ۇلتتىق قاۋىپسىزدىكتىڭ بىردەن-ءبىر كەپىلى قورعانىس سالاسى ەكەنى انىق. بۇل رەتتە قارۋلى كۇشتەردىڭ قۋاتىن ارتتىرۋ جانە اسكەري قىزمەتشىلەردىڭ بىلىكتىلىگىن كوتەرۋگە ەرەكشە ماڭىز بەرىلۋگە ءتيىس. ەلوردا تۇبىندە ورنالاسقان «قازاقستان اسەلسان ينجينيرينگ» بىرىككەن كاسىپورىننىڭ دەلەگاتسياسى جاقىندا تۇركيادان ولجالى ورالدى. بيىلعى جىلدان باستاپ اتالعان كاسىپورىندا قازاقستاندىق كۇشتىك قۇرىلىمدار ءۇشىن قازىرگى زامانعى DMR Tier III بايلانىس قۇرالىن شىعارۋ قولعا الىنباق. تۇركيالىق Aselsan كومپانياسى قازىردىڭ وزىندە وسى بايلانىس قۇرالدارىن ءوندىرۋدىڭ تەحنولوگياسىن بىزگە بەرۋگە ءازىر. تەحنولوگيانى ترانسفەرت جاساۋ اياسىندا تەحنيكالىق قولداۋ كورسەتۋ مەن قازاقستاندىق مامانداردى وقىتىپ, دايارلاۋ دا قاراستىرىلعان.
جالپى بۇل بىرلەسكەن كاسىپورىننىڭ تاريحى 2010 جىلدان باستالادى. سول جىلدىڭ مامىر ايىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن تۇركيا رەسپۋبليكاسى مەملەكەت باسشىلارىنىڭ كەزدەسۋى بارىسىندا ءبىزدىڭ قارۋلى كۇشتەردىڭ قاجەتتىلىكتەرى ءۇشىن ەلەكتروندى-وپتيكالىق ءونىم شىعاراتىن بىرلەسكەن كاسىپورىن قۇرۋ تۋرالى شەشىم قابىلدانعان بولاتىن. 2012 جىلدىڭ مامىر ايىندا جالپى اۋدانى 8500 شارشى مەتردى قۇرايتىن زاۋىت عيماراتىنىڭ قۇرىلىسى باستالىپ, ول 2013 جىلدىڭ جەلتوقسان ايىندا ىسكە قوسىلدى.
وسى ۋاقىت ىشىندە اتالمىش زاۋىت وتاندىق قورعانىس ونەركاسىبى سالاسىندا ءوزىنىڭ لايىقتى ورنىن الدى. كاسىپورىن تۇندە كورۋ قۇرىلعىلارىن (مونوكل, بينوكل, نىسانانى كوزدەۋ), تەرموبەينەلەۋ قۇرىلعىلارىن, بارلاۋ قۇرىلعىلارىن, جەردەگى نىسانالاردى جارىقتاندىرۋعا ارنالعان لازەرلىك كوزدەۋدىڭ ءپورتاتيۆتى جۇيەلەرىن, قاشىقتان باسقارىلاتىن تۇراقتى جاۋىنگەرلىك مودۋلدەر, كاسىبي بايلانىس قۇرالدارىن, ەلەكتروندىق پلاتالار مەن ينفراقىزىل لينزالاردى جانە باسقا دا ونىمدەردى شىعارادى.
بۇل قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا تەڭدەسى جوق بىرەگەي جانە جوعارى تەحنولوگيالىق ينۆەستيتسيالىق جوبا بولىپ تابىلادى. كاسىپورىن شىعاراتىن ونىمدەرىندەگى جەرگىلىكتى قامتۋدىڭ جالپى ۇلەس سالماعى شامامەن 58 پايىزدى قۇرايدى. نەگىزى قالانعان ساتتەن باستاپ بۇگىنگى كۇنگە دەيىن زاۋىت قازاقستان رەسپۋبليكاسى قارۋلى كۇشتەرىنىڭ قاجەتتىلىكتەرى ءۇشىن 12 000-عا جۋىق وتاندىق ەلەكتروندى-وپتيكالىق اسپاپتاردى جەتكىزدى. قازىرگى تاڭدا ەلەكتروندى-وپتيكالىق اسپاپتاردىڭ جاڭا زاماناۋي تۇرلەرىن شىعارۋ باعىتىندا جۇمىس جاسالۋدا.
