڭ تۇساۋكەسەرى ءوتىپ, ارنايى كورسەتىلىمى ۇيىمداستىرىلدى. تانىستىرىلىمعا تۋىندىنىڭ ءتۇسىرىلىم توبى قاتىستى. بولات قالىمبەتوۆتىڭ ايتۋىنشا, مۇقاعالي تۋرالى فيلم ءتۇسىرۋ يدەياسى وعان وسىدان 15 جىل بۇرىن كەلگەن. وسى ۋاقىت ارالىعىندا ول اقپارات جيناپ, اقىننىڭ كوزىن كورگەن ادامدارمەن كەزدەسىپ, سويلەستى.
قاي قالامگەردى بولماسىن ءوزى ءومىر سۇرگەن داۋىردەن ءبولىپ تاستاي المايسىڭ. مۇقاعاليدىڭ زامانى كەڭەستىك قاتاڭ تسەنزۋراعا تاپ كەلدى. اقىننىڭ جەكە باسىندا دا تراگەديا از بولمادى. اڭىز تۇلعا جايلى ەل اراسىندا ءارتۇرلى اڭگىمە دە كوپ. فيلمدە ونىڭ ءومىرىنىڭ سوڭعى جىلدارى قامتىلدى.
جۇسىپبەك قورعاسبەك «ادەبيەت» پورتالىنا بەرگەن سۇحباتىندا مۇقاعالي ارقىلى سول زامان بەينەسىن كورسەتكىسى كەلگەندەرىن ايتادى. شىعارماشىلىق توپ اقىن تۋرالى بۇرىننان ەلگە بەلگىلى فاكتىلەردى قايتالاعىسى كەلمەي, تىڭ اقپاراتتاردى ۇسىنۋعا تىرىسقان. ماسەلەن, اقىننىڭ ۇلى ايبار مەملەكەتتىك قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ قىرىنا ءىلىنىپ, اقىرى دەنساۋلىعىنان ايىرىلىپ, مۇگەدەك بولىپ قالعانىن وسى كۇنگە دەيىن ەستىمەدىك. ونىڭ قۇرىلىستا ىستەپ ءجۇرىپ, بيىكتەن قۇلاعانى, سودان باسىنا زاقىم كەلگەنى جايلى عانا ايتىلىپ كەلدى. ال فيلمدە جىندىحانادان مۇگەدەكتەر ارباسىنا وتىرىپ, شىعىپ بارا جاتقان ايباردى كورەمىز.
مۇقاعاليدىڭ قىزى مايگۇلدى كىشكەنتايىندا موتوتسيكل قاعىپ كەتىپ, قايعىلى قازاعا ۇشىرادى. بۇل – كوپشىلىككە بەلگىلى وقيعا. بىراق ۇلىنان تىرىدەي, قىزىنان ولىدەي ايىرىلعان اقىننىڭ جۇرەگى قالاي جارالى بولماسىن؟! ءفيلمىنىڭ لەيتموتيۆىنە دە موتسارتتىڭ «رەكۆيەم» شىعارماسى الىنعان. اقىننىڭ ءوزى دە «موتسارت. جان ازاسى» تۋىندىسىن جازعانى بەلگىلى.
مۇقاعالي ماقاتاەۆتى تىرىسىندە كورە الماعاندار ولگەندە وتىرىك قايعىرىپ, ماقتاعانى جايلى كوپ ايتىلادى. فيلمدە بۇل اقىندى جازۋشىلار وداعىنان شىعاراردا جانە سوڭعى ساپارعا شىعارىپ سالۋ كادرلارىندا كورىنىس تاپقان. مۇقاعاليدى قارالاعان دا, تابىتتى ۇستاپ بارا جاتقان دا – ءبىر ادامدار.
