قوعام

جاقسىنىڭ جولى



«وسى ناۋرىز ايىنىڭ ورتاسىندا استانانىڭ العاشقى پروكۋرورى بولعان, گەنەرال-مايور, ءىىى دارەجەلى مەملەكەتتىك ادىلەت كەڭەسشىسى توقتارباي قاپانۇلى ەرجانوۆ مەرەيلى جاسقا تولدى. بۇرىن اتىن سىرتتاي تالاي ەستىگەنمەن, ءوزىن جۇزبە-ءجۇز كورمەگەن اعامىزدىڭ ەڭبەك جولى, ءجۇرىپ وتكەن ءومىرى, قىزمەت ەتكەن ورتاسى, تاعى باسقا دا مالىمەتتەردى ىزدەپ, مەرزىمدى ءباسپاسوز بەن الەۋمەتتىك جەلى بەتتەرىنە ۇڭىلە باستادىق.

ءبىر بايقاعانىمىز, بۇل كىسى تۋرالى وتە از جازىلادى ەكەن, بىراق ساز جازىلادى.

[smartslider3 slider=2495]

توقتارباي قاپانۇلى – وسى اقمولا ءوڭىرىنىڭ پەرزەنتى. بەس­توبە اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. جاستايىنان زەرەك جەتكىنشەك تۋعان جەردىڭ قادىر-قاسيەتى مەن جۋسان ءيسى اڭقىعان سارى دالانىڭ دارحاندىعىن بويىنا ءسىڭىرىپ, ارمانشىل بولىپ ەرجەتتى. سودان بولسا كەرەك قارشادايىنان قيالىنا ەرىك بەرىپ, ادىلەتتىڭ اق جولىمەن جۇرگىسى كەلدى. زاڭگەر بولۋدى قالادى. ءسويتىپ جەتپىسىنشى جىلداردىڭ باسىندا مەكتەپ بىتىرىسىمەن الماتى قالاسىنداعى س.كيروۆ اتىنداعى قازمۋ-دىڭ (قازىرگى ءال-فارابي اتىنداعى ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى) زاڭ فاكۋلتەتىنىڭ تابالدىرىعىن اتتادى. ونى ويداعىداي بىتىرگەسىن ءومىر قىز-قىز قايناعان ۇلكەن قالادا قالۋ مۇمكىندىگى بولىپ تۇرسا دا قولىنا ديپلومىن الىسىمەن تۋعان جەرىنە بەت تۇزەدى. وسى ءبىر كەزدى ول ءوزى بىلاي دەپ ەسىنە الادى.

«1976 جىلى كازمۋ-دىڭ زاڭ فاكۋلتەتىن ءبىتىردىم. سول كەزدە اسەم دە, بولاشاعى زور استانادا قىزمەتكە قالۋ تۋرالى ۇسىنىس تۇسكەنىمەن, تۋعان جەرىمە ورالعىم كەلدى. نەگە ەكەنىن بىلمەيمىن, ەل, ونداعى قاراپايىم تىنىس-تىرشىلىك مەنى تارتتى دا تۇردى. ءسويتىپ, ءوزىم تۋىپ-وسكەن وڭىرگە كەلىپ, ۇلكەن ءومىر جولىنان ءوتتىم. كوپبالالى وتباسىمىزدا ادالدىق پەن ادىلدىك ءبىرىنشى ورىندا بولاتىن. سوندىقتان دا بولار, ءوز جۇرەك قالاۋىمەن پروكۋرورلىق قىزمەتتى تاڭدادىم. بۇل جەردە, ارينە, اكە تاعىلىمىن ايتپاي كەتۋگە بولماس. اكەم قاپان – ۇلى وتان سوعىسىنىڭ ارداگەرى. ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستىڭ قان مايدانىنان وتكەن جاۋىنگەر. قىزىل جۇلدىز, 2 دارەجەلى ۇلى وتان سوعىسى وردەندەرىنىڭ يەگەرى اكەم قاپان 78 جاسىندا ومىردەن وزدى. ول لەنينگراد قورشاۋىن بۇزۋعا قاتىسقان. شايقاستا اۋىر جاراقات الىپ, سول بەستوبەلىك جەرلەسى, مايدانداس دوسى فەدور مەلنيكتىڭ ارقاسىندا امان قالىپتى. ول اكەمدى ۇرىس الاڭىنان ارقالاپ الىپ شىققان كورىنەدى.  ولار ءومىر بويى ءبىر-بىرىمەن دوس, ءتىپتى تۋىستاي بولىپ كەتتى.

