مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ قحر-عا مەملەكەتتىك ساپارى بارىسىندا قحر توراعاسى سي تسزينپينمەن كەزدەسىپ, كەلىسسوزدەر جۇرگىزدى.
كەلىسسوزدەر زالىنداعى جۇزدەسۋدە قاسىم-جومارت توقاەۆ قىتاي باسشىسىمەن بىشكەكتەگى شىۇ-نىڭ سامميتىنەن كەيىن اراعا بىرەر اي سالىپ قايتا كەزدەسكەنىنە وتە قۋانىشتى ەكەنىن ايتتى. قحر توراعاسىنا قوناقجايلىلىق كورسەتكەنى ءۇشىن ريزاشىلىق ءبىلدىرىپ, قىتاي كوشباسشىسىنىڭ دوسى, قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ سالەمىن, ىستىق ىقىلاسىن جەتكىزدى.
– بۇل جۇزدەسۋىمىز قحر-دىڭ 70 جىلدىق مەرەيتويى قارساڭىندا ءوتىپ وتىر. وسى ءساتتى پايدالانىپ, ءسىزدى جانە بارشا قىتاي حالقىن ايتۋلى داتامەن قۇتتىقتاعىم كەلەدى. قىتاي بۇل مەرەيتويعا الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جانە ساياسي دامۋ تۇرعىسىنان زور جەتىستىكتەرمەن جەتتى. بۇل وقيعا تەك قحر ءۇشىن عانا ەمەس, كۇللى الەم ءۇشىن تاريحي مانگە يە دەپ ويلايمىن. ءسىزدىڭ مەملەكەتتىڭ دامۋى – دۇنيە ءجۇزىنىڭ ءجىتى نازارىندا, – دەپ مالىمدەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.
قازاقستان پرەزيدەنتى جەتپىس جىلدىق دامۋ جولى قىتاي ءۇشىن وتە اۋىر بولعانىن تىلگە تيەك ەتتى. الايدا 1970 جىلداردىڭ سوڭىندا دەن ءسياوپيننىڭ باسشىلىعىمەن جۇرگىزىلگەن رەفورمالاردىڭ ارقاسىندا قىتاي حالقى ءوزىنىڭ دامۋىندا وراسان زور جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزگەنىنە توقتالدى.
سي تسزينپين ءوز سوزىندە قازاقستاننىڭ ورتالىق ازياداعى ءىرى ەل سانالاتىنىن جانە ەۋرازيانىڭ ورتالىعىندا زور ىقپالى بار ەكەنىن اتاپ ايتتى. «قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ باسشىلىعىمەن ەلدەرىڭىز ايتارلىقتاي تابىستارعا قول جەتكىزدى, ۇلتتىق ەرەكشەلىككە نەگىزدەلگەن دامۋ ۇلگىسىن قۇردى. ءسىز پرەزيدەنت بولعاننان كەيىن ءوزىڭىزدىڭ ساباقتاستىق, ادىلەتتىلىك جانە ىلگەرىلەۋ جونىندەگى ءۇش ۇستانىمىڭىزدى جاريالادىڭىز. ەكونوميكانى دامىتۋ, جاڭا جۇمىس ورىندارىن اشۋ, سىبايلاس جەمقورلىقپەن كۇرەسۋ, حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ دەڭگەيىن كوتەرۋ سياقتى ماسەلەلەردى الدىڭىزعا ماقسات ەتىپ قويدىڭىز. بۇل قازاقستان حالقىنىڭ ءۇمىتىن اقتايدى. ءسىزدىڭ بارلىق باستامالارىڭىز وسىعان باعىتتالعان. بىزبەن دوس قازاقستان حالقىنا باق-بەرەكە جانە مول تابىس تىلەيمىن» دەدى قىتاي ەلىنىڭ باسشىسى.
كەلىسسوزدەر قورىتىندىسى بويىنشا ەكى ەل اراسىنداعى 10 قۇجاتقا قول قويىلدى. ولاردىڭ قاتارىندا: مەملەكەت باسشىلارىنىڭ بىرلەسكەن مالىمدەمەسى; قازاقستان ۇكىمەتى مەن قحر ۇكىمەتى اراسىنداعى اۆياتسيالىق ىزدەۋ جانە ازاماتتىق اۋە كەمەلەرىن قۇتقارۋ سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىق تۋرالى كەلىسىم; قازاقستان ۇكىمەتى مەن قحر ۇكىمەتى اراسىنداعى «نۇرلى جول» جاڭا ەكونوميكالىق ساياساتى مەن «جىبەك جولىنىڭ ەكونوميكالىق بەلدەۋى» قۇرىلىسىن ۇشتاستىرۋ جونىندەگى ىنتىماقتاستىق تۋرالى كەلىسىم: ەكى مەملەكەتتىڭ ۇكىمەتتەرى اراسىنداعى قحر ۇكىمەتىنىڭ قازاقستان تاراپىنا سۋپەركومپيۋتەر بەرۋ جوباسى جونىندەگى ىنتىماقتاستىق تۋرالى كەلىسىم; قر ساۋدا جانە ينتەگراتسيا مينيسترلىگى مەن قحر-دىڭ كوممەرتسيا مينيسترلىگى اراسىنداعى ءوزارا تۇسىنىستىك تۋرالى مەموراندۋم; قر اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى مەن قحر-دىڭ باس كەدەن باسقارماسى اراسىنداعى قىتايعا قازاقستاننان ەكسپورتتالاتىن ءسۇت ونىمدەرىنە جانە ءجۇن شيكىزاتىنا قويىلاتىن ينسپەكتسيالىق, كارانتيندىك, ۆەتەرينارلىق-سانيتارلىق تالاپتار جونىندەگى حاتتامالار; قر قارجى مينيسترلىگى مەن قحر-دىڭ باس كەدەن باسقارماسى اراسىنداعى زياتكەرلىك مەنشىك قۇقىعىن شەكارا ماڭىندا قورعاۋ سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى نىعايتۋ جونىندەگى مەموراندۋم; قر اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى مەن قحر-دىڭ باس كەدەن باسقارماسى اراسىنداعى قىتايعا قازاقستاننان ەكسپورتتالاتىن زىعىرعا قويىلاتىن ينسپەكتسيالىق, كارانتيندىك جانە ۆەتەرينارلىق-سانيتارلىق تالاپتار جونىندەگى حاتتاما; قازاقستان مەن قحر اراسىنداعى كەدەن شەكاراسى ارقىلى تاۋارلار مەن كولىك قۇرالدارىن الىپ ءوتۋ تۋرالى الدىن الا اقپارات الماسۋ جونىندەگى تەحنيكالىق سيپاتتاما.
كەشە ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىندە مەملەكەت باسشىسىنىڭ قىتايعا ساپارىنا قاتىستى بريفينگ ءوتتى. پرەزيدەنتتىڭ كومەكشىسى مۇرات نۇرتىلەۋوۆ مەملەكەت باسشىسىنىڭ قىتايعا مەملەكەتتىك ساپارى بارىسىندا وسى ەل تۇرمەسىندە جاتقان وتانداسىمىز اقجارقىن تۇرلىبايدىڭ ماسەلەسىن كوتەرگەنىن ايتتى. پرەزيدەنتتىڭ ءوتىنىشى بويىنشا سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى ارقىلى وسى جۇمىستى جالعاستىرۋ ۋاعدالاستىعىنا قول جەتكىزىلگەن.
