جاڭا ۆوكزال – تارتىمدى جوبا
استانادا جاڭا تەمىر جول ۆوكزالىن سالۋ ماسەلەسى بىرنەشە جىل بۇرىن كوتەرىلىپ, جوباسى قاعازعا تۇسكەن بولاتىن. ونى كورگەندەر ۆوكزال زاماناۋي تالاپتارعا ساي, اسەمدىگىنەن بولەك قاۋىپسىزدىگىمەن جانە سىيىمدىلىعىمەن دە ەرەكشەلەنەتىنىن بولجاپ ءجۇردى. بولجامنىڭ ءدال نەمەسە تەرىس ەكەنىن بىلەتىن ۋاقىت الىس ەمەس. جاقىندا ۆوكزال قۇرىلىسىن تۇركيانىڭ «سەمبول» كومپانياسىنىڭ قازاقستاندىق فيليالى قولعا الدى. ولار 181475 شارشى مەتر اۋماقتا جۇمىستارىن جۇرگىزبەك. وسىنى تاراتىپ ايتساق, ۆوكزال عيماراتىنىڭ جالپى اۋماعى 33670 شارشى مەتردى السا, ۆوكزال ماڭى اۆتوتۇراقپەن بىرگە 137134 شارشى مەترگە جەتكىزىلمەك. وعان كوممەرتسيالىق ماقساتتا پايدالاناتىن 15302 شارشى مەتردى قوسىڭىز. ۆوكزالدىڭ جولاۋشىلاردى وتكىزۋ قابىلەتى تاۋلىگىنە 12000-35000 ادام بولسا, عيمارات ىشىنە 2500 جولاۋشى ەمىن-ەركىن سىيىپ كەتە بەرمەك.
قۇرىلىس جۇمىستارىن ەلوردادا دۇبىرلەپ وتەتىن «ەكسپو» حالىقارالىق كورمەسىنە دەيىن, ياعني, 2017 جىلى اياقتاۋ جوسپارلانۋدا. ۆوكزال ورنالاساتىن ورىن – مىڭجىلدىق اللەياسى اۋماعىندا قازىر تىرشىلىك قىزۋ قايناپ جاتىر. ەكسكاۆاتورلار جەر قىرتىسىنا شومىشتەرىن باتىرىپ, الىنعان قاباتتى جۇك كولىكتەرىنە ارتۋدا.
سونىڭ باسى-قاسىندا جۇرگەن «سەمبول» كومپانياسىنىڭ وكىلى بەلي سەرين جۇمىستىڭ باستالعانىنا قۋاناتىنىن جەتكىزدى. ونىڭ سوزىنەن تۇرىكتەر وزدەرىنە سەنىپ تاپسىرىلعان ءىستىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن جەتە سەزىنىپ وتىرعانىن ۇقتىق. ەڭ باستىسى دا سول ەمەس پە؟! اتقارىلار جۇمىستاردىڭ بارىسىمەن تانىستىرعان بەلي مىرزا بارىنەن بۇرىن قۇرىلىس الاڭىن رەتكە كەلتىرۋ ءجۇرىپ جاتقانىن ايتتى. جان-جاعىمىزدى بارلاپ, ونى ءوزىمىز دە كوردىك. شۇڭقىرلار تەگىستەلىپ, توپىراق ءۇيىلىپ جاتىر. ماڭايداعى كولشىكتەرگە قۇم سەبىلىپ, سۋدان قۇرعاتىلۋدا.
قۇرىلىس اۋماعىنىڭ اجەپتاۋىر بولاتىنىنا دا كوز جەتكىزدىك. وسىنشاما اۋماقتى يگەرۋ وڭاي بولمايتىنىن دا بولجادىق. « ءبىز قاتەلىكتەرگە جول بەرمەيمىز. سەنىپ تاپسىرىلعان ىسكە ولاق قاراۋ كومپانيامىزعا جات. قۇرىلىس ەرەجەلەرىنە سۇيەنىپ, كوزدەلگەن ماقساتتان اۋىتقىماۋعا تىرىسامىز» دەدى بەلي سەرين. ينفراقۇرىلىمنان دا حابار بەرىپ, كوممۋنيكاتسيالار جەدەل تارتىلاتىنىن, قوس جولاق رەلس پەن اۆتوكولىك جولدارى توسەلەتىنىن دە ايتىپ ءوتتى. سول ماقساتتا قۇرىلىس الاڭىندا ەكسكاۆاتورلاردان بولەك بۋلدوزەرلەر, تيەگىش جانە تەگىستەگىش تەحنيكالار, اۆتوگرەيدەر مەن كران دا ءجۇر. اسىرەسە, «كاماز» كولىكتەرى ءبىراز بار ەكەن.
