جان-دۇنيەنىڭ جاڭعىرىعى
ۇناتقان ءاننىڭ كومپوزيتورىنا ەمەس, ەڭ الدىمەن ءماتىن اۆتورىنا ءمان بەرۋ ادەتىمىز بولىپ كەتكەن. سول سياقتى اقىن مارفۋعا بەكتەمىروۆانىڭ ەسىمىن العاش رەت ءانشى ەرالحان ابىشەۆ ورىندايتىن «اققۋىم مەنىڭ, قايداسىڭ؟» ءانى شىققان كەزدە تانىدىق. سوندا وسى ءاننىڭ ءسوزىن جازعان ادامنىڭ جىر اققۋى اتانعان مارفۋعا ايتحوجينامەن اتتاستىعىنا نازار اۋدارعانبىز. بۇل بەرگى جاعى ەكەن, مارفۋعا بەكتەمىروۆا مەن ورىستىڭ اتاقتى اقىنى مارينا تسۆەتاەۆانىڭ جىلدارى باسقا بولعانمەن, تۋعان كۇندەرى ءبىر بولىپ شىقتى.
تاعدىر ماڭدايىنا ۇزاق عۇمىر جازباعان ەكى اقىن دا پوەزيادان بولەك پروزاعا قالام تارتتى. جاقىندا اقىن رەتىندە تانىلعان مارفۋعانىڭ قالامگەرلىك قارىمىن بايقاتاتىن «نۇرلى دۇنيە» اتتى كىتاپ قولىمىزعا ءتۇستى. اقىننىڭ جارى ەسەنگەلدى ءسۇيىنوۆ قۇراستىرعان كىتاپتا بەلگىلى تۇلعالاردىڭ مارفۋعا بەكتەمىروۆا جايلى كەزىندە ايتقان پىكىرلەرى, اۆتوردىڭ اڭگىمەلەرى مەن سۇحباتتارى جيناقتالعان.
«جاقسى ءسوز جاقسىلىققا جەتەلەيدى» اتتى كىتاپتىڭ بەتاشار تاراۋىنداعى ءبىر پىكىرگە كوڭىل اۋدارايىق. الاشتىڭ اياۋلى ازاماتى, عالىم اقسەلەۋ سەيدىمبەك مارفۋعا بەكتەمىروۆانىڭ جەكەلەگەن شۋماقتارىن تالداي كەلە, ونى دەگدار اقىنعا بالايدى. كوتەرەتىن تاقىرىبىن تاپ باسىپ: «ونىڭ ولەڭدەرىنىڭ التىن ارقاۋى – ادام, قوعام, تابيعات. تۇپتەپ كەلگەندە, ونەر اتاۋلىنىڭ تۇعىرى دا وسى ۇشتاعان. ءبىر-بىرىمەن ۇلى تۇتاستىقتا بولاتىن وسى ۇشتاعان قۇبىلىستان مارفۋعا ءبارىن-ءبارىن دە تابا العان, تاني دا العان. ونىڭ ولەڭدەرىن وقىعاندا جۇرەگىڭ تازارادى, ۇلكەن ارماننىڭ الديىنە بولەنەسىڭ. تۋعان جەرىڭنىڭ قادىر-قاسيەتىن تەرەڭىرەك سەزىنە تۇسەسىڭ» دەيدى ول.
كىتاپتى ءارى قاراي وقي كەلە, اقسەلەۋ سەيدىمبەكتىڭ اۆتوردىڭ شىعارماشىلىعى تۋرالى ايتقان پىكىرىنە قوسىلاسىڭ. «ءومىرىمنىڭ ءمانى» اتالاتىن ەكىنشى تاراۋداعى اڭگىمەلەردەن جىلىلىق ەسەتىنىن بايقايسىڭ. سۇلۋ كوكشە ءوڭىرىنىڭ پەرزەنتى مارفۋعا بەكتەمىروۆا وندا اۋىل ءومىرىن, بالا كەزىندە ءوزى كورگەن, كوڭىلىنە تۇيگەن قۇبىلىستاردىڭ سىرىن اشادى. اسىرەسە, «انامنىڭ اققۋلارى» اتتى شىعارماسى وقىرماندى بەي-جاي قالدىرمايدى. اۆتور مۇندا اققۋلاردىڭ ءتىلىن تاپقان اناسىنىڭ ولىمىنەن كەيىن تابيعاتتىڭ وسىناۋ نازىك جاراتىلىسىنىڭ جانە جەتىم قالعان بالانىڭ كۇيىن عاجاپ استاستىرعان.