جالپى كينوتۋىندىدا مۇقاعالي ۇنەمى ارپالىس ۇستىندە جۇرەدى. ەرەكشە اتاپ وتەرلىگى, كينودا كوپ ءسوز جوق. رەجيسسەر وقيعالار جەلىسىن قيمىل, ۇزاق پاۋزالار ارقىلى بەرەدى. اقىن ءومىر سۇرگەن زاماندى, سول كەزدىڭ تىنىسى مەن عيماراتتارىن ءدال بەرۋ ءۇشىن ءتۇسىرىلىم بىرنەشە قالادا جۇرگىزىلدى. اتاپ ايتقاندا, الماتىدا, وسكەمەندە, سانكت-پەتەربۋرگتە جانە الماتى وبلىسىندا ءوتتى. وسكەمەن قالاسى بەكەردەن-بەكەر تاڭدالمادى. بۇل شاھاردىڭ ەسكى كوشەلەرى مەن ۇيلەرى, ترامۆاي قوزعالىسى تالاپقا سايكەس كەلدى. ال اقىن ماسكەۋدە ادەبيەت ينستيتۋتىندا وقىعاندا سانكت-پەتەربۋرگكە پۋشكيننىڭ ەسكەرتكىشىنە تاعزىم ەتۋ ءۇشىن ارنايى بارعان.
مۇقاعاليدىڭ ونەردەگى بەينەسى دەگەندە, ءبىزدىڭ ەسىمىزگە الدىمەن جانقالدىبەك تولەنباەۆ تۇسەدى. ونىڭ ق.قۋانىشباەۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك اكادەميالىق مۋزىكالىق دراما تەاترىندا اقيىق اقىندى سومداعانىنا جيىرما جىلدىڭ ءجۇزى بولدى. بولات قالىمبەتوۆ تە وسى ءارتىستى شاقىرىپ, فيلمگە ءبىر جىلداي دايىنداعان ەكەن. الايدا جەمە-جەمگە كەلگەندە بەلگىسىز سەبەپتەرمەن باسقا اكتەردى تاڭدادى.
كينوتۋىندىدا اقىن بەينەسىن سومداۋ م.وتەمىسۇلى اتىنداعى اتىراۋ وبلىستىق اكادەميالىق دراما تەاترىنىڭ اكتەرى اسلانبەك جانبالاەۆقا بۇيىردى. بىراق اكتەردىڭ مۇقاعاليدى بەرۋى كوڭىلىمىزدەن شىعا قويمادى. سىرت كەلبەتى ۇقساعانمەن, اقىننىڭ جاندۇنيەسىن كورسەتە المادى. ولەڭ وقۋى دا ادامدى ەش اسەرلەندىرمەيدى.
مۇقاعالي بەينەسىمەن قاتار باۋىرجان مومىشۇلى (باۋىرجان قاپتاعاي), نۇرعيسا تىلەنديەۆ (باقىتجان قاجىمۇقانوۆ), فاريزا وڭعارسىنوۆا (راۋشان ءماجيتوۆا), اقىننىڭ جارى لاشىن ءازىمجانوۆا (تولعاناي بەيسەمباەۆا), دوسى ەركىن ءىبىتانوۆ بەينەلەرىن دە كورەمىز. بىراق ولار قوسالقى بەينەلەر ءرولىن اتقارعاندىقتان, رەجيسسەر بۇل كەيىپكەرلەردى جارقىراتىپ كورسەتۋ ماقساتىن قويماعان سياقتى.
سونىڭ ىشىندە ءبىر كورىنىستى قابىلداي المادىق: نۇرعيسا مۇقاعالي ومىردەن وتكەن سوڭ, سونى بىلمەي, اقىن جاتقان اۋرۋحانا تەرەزەسىنەن تۇبىنە كەلىپ, «مۇقاش» دەپ شاقىرادى. ءبىر پالاتادا جاتقان اقساقال اقىننىڭ قايتىس بولعانىن جەتكىزەدى. بۇل كورىنىس گەورگي دانەليانىڭ «افونيا» فيلمىندەگى بوريسلاۆ بروندۋكوۆ پەن ەۆگەني لەونوۆ قاتىساتىن كادرعا قاتتى ۇقساپ كەتتى. بىزگە مۇنى قالىمبەتوۆ دانەليادان كوشىرىپ العانداي اسەر ەتتى.
21 قازاننان باستاپ ءفيلمدى كوپشىلىك تاماشالاي الادى. ارتىق, كەم تۇستارىن, جەتىستىگىن سوندا جۇرتشىلىقتىڭ ءوزى باعامداي جاتار.