جۇمىسشىلاردىڭ سانى 100-گە جاقىن. بولاشاقتا ولاردى 1000-2000 ادامعا دەيىن جەتكىزۋ جوسپارلانىپ وتىرعانىن ايتتى مەردىگەر كومپانيا وكىلى. جالپى, جاڭا ۆوكزال بەلي سەريننىڭ استانادا سالىپ جاتقان العاشقى نىسانى ەمەس ەكەن. «قازمەديا» ورتالىعىنىڭ قۇرىلىسىندا دا ونىڭ قولىنىڭ تابى قالعان.
ۆوكزال جوباسىنا كەڭىرەك توقتالساق, ونىڭ سىزباسىن سانكت-پەتەربۋرگتەگى «ستۋديا 44» ءساۋلەت ونەرى شەبەرحاناسى جاساعان. كونكۋرسقا تۇسكەن ون جوبالاۋ كومپانياسىنىڭ اراسىندا وسىلار جەڭىمپاز اتاندى. ولار وزدەرىمەن ءباسەكەگە تۇسكەن گەرمانيا, اۆستراليا, اقش, قازاقستان جانە ءتۇركياداعى ارىپتەستەرىن باسىپ وزدى.
ەلوردا باسشىلىعىنا رەسەيلىكتەر ۇسىنعان جوباسى نەسىمەن ۇناعان؟ ىلگەرىرەكتە «ستۋديا 44» ساۋلەت ونەرى شەبەرحاناسىنىڭ جەتەكشىسى نيكيتا ياۆەيننىڭ سۇحباتىن وقىعان ەدىك. سوندا ول: «استاناداعى جاڭا ۆوكزالدىڭ ەڭ تارتىمدى بولىگى – اركا بولادى. وعان قاراعان جان بىردەن قازاق سياقتى كوشپەلى حالىقتىڭ تۇرمىسىنان حابار الادى. ارقاعا كەرەگە ەلەمەنتتەرىن قوسىپ, ول ۆوكزال مەن وعان اكەلەتىن جولدار اراسىنداعى كەمپىرقوساق سەكىلدى ءيىلىپ تۇرادى. مۇنىمەن استانانىڭ كەڭدىگىن جانە الەمدەگى تەڭدەسسىز قالا اتانۋعا ۇمتىلىسىن كورسەتپەكپىز. ول ارقىلى قازاقستانداعى تاۋلار مەن قورعانداردىڭ ەلەسىن بايقاتپاقسىز. سونىمەن بىرگە, كوشپەندى مادەنيەتكە ەتەنە جاقىن ەرتوقىم مەن ساداق ەلەمەنتتەرىن دە ەنگىزبەكپىز» دەگەن ەدى.
ۆوكزال عيماراتى بەس قاباتتان تۇرادى. «جوبا مازمۇنى بويىنشا ۆوكزال جاي عانا تەمىر جول بەكەتى ەمەس, ەلوردانىڭ جەرۇستى باس قاقپاسى رەتىندە سيپاتتالادى. وندا ادام مولىنان شوعىرلانىپ, كولىكتىڭ ءتۇر-ءتۇرى بىرنەشە باعىتتا جولاۋشىلارعا قىزمەت كورسەتەتىن بولادى. پويىزداردان بولەك قوعامدىق كولىكتەر, ۆوكزالدى اۋەجايمەن قوساتىن ترامۆاي جۇيتكيدى. ۆوكزال عيماراتىنىڭ ءبىر جاعىندا ساۋدا قىزۋ ءجۇرىپ, قوناقۇي, بيزنەس ورتالىعى, ويىن-ساۋىق نىسانى ءوزارا ۇيلەسىم تاپپاق. ياعني, ول ماڭايدا ىسكەرلىك ورتا دا قالىپتاساتىن بولادى. نە كەرەك, كىم-كىمنىڭ بولسا دا, استانا دەگەندە ەسىنە بىردەن جاڭا ۆوكزال تۇسەدى» دەيدى «قازاقستان تەمىر جولى» ۇلتتىق كومپانياسىنىڭ ءىرى جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋ ديرەكتسياسىنىڭ ديرەكتورى ۆلاديمير كلينگ.
استانا قالاسى ساۋلەت جانە قالا قۇرىلىسى باسقارماسىنىڭ اقپاراتى بويىنشا ەلوردانىڭ بولاشاقتا ءىرى حالىقارالىق كولىكتىك- لوگيستيكالىق ورتالىققا اينالۋ مۇمكىندىگى زور. جاڭا ۆوكزال ەۋروپا مەن ازيا ەلدەرى اراسىندا ساۋدا-ەكونوميكالىق, مادەني جانە عىلىمي-تەحنيكالىق بايلانىس ورناتۋعا داڭعىل جول اشادى. ياعني, حالىقارالىق كولىكتىك-كوممۋنيكاتسيالىق دالىزگە اينالماق.
تۇيىندەي ايتقاندا, جاڭا ۆوكزال اقىن راحات ءابدىراحمانوۆتىڭ «ۆوكزال سىندى سولعىن باق…» دەپ باستالاتىن ولەڭ جولدارىمەن مۇلدە سايكەسپەي, ابات مەكەنگە اينالماق.
امانعالي قالجانوۆ