استانادا شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنا مۇشە مەملەكەتتەر باسشىلارىنىڭ كەڭەسى ءوتتى. قازاقستان پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆ كەڭەستىڭ كەڭەيتىلگەن قۇرامداعى وتىرىسىنا قاتىستى.
وتىرىستىڭ كۇن تارتىبىنە سايكەس تاراپتار شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنىڭ قازىرگى جاعدايىنا جانە ونى دامىتۋ پەرسپەكتيۆاسىنا قاتىستى ماسەلەلەردى تالقىلاپ, ۇيىم اياسىندا ىنتىماقتاستىقتى ىلگەرىلەتۋ جونىندەگى بىرلەسكەن قادام جاساۋ جايى, سونداي-اق, حالىقارالىق جانە وڭىرلىك وزەكتى ماسەلەلەر جونىندە پىكىر الماستى.مەملەكەت باسشىسى باسقوسۋدىڭ توراعاسى رەتىندە وتىرىستى اشىپ, ءۇندىستان مەن پاكىستاندى شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنىڭ تولىق قۇقىلى مۇشەسى ەتىپ قابىلداۋ ءراسىمىنىڭ اياقتالعانىنا نازار اۋدارىپ, ءسامميتتىڭ تاريحي ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتتى.
– ۇيىمنىڭ قۇرامى العاش رەت كەڭەيىپ وتىرعاندىقتان, ءبىزدىڭ وسى كەزدەسۋىمىز تاريحي شاراعا اينالادى دەسەم, ارتىق ايتقاندىق ەمەس. بۇگىننەن باستاپ ءۇندىستان رەسپۋبليكاسى مەن پاكىستان يسلام رەسپۋبليكاسى شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنىڭ تولىق قۇقىلى مۇشەسى بولدى. ەندى ۇيىمنىڭ جاۋاپكەرشىلىك اياسى 3 ميللياردتان استام تۇرعىنى بار اۋماقتى قامتيدى. سونىمەن, ول «شانحاي سەگىزدىگى» سياقتى ينستيتۋتسيونالدىق دامۋدىڭ جاڭا كەزەڭىنە قادام باستى. بۇگىندە ءبىز شىۇ كەڭىستىگىنە ىرگەلەس كەيبىر ايماقتاردا جاعداي ۋشىعىپ, گەوساياسي شيەلەنىستىڭ ءورشي تۇسكەنىنە كۋا بولىپ وتىرمىز. وسى ورايدا شىۇ-عا مۇشە مەملەكەتتەر باسشىلارىنىڭ حالىقارالىق تەرروريزمگە قارسى بىرلەسكەن ءىس-قيمىل تۋرالى مالىمدەمەسىن قابىلداۋىمىز دەر كەزىندە جاسالعان قادام بولدى, – دەدى نۇرسۇلتان نازارباەۆ.
مەملەكەت باسشىسى قول قويۋعا ۇسىنىلعان ەكسترەميزمگە قارسى ءىس-قيمىل جونىندەگى شىۇ كونۆەنتسياسىنىڭ وزەكتىلىگىنە دە توقتالدى. سونىمەن قاتار, قازاقستان پرەزيدەنتى «بەيبىت ميسسيا» اتاۋىمەن وتكىزىلگەن بىرلەسكەن انتيتەررورلىق جاتتىعۋلاردىڭ ۇيىمعا مۇشە مەملەكەتتەردىڭ تاجىريبە جۇزىندەگى ىنتىماقتاستىعىن نىعايتۋعا قوسقان ۇلەسىن اتاپ ءوتىپ, بيىلعى ءساۋىر ايىندا استانا قالاسىندا ۇيىمداستىرىلعان «ەسىرتكىسىز الەم ءۇشىن» اتتى حالىقارالىق اكتسياعا قاتىسقانى ءۇشىن بارلىق تاراپقا ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى.نۇرسۇلتان نازارباەۆ ءوز سوزىندە شىۇ-نىڭ حالىقارالىق ۇيىمدارمەن جانە بىرلەستىكتەرمەن ىنتىماقتاستىقتى نىعايتۋ جونىندەگى جۇمىسىنا جەكە توقتالدى. قازاقستان پرەزيدەنتى ۇيىم اياسىندا ەكونوميكالىق كووپەراتسيانى ىلگەرىلەتۋ ماسەلەسىنە نازار اۋدارىپ, وسى سالاداعى جاڭا ينستيتۋتسيونالدىق مۇمكىندىكتەردى اتاپ ءوتتى.
– شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنا مۇشە مەملەكەتتەردىڭ ۇكىمەتتەرى اراسىنداعى حالىقارالىق اۆتوموبيل تاسىمالى ءۇشىن قولايلى جاعداي جاساۋ جونىندەگى كەلىسىم كۇشىنە ەندى. ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق جوبالارىنىڭ «جىبەك جولىنىڭ ەكونوميكالىق بەلدەۋى» باستاماسىمەن ۇشتاسۋىن ەسكەرەر بولساق, وڭىرلىك ساۋدا-ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىقتىڭ بولاشاعى جارقىن ەكەنى بايقالادى. كەلەشەكتە شىۇ ەركىن ساۋدا ايماعىن قۇرۋ ءوزارا ساۋدانىڭ ارتۋىنا سەپتىگىن تيگىزەدى. مادەني-گۋمانيتارلىق ىنتىماقتاستىق تا قىزمەتىمىزدىڭ ماڭىزدى باعىتى بولىپ سانالادى. وسىعان وراي شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمى ۋنيۆەرسيتەتىن قۇرۋ جانە ونىڭ قىزمەتى تۋرالى كەلىسىمگە قول قويىلعانىمەن قۇتتىقتايمىز, – دەدى نۇرسۇلتان نازارباەۆ.
