جانار بوكەنوۆا, قالالىق بالالار جۇقپالى اۋرۋلار اۋرۋحاناسىنىڭ ينفەكتسيونيست-دارىگەرى: اۋرۋ – استان…
جاز – جەمىس-جيدەكتەردىڭ ناعىز پىسكەن مەزگىلى. قالانىڭ كەز كەلگەن جەرىندە كوكونىس, جەمىستەردىڭ ساۋداسى قىزىپ تۇر. الايدا, كەيبىر ورىنداردا تازالىق تالاپتارى ساقتالماعاندىقتان قالالىق بالالار جۇقپالى اۋرۋلار اۋرۋحاناسىنا كۇنىنە ونشاقتى بالا تۇسۋدە. قازىر اۋرۋحانادا استان ۋلانعان قىرىقتان استام بالا ەم قابىلداۋدا. جەدەل ىشەك ينفەكتسياسىمەن تۇسكەن بالالاردىڭ جاعدايى تۋرالى ينفەكتسيونيست-دارىگەر جانار سامەتقىزىمەن تىلدەسكەن ەدىك.
– اۋرۋحاناعا جاتقىزىلعان بالالاردىڭ كوبى قانداي استان ۋلانعان؟
– ارينە, جەمىس-جيدەكتەن. كوبى الما, بانان, شيە جەپ جەدەل ىشەك ينفەكتسياسىن جۇقتىرعان. مۇندا 41 بالا ەم قابىلداپ جاتىر.
– جەدەل ىشەك ينفەكتسياسى دەگەنىمىز نە؟
– ادام ورگانيزمىنە اۋىز ارقىلى ءتۇسىپ, اسقازان, ىشەك جولدارىن زاقىمداپ, ۇلكەن دارەت ءجۇرىسىن بۇزاتىن ءار ءتۇرلى باكتەريالار تۋدىراتىن جۇقپالى اۋرۋلار توبى. وعان ديزەنتەريا, ەشەريحيوز, سالمونەللەز, سونداي-اق, تاعامدىق توكسيندى ينفەكتسيالار, تاعى باسقا گاستروەنتەريتتەر جاتادى.
– بالالاردا كەزدەسەتىن بۇل اۋرۋ ءتۇرى قانشالىقتى قاۋىپتى؟
– اسىرەسە, سابيلەر اراسىندا وتە ءجيى كەزدەسىپ, كوپ جاعدايدا ولىمگە اكەلەتىن اۋرۋلار قاتارىنا جاتادى. اۋىز سۋ, تاعام, قاراپايىم گيگيەنالىق تالاپتاردىڭ ساقتالماۋىنان, تۇرمىستىق زاتتار, ويىنشىقتار ارقىلى جۇعادى. اۋرۋدىڭ العاشقى بەلگىلەرى باكتەريالار ادام ورگانيزمىنە تۇسكەن سوڭ بىرنەشە ساعاتتان نەمەسە بىرنەشە كۇننەن سوڭ بىلىنە باس-تايدى.
– ونىڭ كلينيكالىق بەلگىلەرى قانداي؟
– دەنە قىزۋىنىڭ كوتەرىلۋى, ءىشتىڭ ءوتۋى, سونداي-اق, جۇرەك اينىپ, قۇسا باستايدى. بۇل كورىنىستەر باكتەريانىڭ اسقازان, ىشەك جولدارىنىڭ قاي بولىگىن زاقىمداۋىنا دا بايلانىستى. بالالاردا, اسىرەسە, سابيلەردە اسقازان, ىشەك جولدارى فۋنكتسيالارى تولىق جەتىلمەگەندىكتەن سۋ-ەلەتكروليتتى الماسۋ پروتسەسى بۇزىلىپ, تەز سۋسىزدانۋ پايدا بولادى. بۇل نارەستەلەرگە وتە قاۋىپتى. سۋسىزدانۋدىڭ بەلگىلەرىنە السىزدىك, شولدەۋ, كىشى دارەتتىڭ ازايۋى, ەنتىگۋ, كوزىنىڭ شۇڭىرەيۋى, تەرى قاباتىنىڭ قۇرعاپ, قىرتىسىنىڭ باياۋ قالپىنا كەلۋى جاتادى, كەيدە تىرىسۋ بولۋى دا مۇمكىن.
– مۇنداي جاعدايدا الدىن الا نە ىستەۋگە بولادى؟
– دەرەۋ دارىگەرگە قارالۋ قاجەت. دارىگەر كەلگەنشە بالاعا كوبىرەك قايناعان سۋ, كومپوت, سمەكتا, رەگيدرون, تسيتروگليۋكوسالان سياقتى سۇيىقتىق بەرۋ كەرەك.
– اۋرۋدىڭ الدىن الۋ جولدارىن تۇسىندىرە كەتسەڭىز…
– سانيتارلىق-گيگيەنالىق نورمالاردى ساقتاۋ كەرەك. سۋدى تەك قايناتىپ ىشكەن ابزال. جەمىس-جيدەك, كوكونىستەردى جاقسىلاپ جۋىپ جەگەن ءجون. ەڭ باستىسى, كوشەدەن, رۇقسات ەتىلمەگەن جەردەن تەز بۇزىلاتىن ازىق-تۇلىك, كوكونىس ونىمدەرىن ساتىپ الماعان دۇرىس.
گۇلميرا ايماعانبەت
