كەشە «ەكسپو-2017» حالىقارالىق مامانداندىرىلعان كورمە اياسىندا ۇلىبريتانيا جانە سولتۇستىك يرلانديا بىرىككەن كورولدىگىنىڭ ۇلتتىق كۇنى مەرەكەسى اتاپ ءوتىلدى. سالتاناتتى شاراعا قر ينۆەستيتسيالار جانە دامۋ ۆيتسە-ءمينيسترى ەرلان حايىروۆ, اسا جوعارى مارتەبەلى گلوچەستەر گەرتسوگى ريچارد حانزادا قاتىستى.
– بيىل قازاقستان مەن ۇلىبريتانيا اراسىندا ديپلوماتيالىق قارىم-قاتىناس ورناعانىنا 25 جىل تولدى. وسى جىلدارى ەكى جاقتى ارىپتەستىك سەرپىندى دامۋ جولىنا ءتۇستى. ۇلىبريتانيا قازاقستاننىڭ ساۋدا ارىپتەستەرىنىڭ ۇزدىك وندىعىنا كىرىپ, ەلىمىزدىڭ ەكونوميكاسىنا قۇيعان تىكەلەي ينۆەستيتسيا كولەمى جاعىنان التىنشى ورىندى الىپ وتىر. ەكى جاقتىڭ مادەني بايلانىسىنىڭ دا دەڭگەيى جوعارى. قازاقستاننىڭ ستۋدەنتتەرى ۇلىبريتانيادا ءبىلىم الىپ جاتىر. بريتانيا مەكتەپتەرى استانا جانە الماتى قالالارىندا جۇمىس ىستەپ تۇر. بريتانيا ادەبيەتىنىڭ قازاقستانداعى تانىمالدىعى بولەك اڭگىمەنى قاجەت ەتەدى. ەلىمىزدە شەكسپيردى بىلمەيتىن بىردە-ءبىر ادام, «گارري پوتتەردى» وقىماعان بىردە-ءبىر بالا جوق. ۇلىبريتانيا – سالت-ءداستۇردى ساقتاپ, قۇرمەتتەۋ جاعىنان قازاقستانعا جاقىن مەملەكەت. ءبىز بريتاندىقتار سياقتى شاي ىشكەندى جاقسى كورەمىز, – دەگەن ەرلان حايىروۆ ۇلىبريتانيانىڭ جاڭارتىلاتىن ەنەرگيا كوزدەرى باعىتىنداعى جەتىستىكتەرىنە توقتالدى.
ونىڭ ايتۋىنشا, تۇڭعىش ەلەكترتۋربيناسى مەن العاشقى سۋ ەلەكترستانساسى ءحىح عاسىردىڭ سوڭىندا ۇلىبريتانيادا پايدا بولدى. ال 2016 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا بىرىككەن كورولدىك ەنەرگيانى ءتيىمدى پايدالاناتىن مەملەكەتتەردىڭ ۇزدىك بەستىگىنە ەندى.
گلوچەستەر گەرتسوگى ريچارد حانزادا ءوز تاراپىنان ورتا ازيادا تۇڭعىش مارتە ءوتىپ جاتقان «ەكسپو» كورمەسىنە قاتىسۋدى وزىنە مارتەبە سانايتىنىن اتاپ ءوتتى. ۆيتسە-مينيستر ءسوزىن دالەلدەي ءتۇسىپ, وتكەن ساۋىردەن باستاپ ۇلىبريتانيا 1880 جىلدان پايدالانعان تاس كومىردەن باس تارتىپ, مۇنى جاڭارتىلاتىن ەنەرگيا كوزدەرىنە الماستىرعانىن ايتتى. حالىقارالىق كورمە العاشقى مارتە اتا-بابالارىنىڭ ءبىرى البەرت حانزادانىڭ قالاۋىمەن 1851 جىلى ۇلىبريتانيادا وتكەنىن, وعان 6 ميلليون ادام قاتىسقانىن ەسكە سالدى.
– تۇڭعىش «ەكسپونى» وتكىزۋدىڭ بىردەن-ءبىر ماقساتى سول ۋاقىتتا مەملەكەتارالىق ەركىن ساۋدا-ساتتىق قارىم-قاتىناستى جولعا قويۋ, ۇلتتار اراسىندا ەكونوميكالىق بايلانىستى كۇشەيتۋ بولدى. وسىنى «ەكسپو-2017» كورمەسىنەن دە كۇتەمىز. العاشقى «ەكسپوعا» 25 مەملەكەت قانا قاتىستى. ال وسى كورمەگە 100-دەن استام ەلدىڭ قاتىسۋى قازاقستان ءۇشىن ۇلكەن جەتىستىك دەپ ايتۋعا بولادى. تۇڭعىش «ەكسپونىڭ» يگىلىگىن ءالى دە كورىپ وتىرمىز. بۇل كۇندەرى لوندونعا ساياحاتتاپ بارساڭىزدار, ونىڭ ىزدەرىن كورەسىزدەر. مىسالى, يمپەريالىق كوللەدج, «البەرت» كورولدىك حولىن, جاراتىلىس تاريحى مۋزەيىن ايتۋعا بولادى. استانادا «ەكسپودان» قالاتىن نىساندار بولاشاق ۇرپاققا دا قىزمەت ەتەتىنى كوڭىلگە قۋانىش ۇيالاتادى. «استانا» حالىقارالىق قارجى ورتالىعىنا بريتاندىق ساراپشىلار لوندون تاجىريبەسىن ۇسىندى. قازىرگى تاڭدا قازاقستاندا بريتاندىقتار قاتىساتىن 500-دەن استام كومپانيا تىركەلگەن. ولاردىڭ كوبىسى مۇناي-گاز جانە تاۋ-كەن سالالارىندا جۇمىس ىستەيدى, – دەدى ريچارد حانزادا.
سالتاناتتى شارانىڭ سوڭى كونتسەرتكە ۇلاستى. وندا قوناقتار لوندون زاماناۋي بالەت تەاترىنىڭ ونەرىن, مانچەستەر ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ فيزيكا دەپارتامەنتى ۇسىنعان تەحنولوگيالىق شوۋدى تاماشالاپ, شوتلانديالىق ۇرمەلى اسپاپتاردىڭ ۇنىنە قۇلاق ءتۇردى.
امانعالي قالجانوۆ
