№ 10 قالالىق ەمحانادا وتكەن سارىارقا اۋدانى اكىمى ارمان تۇرلىبەكتىڭ تۇرعىندارمەن كەزدەسۋىندە جالپى 46 ساۋال كەلىپ ءتۇستى. حالىقتىڭ الاڭدايتىنى قاشاننان كەلە جاتقان جول, كولىك, بالاباقشا, اباتتاندىرۋ, جارىقتاندىرۋ ماسەلەلەرى بولىپ وتىر.
ەسەپ بەرۋ جيىنىنا قالا اكىمىنىڭ ورىنباسارى ەرمەك امانشاەۆ پەن ءماسليحات دەپۋتاتتارى, مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەر, سالا ماماندارى قاتىستى. اۋدان اكىمىنىڭ ءبىر جىل بويى اتقارىلعان جۇمىستار جايلى بايانداماسىنان سوڭ تۇرعىندار كوكەيدەگى ساۋالدارىن جولدادى. الدىمەن 189 كوشە تۇرعىندارى ءسوز الدى. كەزىندە «جاس وتباسى» باعدارلاماسى بويىنشا پاتەر العان ازاماتتار, ارينە, العىس ايتۋدان باستادى. ارتىنشا كوپتەن بەرى شەشىمىن تاپپاي كەلە جاتقان پيك ماسەلەسىن قوزعادى.
«2015 جىلى جاڭا ۇيگە كوشىپ كەلگەلى قانشاما پيك اۋىستى. قازىر قىزمەت كورسەتەتىن «دوماشني وچاگ» كووپەراتيۆى ءبىزدىڭ ەسەبىمىزدەن ءۇيدىڭ جانىندا قۇرىلىسى ءجۇرىپ جاتقان نىسانعا سۋ, جارىق ساتىپ كەلگەنى بەلگىلى. قولىمىزدا ءسوزىمىزدى راستايتىن بارلىق دەرەكتەر بار» دەيدى قالا تۇرعىنى
اسەمگۇل قاليقىزى. ونىڭ ايتۋىنشا, اي سايىنعى جارنا ءتولەمى دە كوبەيگەن. ماسەلەن, ەڭ العاشقى جىلدارى 95 تەڭگەدەن باستالعان جالپى قاجەتتىلىكتەرگە جۇمسالاتىن شىعىن كولەمى بۇگىندە 1900 تەڭگەگە جەتكەن. «ءبىزدى پيك-ءتىڭ «قورلىعىنان» قۇتقارىڭىز» دەگەن تۇرعىندار جانايقايىنا اۋدان اكىمى سول ساتتە ىشكى ىستەر باسقارماسىنا, تۇرعىن ءۇي ينسپەكتسياسىنا ماسەلەنىڭ انىق-قانىعىن ۋاقىت سوزباي رەتتەۋدى تاپسىردى.
ودان كەيىن ءسوز العان قالا تۇرعىنى جەرگىلىكتى ەمحانادا كوز دارىگەرىنىڭ جوقتىعىن, تەگىن ءدارى-دارمەك بەرىلمەيتىنىن ايتا كەلە, ءۇيىنىڭ جانىنداعى بالاباقشا ماڭىنا باعدارشام قويۋدى ءوتىندى.
الايدا سول جەردە وتىرعان ەمحانا باسشىسى گۇلنار الپىسبەكوۆا ەمحانادا كوز دارىگەرى بولماسا دا, تۇرعىندارعا بۇل قىزمەت مىندەتتى تۇردە كورسەتىلەتىنىن العا تارتتى. ەمحانانىڭ قارسى بولىگىندە ورنالاسقان جەكە مەكەمەنىڭ وفتالمولوگ مامانىنا ارنايى جولداما بەرەتىندىكتەرىن جەتكىزدى. ال دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىنان كەلگەن وكىل «تەگىن ءدارى-دارمەكتەر ارناۋلى بەكىتىلگەن قاۋلىعا سايكەس بەلگىلى ساناتتاعى ادامدارعا بەرىلەدى. ياعني, كىشكەنتاي بالالار مەن مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جاندار كەپىلدەندىرىلگەن تەگىن ءدارى-دارمەكپەن قامتاماسىز ەتىلەدى» دەدى. ال اۋدان اكىمى ارمان تۇرلىبەك قالا تۇرعىنىنىڭ باعدارشام قويۋ تۋرالى ۇسىنىسىن ءمىندەتتى تۇردە قاراپ, تەكسەرەتىندىكتەرىن جەتكىزدى.
