جىل سايىن قالا كۇنى قارساڭىندا مادەنيەت جانە سپورت باسقارماسىنىڭ قولداۋىمەن ساكەن سەيفۋللين مۋزەيى ءداستۇرلى رەسپۋبليكالىق اقىندار ءمۇشايراسىن وتكىزىپ كەلەدى. بيىل سەگىزىنشى رەت ءوتىپ وتىرعان شارانىڭ ەلوردا ونەرىندە الار ورنى ۇلكەن. ەلىمىزدىڭ بارلىق وڭىرىندەگى ايتۋلى اقىنداردىڭ باسىن قوسىپ, جاس تالانتتاردى ەلگە تانىتقان بۇل ءمۇشايرا باس شاھاردىڭ جىر شەجىرەسىنە اينالدى. بيىل ۇيىمداستىرۋشىلار 2011-2018 جىلدار اراسىندا جۇلدە العان جۇلدىزدى شىعارمالاردى توپتاستىرىپ, «ەل تىرەگى – ەلوردا» دەگەن اتپەن جيناق شىعاردى. ءبىز بۇگىن وقىرمانعا سول ءمۇشايرادا توپ جارعان اقىنداردىڭ ولەڭدەرىن ۇسىنىپ وتىرمىز.
قازىبەك يسا
ەرتەگىدەي ەلوردا
«قىشتان قالانعان ءريمدى ءمارماردان سالدىردىم».
وكتاۆيان اۆگۋست,
ءريمنىڭ تۇڭعىش يمپەراتورى
بارادى الىپ باقىتقا باسقان ءار ءىز,
ايتىلۋدا سوندىقتان اسقان اڭىز,
جاڭا عاسىر اجارىن جارقىراتىپ,
جالت قاراتتى جاھاندى استانامىز!
كوڭىلگە اسەم كۇمبىرلى كۇي قوناقتار,
قۇلپىرادى قۇندىزداي قيلى الاپتار.
اسقار تاۋعا اۋدىرماس اڭسارىڭدى,
اسپان تاۋعا اينالعان عيماراتتار!
قۇيىلعاندا كوكتەن نۇر باس قالاعا,
تۇندە جارىق كوشەدە ەل جاسقانا ما؟
جادىراتار جانىڭدى جارقىن الەم,
اسپاندا ەمەس جۇلدىزدار –
استانادا!
سيقىرلاسا نۇرىمەن جاس قالامدى اي,
كەرەك ەندى كوركەمدىك باسقا قانداي؟!
ەلوردانىڭ تويىنا شاشۋ ەتىپ,
جۇلدىز شاشىپ جاراتقان تاستاعانداي!..
ەركىندىكتىڭ ەسىلدە ايت ولەڭىن,
ەركە سۇلۋ سىر ايتسا, قايتەر ەدىڭ؟..
ويىڭ مەنەن بويىڭدى تۇزەتەدى,
تەمىرقازىق جەردەگى – بايتەرەگىم!
بۇرقىراتىپ جۇپاردى باقشاداعى,
اڭقىلداپ ءبىر سوعادى اق سامالى.
كوكتە قالقىپ كوشكەندە اقشا بۇلتتار
كوزىن الماي قارايدى پاتشا-داعى…
تۇلعالاردى تۋدىرار ۋاقىت, عالام,
جاساعان ەر تاريحتى – باقىتتى ادام.
ءريمدى اۆگۋست ءمارماردان سالسا ەگەر دە,
استانانى ەلباسى جاقۇتتاعان!
جاۋھار جاۋعان شاھارعا مىنا ناعىز,
تىرەلەدى سان ەلدەن قۇلاعان ءىز…
ساۋلەتتى ەلى, ساۋلەلى, ءساندى وردا بۇل,
ساۋلەتكەرى بولعان سوڭ نۇراعامىز!
تايعاقتان جول تار كەزدە ەر تاۋىپتى الدان,
جات تا بىزدە از ەمەس جاۋىپ قالعان…
ساقتان دەيمىن – قۇمارلار قازىناما –
ساق باتىردان ساف التىن ساۋىت قالعان!..
قانات جايىپ قالامدا وركەندى ونەر,
ەرتەگى ەلى رەتىندە ەرتەڭگە ەنەر!
الپامىستاي اي سايىن الىپتانعان,
استانا دا كۇن سايىن كوركەمدەنەر.
ەلىم ەركىن ەلەۋلى كىردى «ەلۋگە»,
ۇزدىككە ەنىپ ەلوردا ۇلگەرۋدە.