كىتاپپەن اتتاس «نۇرلى دۇنيە» اڭگىمەسى «اتام, اجەم جانە مەن», «مەكتەپكە بارۋ حيكاياسى», «مولدانىڭ ەمى», «قورلىق», «ينتەرناتتاعى ءومىر» اتالاتىن جەكە-جەكە بولىمدەرگە ءبولىنگەن. مۇندا دا بالانىڭ پسيحولوگياسى جاقسى اشىلعان. جالپى, كىتاپتى وقي وتىرىپ, اۆتوردان تاماشا بالالار جازۋشىسى شىعاتىن ەدى دەپ ويلادىق. «ءومىرىمنىڭ ءمانى» تاراۋىنداعى ءازىل اڭگىمەلەر اۆتوردىڭ وسى جانردى دا مەڭگەرگەنىن بايقاتادى.
مارفۋعا بەكتەمىروۆا قالامى قارىمدى جۋرناليست تە بولاتىن. ونى كىتاپتى قورىتىندىلايتىن «اسىل اعالارمەن سىرلاسۋ» تاراۋىنان كورەمىز. مۇندا اقسەلەۋ سەيدىمبەك, ءسابيت دوسانوۆ, نۇرعوجا وراز, نەسىپبەك ايتۇلى, تۇرلىبەك مامەسەيىت سىندى قازاق رۋحانياتىنا ەڭبەك سىڭىرگەن تۇلعالارمەن سۇحباتتارى توپتاسقان. اۆتور وندا ءتىل, ۇلت تاعدىرى, اۋىل تىنىسى سىندى كوكەيكەستى تاقىرىپتاردى كوتەرەدى.
جۇقا عانا كىتاپتان اۆتوردىڭ جان-دۇنيەسى كورىنەدى. ەسەنگەلدى ءسۇيىنوۆتىڭ ايتۋىنشا, اقىننىڭ ارتىندا تاعى بەس-التى توم بولاتىنداي ەڭبەگى قالدى. سونىڭ ىشىندە اننا احماتوۆانىڭ ولەڭدەرىنىڭ اۋدارمالارىنان باستاپ ءوز ولەڭدەرى, ماقالالارى مەن سۇحباتتارى بار. سونداي-اق, مارفۋعا بەكتەمىروۆا – 20 شاقتى ءاننىڭ اۆتورى. ولاردىڭ بارلىعىن جيناقتاپ شىعارۋ دا – ۋاقىتتىڭ ەنشىسىندە. ال, ءوزىمىز ءسوزىمىزدىڭ باسىندا كەلتىرگەن «اققۋىم مەنىڭ, قايداسىڭ؟» ءانىنىڭ ءماتىنىن اۆتور سەگىزىنشى سىنىپتا وقىپ جۇرگەندە جازعان ەكەن. جۇرەك قىلىن شەرتەتىن وسىنداي تۋىندىلارى اقىننىڭ شىعارماشىلىعىندا ءالى دە كەزدەسەدى. كومپوزيتورلار تەك وسى كۇنگە دەيىن جارىق كورگەن جىر جيناقتارىن تاۋىپ, وقي ءبىلۋ كەرەك…
امانعالي قالجانوۆ
ماتەريالدى “استانا اقشامى” گازەتىنىڭ astana-akshamy.kz رەسمي سايتىنا سىلتەمە جاساعاندا عانا پايدالانۋعا رۇقسات ەتىلەدى.