2017 جىلدان باستاپ AرسO-25 ستاندارتىنداعى راديوستانتسيالاردى شىعارۋ تەحنولوگياسىن يگەرىپ, سول ونىمدەرىن وندىرۋگە كىرىستى. 2017-2019 جىلدار ارالىعىندا اسكەرلەرگە 5000-نان استام وسى تەكتەس راديوستانتسيا قويىلدى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كۇشتىك قۇرىلىمدارىن جاراقتاندىرۋدىڭ 2020-2030 جىلدارعا ارنالعان جوسپارىنا سايكەس وسى بايلانىس قۇرالدارىنا دەگەن بەلگىلى دارەجەدە قاجەتتىلىك بار.
سونداي-اق كاسىپورىن «سارپ» (نسۆت پۋلەمەتىمەن) جانە «سارپ-س» (بىرىكتىرىلگەن نسۆت/پكت پۋلەمەتتەرىمەن) قارۋ-جاراق جۇيەسىن شىعارۋدى يگەردى. بۇل جۇيەلەر «قازاقستان پاراماۋنت ينجينيرينگ» زاۋىتىمەن بىرگە «ارلان» بروندى ماشيناسىنا قوندىرىلدى. بارلىعى وسىنداي 114 جاۋىنگەرلىك مودۋل اسكەرلەرگە جەتكىزىلدى. راديوەلەكتروندى كۇرەس قۇرالدارىن شىعارۋ باعىتىندا دا تابىستى جۇمىستار اتقارىلىپ, قازىر سول قۇرالدارمەن كۇشتىك قۇرىلىمدار قامتاماسىز ەتىلۋدە.
زاۋىت ازاماتتىق ماقساتتاعى ونىمدەردى دە شىعارۋدى قولعا الدى. بۇعان 2020 جىلعى ەلىمىزدەگى كوروناۆيرۋستىق ىندەتتەن تۋىنداعان ەپيدەميولوگيالىق جاعداي سەبەپشى بولدى. وكپەنى جاساندى جەلدەتۋ قۇرىلعىلارىنىڭ جەتىسپەۋشىلىگى تۇسىندا زاۋىت قىسقا مەرزىمدە قازىرگى زامانعى «بيوۆەنت» ستاتسيونارلىق اپپاراتىن ەلىمىزدە شىعارۋ ءىسىن يگەردى. قر يندۋستريا جانە يننوۆاتسيالىق دامۋ مينيسترلىگىمەن جاسالعان شارتتىڭ نەگىزىندە ەلىمىزدىڭ 14 وبلىسى مەن 3 قالاسىنداعى 297 اۋرۋحاناعا 1500 وكپەنى جاساندى جەلدەتۋ قۇرىلعىلارىنىڭ جيىنتىعى جەتكىزىلدى.
بىرلەسكەن كاسىپورىن 2013-2021 جىلدار ارالىعىندا جالپى سوماسى 51 ملرد تەڭگەنى قۇرايتىن ونىمدەردى شىعارىپ, تۇتىنۋشىعا جەتكىزگەن ەكەن. ەلوردادا 300-گە جۋىق جاڭا جۇمىس ورنىن اشىپ, مەملەكەت قازىناسىنا 6,5 ملرد تەڭگە كولەمىندە سالىق تولەگەن. بۇگىنگى تاڭدا بۇل جوبانىڭ جالپى ينۆەستيتسيا كولەمى 7 ملرد تەڭگەنى قۇرايدى.
«ءبىزدىڭ زاۋىت جاڭا تەحنولوگيالاردى يگەرۋدە ەلىمىزدە الدىڭعى قاتاردا كەلەدى دەپ ويلايمىن. كاسىپورىندا, نەگىزىنەن, جەرگىلىكتى جوعارى بىلىكتى ماماندار جۇمىس ىستەيدى. ولاردى وقىتىپ, ءبىلىمىن جەتىلدىرۋگە دە جەتە كوڭىل ءبولىپ وتىرمىز» دەيدى «قازاقستان اسەلسان ينجينيرينگ» كاسىپورنى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى راۋان دەمەسىنوۆ.
ابۋباكىر سمايىلوۆ