سەگىزىنشى كەرەمەت سەنسىڭ بۇگىن,
التى قۇرلىق القىنار ءبىر كورۋگە.
ءبارى ريزا بىتىمگەر ەرگە كۇندە,
اسقاقتاۋدا ول اسۋلى بەلدەرىندە.
استاناعا كەلگەندە كەلىسەدى,
الەمدەگى شايقاسقان ەلدەرىڭ دە.
زار زاماننان جەتكەن سوڭ نۇر كۇنىنە,
اقىن بىتكەن اعىتار جىردى, مىنە.
ۇلى دالا توسىندە – ۇلت ورداسى,
اينالا بەر الەمنىڭ كىندىگىنە!
بابالارىم ءباحادۇر وتكىر ەدىڭ,
اڭساپ كۇنىم ازاتتىق ءوتتى مەنىڭ…
كوك بايراقتى كورگەندە اقوردادان,
كوككە ماڭگى ورلەسىن دەپ تىلەدىم!
ساۋلە دوسجان
جاڭا عاسىر جولداسى
سالەم ساعان, استانا,
ازاتتىقتىڭ ورداسى,
جاڭا عاسىر جولداسى!
بار الەمگە جار سالىپ,
باقىتىڭدى تولعاشى.
اماناتىن بۇگىننىڭ,
بولاشاققا جولداشى!
قيلى-قيلى داۋىردە,
بوز تۇماندى جامىلعان,
بوز دالاعا سالىنعان,
بوزوق بولىپ تابىلعان!
تاريحىڭنىڭ تاڭباسى…
تۇلپارلاردىڭ ءىزى بار,
توپىراعىڭدا اڭداشى!
قارسى شاۋىپ تاجالعا,
باسىن تىككەن اجالعا,
قابىلان جۇرەك حان كەنە –
ابىلايدىڭ جالعاسى.
جولىن قۋىپ سولاردىڭ
امان ساقتاپ قاتەردەن,
شاڭىراعىڭدى كوتەرگەن
ءوز قولىمەن ەلباسى!
سالەم ساعان, استانا,
الەمدەگى جاس قالا,
جاستىعىڭا قاراماي,
ۇلگى بولعان باسقاعا.
جاسا, جاينا, استانام!
داۋلەتكەرەي كاپۇلى
اي ديدارلى
استانام-اي, ديدارلىم, كۇن كەلبەتتىم,
سەندە اتقان تاڭدى قۇشىپ, گۇلدەردى ءوپتىم.
ەلىمە التىن تۇعىر بولدىڭ-داعى,
كوگىمە قىران قانات تۋدى ورلەتتىڭ!
باعزىدان بوزوق – سەنىڭ ىرگەتاسىڭ,
الەمگە ازاتتىق بوپ ءتىل قاتاسىڭ!
تۋلاتىپ بويىمداعى ىستىق قاندى,
كۇن سايىن جۇرەگىمدى جىرلاتاسىڭ.
استانام اينالاڭدى نۇرعا مالىپ,
اينالدىڭ ەلورداعا تۇلعالانىپ.
قولىمەن ەلباسىنىڭ بەرەكەلى,
تۇرلەندى توڭىرەگىڭ نۋعا جارىپ.
كوشىڭدى ۇلتىن سۇيگەن ۇل باستاعان,
كوزىمنىڭ قاراشىعى – نۇرلى استانام!
تىلدەسكەن ءزاۋلىم كوكپەن ءار عيمارات,
ءار تاسىڭ, ءار كىرپىشىڭ سىرلاس ماعان!
جارىسىپ جەلدەن جۇيرىك ۋاقىتپەنەن,
تولعانام تاريحىڭا باتىپ تەرەڭ.
بولەندىم بوستاندىقتىڭ راحاتىنا,
باقىتتىڭ بالداي ءدامىن تاتىپ سەنەن!..
جورتپاسىن توسىڭدە ەندى دولى قۇيىن,
سارىارقا – قۇت مەكەنىم, جەرۇيىعىم!
استانام, سەن كوركەيىپ وسكەن سايىن,
كورىنەر كەڭ سارايداي مەنىڭ ءۇيىم!
امانجول ءالتاي
الاش ءۇمىتى
استانا!
جيىرماداسىڭ, جىگىت بولدىڭ سەن ەندى,
كيىپ شىعار بولات ساۋىت بەرەندى.
ەل تاعدىرىن ويلايتۇعىن جاستاسىڭ,
جىگىتتەرشە سويلەسەيىك, كەل ەندى.
