كەشە ل.گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىندە قر مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگى تىلدەردى دامىتۋ جانە قوعامدىق-ساياسي جۇمىس كوميتەتىنىڭ قولداۋىمەن ش.شاياحمەتوۆ اتىنداعى «ءتىل – قازىنا» ۇلتتىق عىلىمي-پراكتيكالىق ورتالىعىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن «قازاق جازۋىنىڭ تاريحى جانە لاتىن الىپبيىنە كوشۋدىڭ عىلىمي-تاجىريبەلىك نەگىزدەرى» اتتى رەسپۋبليكالىق كونفەرەنتسيا ءوتتى.
ماڭىزدى جيىندا لاتىن گرافيكاسىنا نەگىزدەلگەن قازاق ءالىپبيى ەملە ەرەجەلەرىنىڭ تۇجىرىمداماسىن قابىلداۋ ماسەلەسى ءسوز بولدى. بۇعان وتاندىق ءتىل سالاسىنىڭ ايتۋلى عالىمدارى قاتىسىپ, تاقىرىپتا كوتەرىلگەن ماسەلەگە بايلانىستى ويلارىن ورتاعا سالدى. جيىن تىزگىنىن كوميتەت توراعاسى قۋات بوراش ۇستاپ, العاشقى كىرىسپە ءسوزدى قر مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى اقتوتى رايىمقۇلوۆاعا بەردى. ودان كەيىن كەزەك عالىمدارعا ءتيدى. احمەت بايتۇرسىنوۆ اتىنداعى ءتىل ءبىلىمى ينستيتۋتىنىڭ اعا عىلىمي قىزمەتكەرى, بەلگىلى عالىم نۇرگەلدى ءۋالي «جاڭا ءالىپبي ەملە ەرەجەلەرىنىڭ تۇجىرىمداماسى» اتتى بايانداماسىندا قازاق ورفوگرافياسىنىڭ ۇلتتىق سيپاتقا يە بولۋىن ايقىنداپ ايتتى.
فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى ءالىمحان جۇنىسبەك جاڭا قازاق ءالىپبيى ەملە ەرەجەلەرىنىڭ قاعيداتتارىن ءسوز ەتتى. عالىم جاڭا تۇجىرىمدامامەن كەلىسپەيتىن جەرلەرىن دە اشىق ايتتى.
«بۇل تۇجىرىمدامادا بۇرىنعى كيريلل ەرەجەسىن سول كۇيىندە كوشىرىپ الىپ وتىرمىز. بىزگە جازىلىم مەن ايتىلىمنىڭ اراسىن بايلانىستىرىپ تۇراتىن ءتول ەملە ەرەجە بولۋ قاجەت. وندا ءسوزدىڭ اۋەزى, ىرعاعى, بۋىن قۇرامى, تاسىمالى زاڭى بۇزىلماۋ كەرەك. كيريلل جازۋىندا وسىنىڭ ءبارى بۇزىلعان. ونى كوزىمىز ۇيرەنىپ, قولىمىز جاتتىققاننان كەيىن بايقامايمىز. قىسقاسى, بۇگىنگى ۇسىنعان ەملە ءالى تالقىلانادى. بۇل قاعازدا تۇرعاندا ادەمى. ەرتەڭ وقۋلىق جازعاندا, مەكتەپكە بارعاندا قيىنشىلىعى كورىنەدى. قازىر ءبىز, عالىمدار, عانا اڭگىمەلەپ وتىرمىز. سول كەزدە ۇستازدار قاۋىمىنان ءسوز شىعادى. كەيبىر ادامدار «ۇنەم بولادى, ءسوز قىسقارادى, ايتىلۋى جەڭىلدەيدى» دەگەن الدامشى ۇسىنىستار ايتادى. ءتىلىمىزدىڭ تابيعاتىنا زيانى تيەتىن مۇنداي ۇسىنىستىڭ بىزگە كەرەگى جوق» دەگەن پروفەسسور ءوز ۇسىنىسىندا اۋەلى 42 ءارىپتىڭ ىشىنەن ءتول دىبىس قۇرامىن انىقتاپ العان ءجون ەكەندىگىن جەتكىزدى. جيىندى ۇيىمداستىرۋشى, «ءتىل – قازىنا» ۇلتتىق عىلىمي-پراكتيكالىق ورتالىعىنىڭ اتقارۋشى ديرەكتورى ەربول تىلەشوۆ: «كەشەگى احاڭدار زامانىنان بەرى قانشاما جىلدار ءوتتى. سول كەزدەگى سوزدىك قورمەن بۇگىنگى قور بىردەي ەمەس. ەكى ارالىقتا وزگەشەلىكتەر كوپ. ارينە, احمەت اتامىز ۇستانعان پرينتسيپ ساقتالادى» دەي كەلىپ, قابىلدانباق تۇجىرىمداما دا, بىرىنشىدەن, قازاق ءتىلىنىڭ تابيعاتىن ساقتاۋ, ەكىنشىدەن, ءبىزدىڭ تىلىمىزگە ەنگەن سوزدەردى قالاي بەرۋ كەرەك دەگەن ماسەلەگە باسا ءمان بەرەتىندىگىن ءمالىم ەتتى.
سونداي-اق, كونفەرەنتسيانىڭ پلەنارلىق ماجىلىسىندە لاتىن گرافيكاسىنداعى جاڭا قازاق الىپبيىنە كوشۋدىڭ باستى ەملەلىك, تەرمينجاسام قاعيداتتارى ايقىندالسا, سەكتسيالىق وتىرىستا جاڭا الىپبيگە كوشىرۋ ۇدەرىسىندەگى تەرمينولوگيالىق جانە ونوماستيكالىق ماسەلەلەر پىسىقتالىپ, تەحنيكالىق-اقپاراتتىق دايارلىق بارىسى انىقتالدى.