سونداي-اق, مەملەكەت باسشىسى شىۇ-عا مۇشە مەملەكەتتەردىڭ 2017-2018 جىلدارداعى تۋريزم سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىعى باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋ جونىندەگى بىرلەسكەن جۇمىس جوسپارى اياسىنداعى ءوزارا ءىس-قيمىلدىڭ بەلسەندى بولاتىنىنا نازار اۋداردى.قازاقستان پرەزيدەنتى ەلىمىزدىڭ بۇۇ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ تۇراقتى ەمەس مۇشەسى رەتىندە وڭىرلىك جانە جاھاندىق قاقتىعىستاردى شەشۋگە بار كۇش-جىگەرىن سالۋعا ۇمتىلاتىنىن مالىمدەدى.
مەملەكەت باسشىسى قازاقستاننىڭ يادرولىق قارۋسىزدانۋ مەن تاراتپاۋ يدەياسىن بەرىك قولدايتىنىن اتاپ ءوتىپ, ەلىمىز سولتۇستىك كورەياداعى يادرولىق قارۋعا قاتىستى پروبلەمانى رەتتەۋ جونىندەگى كەلىسسوزدەردى تەزىرەك قايتا باستاۋدى قۇپتايتىنىن ايتتى.قازاقستان پرەزيدەنتى «جاسىل ەنەرگەتيكانى» دامىتۋ باعىتىندا ەلىمىزدە اتقارىلىپ جاتقان جۇمىستارعا دا توقتالدى.
– بۇگىن بارلىعىمىز «بولاشاقتىڭ ەنەرگياسى» ۇرانىمەن دۇنيە جۇزىلىك «ەكسپو-2017» مامانداندىرىلعان كورمەسىنىڭ اشىلۋ راسىمىنە قاتىسامىز. بىرنەشە اي بويى بۇل جەردە ەكولوگيالىق تازا ەنەرگەتيكا سالاسىنداعى ەڭ وزىق تەحنولوگيالار كورسەتىلەتىن بولادى. استاناداعى ەكسپو كورمەسى ناتيجەلەرىنىڭ شىۇ-نىڭ بارلىق ەلدەرى جانە جالپى حالىقارالىق قوعامداستىق ءۇشىن پايداسى زور بولادى دەپ ۇمىتتەنەمىن, – دەدى نۇرسۇلتان نازارباەۆ.
سوڭىندا مەملەكەت باسشىسى ۇيىمدى دامىتۋدىڭ بارلىق باستى باعىتتارى بويىنشا ءوزارا ءىس-قيمىلدىڭ جوعارى دەڭگەيىنە مەملەكەتتەر ورتاق كۇش-جىگەر جۇمساعاندا عانا قول جەتكىزۋگە بولاتىنىن اتاپ ءوتتى.وتىرىستا, سونداي-اق, قحر توراعاسى سي تسزينپين, قىرعىز رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى المازبەك اتامباەۆ, رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتين, تاجىكستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ەمومالي راحمون, وزبەكستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى شاۆكات ميرزيوەۆ, ءۇندىستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەمەر-ءمينيسترى نارەندرا مودي, پاكىستان يسلام رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەمەر-ءمينيسترى ناۆاز شاريف, اۋعانستان يسلام رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى اشراف عاني, بەلارۋس رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى الەكساندر لۋكاشەنكو, موڭعوليا پرەزيدەنتى تساحياگين ەلبەگدورج, بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ باس حاتشىسى انتونيۋ گۋتەرريش, شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنىڭ باس حاتشىسى راشيد اليموۆ, شىۇ وڭىرلىك انتيتەررورلىق قۇرىلىمىنىڭ اتقارۋشى كوميتەتىنىڭ ديرەكتورى ەۆگەني سىسوەۆ, تمد اتقارۋشى كوميتەتىنىڭ توراعاسى – اتقارۋشى حاتشى سەرگەي لەبەدەۆ, ازياداعى ءوزارا ىقپالداستىق جانە سەنىم شارالارى كەڭەسىنىڭ ازياداعى اتقارۋشى ديرەكتورى گۋن تسزيانۆەي, وڭتۇستىك شىعىس ازيا ەلدەرى قاۋىمداستىعىنىڭ باس حاتشىسى لە لىونگ مين, ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىك تۋرالى شارت ۇيىمى باس حاتشىسىنىڭ ورىنباسارى امانجول جانقۇليەۆ ءسوز سويلەدى.
ءىس-شارا رەگلامەنتىنە سايكەس, وتىرىس سوڭىندا شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنداعى توراعالىق قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنا ءوتتى.شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنا مۇشە مەملەكەتتەر باسشىلارى وتىرىسىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنا مۇشە مەملەكەتتەر باسشىلارىنىڭ استانا دەكلاراتسياسى جانە باسقا دا بىرقاتار قۇجاتتار قابىلداندى.