 مەن دە ديپلوم العان سوڭ اكە سالعان سارا جولمەن ەلىمە ورالدىم. قاتارداعى تەرگەۋشى بولىپ پروكۋرورلىق قىزمەتتى باستادىم. وسىلايشا, اقمولا وبلىسى مارينوۆكا اۋدانىندا بەس جىل جۇمىس ىستەدىم. مۇندايدا العاشقى تەرگەگەن ءىس ەستەن كەتپەيتىنى بەلگىلى. ول ءۇمىتسىز ىستەر ساناتىنان بولاتىن, كاسىبي تىلمەن ايتقاندا, «بوس اۋرەشىلىك» ەدى. ەل ىشىندە ءبىر اتاي جوعالىپ كەتەدى. ونى ىزدەپ جۇرگەن كەزدە, اۋىلدا بىرەۋلەر ونى ۆوكزالدان كورىپتى-ءمىس دەگەن قاۋەسەت تارادى. سونىمەن ەشكىمگە سىيىسا المايتىن قارت باسقا جەرگە كەتتى دەپ بۇل ءىس جابىلىپ قالعان. ءبىرىنشى تاپسىرىلعان ءىس وسى ەدى. جابىلعان ءىستى قايتا قوزعادىم»…

ءوزى ايتىپ وتىرعانداي, وسى ءىس ول كەزدە جاس تەرگەۋشىنىڭ بولاشاق ومىرىنە جارقىن جول اشقانداي بولدى. كوبى مۇنداي كۇرمەۋى كۇردەلى باس قاتىراتىن, قيىن شارۋاعا بارا بەرمەيدى. ال ەشنارسەدەن قايمىقپاستان جاقىندا عانا تۇرمەدەن شىققان ادامدى ىزدەپ تاۋىپ, ونىمەن بەتپە-بەت جولىعۋ – ەكىنىڭ ءبىرىنىڭ قولىنان كەلە بەرمەيتىن شارۋا. سونداعى ماقساتى – جاسالعان اۋىر قىلمىستىڭ بەتىن اشۋ ەدى. تاباندىلىقپەن قولعا العان ءىسى وڭ ناتيجە بەرىپ, ءجىپتىڭ ءبىر ۇشى قولىنا ىلىككەندەي بولدى. ءارى ونى اياعىنا دەيىن الىپ شىقتى. تەرگەۋ ۇدەرىسىنىڭ بارلىق قاعيدالارى ساقتالىپ جۇرگىزىلگەن ءىس توقاڭ ءۇشىن وتە ماڭىزدى دا تاعىلىمدى بولدى.

كەيىن ول وبلىستىق پروكۋراتۋرانىڭ تەرگەۋ بولىمىنە اۋىستى. ودان كەيىن شورتاندى اۋدانىندا ون جىل پروكۋرور قىزمەتىن اتقاردى.

 توقتارباي قاپانۇلى ەلوردا الماتىدان ارقا توسىنە قونىس اۋدارعان كەزدە استانانىڭ العاشقى پروكۋرورى بولدى. اركىم دە استاناسىنا قاراپ بوي تۇزەيدى. ول كەزدە اسقان جاۋاپكەرشىلىك جۇكتەلەتىن وسىنداي لاۋازىمعا تەك ۋاقىت سىنىنان مۇدىرمەي وتكەن, تاجىريبەسى شىڭدالعان ساليقالى باسشىنى عانا قوياتىن. وسى تالاپتارعا ول كىسى تولىق ساي كەلىپ, ءوزىنىڭ ۇيىمداستىرۋشىلىق قابىلەتىن دە, ادامدارمەن ءتىل تابىسا الاتىن كىشىپەيىلدىگىن دە كورسەتە ءبىلدى. ءسويتىپ ول بۇل قىزمەتتى 2001 جىلعا دەيىن اتقاردى.

ونىڭ ومىردە ءوز ۇستانىمى, ءوز كوزقاراسى بار. قۇقىق سالاسىندا جۇرگەن ادامنىڭ دەنساۋلىعىمەن بىرگە مورالدىق-پسيحولوگيالىق ءتىنى مىقتى, وتباسىلىق جاعدايى الاڭسىز جۇمىس ىستەۋگە بولاتىنداي قالىپتى بولۋ كەرەك دەپ ويلايدى. ءوزى دە قاراۋىنداعى ادامدارعا بارىنشا جاعداي جاساۋعا تىرىسادى. اسىرەسە, جاستاردان اعالىق اقىلى مەن قامقورلىعىن ايامايدى. توقاڭنىڭ قامقورلىق قاناتىنىڭ استىندا ءومىر كوشىن تۇزەگەن تالاي جاندار جىلى لەبىزىن ءبىلدىرىپ جاتادى.

جاقسى ءداستۇر, ءتالىمدى تاربيە – ۇرپاققا ۇلگى. توقاڭنىڭ پەرزەنتتەرى دە شەتىنەن جوعارى ءبىلىم الىپ, ەلىنە ەلەۋلى حالقىنا قالاۋلى ازاماتتار قاتارىندا اكە جولىن  جالعاپ كەلەدى. ۇلى داۋرەن توقتاربايۇلى ەلىمىزدىڭ باس پروكۋراتۋراسىندا جاۋاپتى قىزمەت اتقارسا, قىزى اسەم نوتاريۋس قىزمەتىندە جەمىستى ەڭبەك ەتۋدە.

ال توقتارباي قاپانۇلى قازىر ۇلىن ۇياعا, قىزىن قياعا قوندىرىپ,  ماۋەلى بايتەرەكتەي نەمەرەلەرىنىڭ ورتاسىندا زايىبى تۇرسىناي ەكەۋى باقىتتى عۇمىر كەشۋدە.

 




تاعىدا

تاڭاتار تولەۋعاليەۆ

«استانا اقشامى» گازەتىنىڭ ءتىلشىسى

ۇقساس جاڭالىقتار

پىكىر ۇستەۋ

Back to top button