سونىمەن قاتار قوسشىعۇلۇلى 50 مەكەنجاي تۇرعىندارى ءوز اۋلالارىنا نەمەسە جاقىن ماڭايعا سپورتتىق قۇرىلعىلار ورناتىپ بەرۋدى ءوتىندى.
«ەلدىڭ اۋلالارىندا ۇلكەندەرگە ارنالعان سپورتتىق قۇرىلعىلار بار. ال بىزدە تەك بالالارعا ارنالعان. تاعى ءبىر ايتاتىنىمىز, ەمحاناعا كەلەتىن كوپشىلىك كولىكتەرىن قوياتىن جەر تاپپاي ءبىزدىڭ اۋلاعا كەلىپ قويادى. ارينە, كەيدە ءبىزدىڭ كولىكتەردى سىزىپ كەتىپ, قاشىپ كەتەتىن وقيعالار تىركەلەدى. سوندىقتان وسى ماسەلەنى شەشىپ, اۋلامىزعا ۆيدەوباقىلاۋ ورناتىپ بەرسەڭىزدەر. سونىمەن قاتار جارىقتاندىرۋ جانە اباتتاندىرۋ ماسەلەسىن
قاراستىرساڭىزدار» دەيدى. سارىارقا اۋدانىنىڭ اكىمى ارمان تۇرلىبەك اباتتاندىرۋ جۇمىستارىنىڭ بارلىعى جوسپارعا ساي جۇرگىزىلەتىنىن ايتتى.
«189, 167 جانە ارداگەرلەر كوشەلەرىنە اباتتاندىرۋ جانە كوگالداندىرۋ جۇمىستارىن ءجۇرگىزۋ قولعا الىنادى. بيىل تۇرعىنداردىڭ وتىنىشتەرى بويىنشا قىسقا كوشەلەر پايدا بولادى. تەك قانا الما اعاشى وتىرعىزىلاتىن المالى, شيە وسەتىن شيەلى كوشەلەرى بوي كوتەرەدى. بىزدە مامىرگۇل جەلەكجولى بار, ونى جاڭارتاتىن بولامىز» دەپ تۇيىندەدى اكىم.
جالپى, اۋدان بويىنشا وتكەن جىلى اتقارىلعان جۇمىستاردىڭ قورىتىندىسىنا سۇيەنسەك, سارىارقا اۋدانىندا 1300-دەن استام وتباسى اپاتتى جانە توزىعى جەتكەن تۇرعىن ۇيلەردەن كوشىرىلگەن. «ءوندىرىس» تۇرعىن ءۇي الابىنىڭ 12 ورتالىق كوشەلەرى بويىنشا اعىمدىق جانە شۇڭقىرلاردى تەگىستەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ, 8 كوشەنىڭ بويىنا ينەرتتى ماتەريالدار سەبىلگەن. جالپى ۇزىندىعى 2870 مەتر بولاتىن 8 كوشە شارۋاشىلىق-تۇرمىستىق كارىزدىڭ ينجەنەرلىك جەلىلەرىمەن قامتاماسىز ەتىلدى.
مەشىت تۇرعىزۋ ماسەلەسى تۇرعىندار تاراپىنان بىرنەشە مارتە كوتەرىلگەن بولاتىن. وسىعان بايلانىستى, اكىمدىك تاراپىنان «كوكتال» تۇرعىن ءۇي الابىندا مەشىتتىڭ ىرگەسى قالانعان. جالپى, كەزدەسۋگە كەلگەن كوپشىلىكتىڭ بارلىق ساۋالدارى ەسكەرۋسىز قالماي, اكىم تاراپىنان ءتيىستى جاۋاپتار بەرىلدى.
گۇلميرا ايماعانبەت