استانا!
اي شەتىنە جەتكىزەتىن جەبەڭدى,
نويان جاسىڭ نايزا قىلار ەمەندى.
التى قۇرلىق كەلبەتىڭە كوز سالىپ,
ەسىگىڭنەن الپىس تۇمەن ەل ەندى.
استانا!
سىردىڭ ەلى – قارت اناڭ,
اق كۇرىشىن وراپ بەرىپ قالتادان.
مەيىرلەنىپ باقىتىڭدى تىلەيدى,
«باق قونسىن!» دەپ ارقار اۋماي, ارقادان.
استانا!
وتاۋ قىلىپ تىزگىنىڭدى تارتپاعان,
اق ساقالدى, الاتاۋداي قارت باباڭ.
زاڭعار تۇلعا بولعانىڭدى قالايدى,
اتا-بابا اماناتىن ساقتاعان.
استانا!
الاشىڭدى, وكپەلەتسەڭ از ۇلتتى,
وزگە ەمەس, ءوزىڭ عانا جازىقتى.
قاراتاۋىم تارتۋ ەتتى وزىڭە,
كەرەي سۇلتان قاعىپ كەتكەن قازىقتى.
استانا!
اق تۇيەنىڭ سىلاپ العان وركەشىن,
اق ەشكىنىڭ تاراپ العان بورتەسىن.
ورداباسىم, تورىڭە اكەپ توسەدى,
تولە ءبيدىڭ مالداس قۇرعان كورپەسىن.
استانا!
الاشىڭنىڭ ءۇمىتىسىڭ سەن بۇگىن,
ءتورت مۇحيتقا تەگىس جەتسىن ەرلىگىڭ.
ۇلىتاۋىم تاعىپ بەردى بەلىڭە,
جوشى حاننىڭ كۇمىس زەرلى بەلدىگىن.
استانا!
سەندەي ۇلدىڭ اڭىز بولىپ ەسىمى,
ەسەلەنسىن بار قازاقتىڭ نەسىبى.
تارپاڭ مىنەز كەرقۇلاسىن سىيلادى,
ءور-التايىم – ەر تۇرىكتىڭ بەسىگى!
ءبىرجان احمەر
التىن كەمە
عاسىرلارعا كوز جىبەرىپ كەلەسى,
شالقىپ جاتقان قازاق دەگەن ەل وسى!
استاناسى التى قۇرلىق تامسانعان –
ازاتتىقتىڭ تولقىن جارعان كەمەسى.
بارلىعى بار ۇستىندە بۇل كەمەنىڭ,
قالىڭ كوپتىڭ مەن دە ىشىندە كەلەمىن.
ءوزى بولىپ ءۇن قاتادى بۇگىننىڭ,
كوزى بولىپ سىر شەرتەدى كونەنىڭ.
بوستاندىقتان تامىر جايىپ كوكتەگەن,
«بايتەرەگى» تالاسادى كوكپەنەن.
باق ورداسى – اقورداسى قازاقتىڭ,
ماڭگى باقي اسقاقتاسىن دەپ كەلەم!
بەرەكەمەن بەكىتىلگەن توپساسى,
مىزعىمايدى «ماڭگىلىك ەل قاقپاسى!»
كۋاسى بوپ قيلى-قيلى زاماننىڭ,
كۇبىرلەيدى كۇلتەگىننىڭ كوكتاسى!
كىم بولار ەك الدان باقىت توسپاساق,
قارلى بوران اسۋلاردان اسپاساق؟!
«حان شاتىرى» شاقىرادى ەرلىككە,
ەل قورعاعان ابىلايدى ەسكە ساپ!
مۇقيات قويشىبايۇلى
استانا
ازاتتىق تاڭى – استانا,
قازاقتىڭ باعى – استانا!
رۋحى ماڭگى ولمەيتىن,
الاشتىڭ جانى – استانا!
ءتورىمنىڭ ءسانى – استانا,
ءومىردىڭ ءمانى – استانا!
ۇلتىمنىڭ ۇلى ۇرانى,
ەلىمنىڭ ءانى – استانا!
كوزىمنىڭ نۇرى – استانا,
سەزىمنىڭ گۇلى – استانا!
شاشۋ عىپ شاشقان شۋاعىن,
كوڭىلدىڭ كۇنى – استانا!
جاستىقتىڭ جىرى – استانا,
شاتتىقتىڭ سىرى – استانا!
بەيبىتشىلىكتىڭ بەسىگى,
دوستىقتىڭ ءۇنى – استانا!
