جاستار سارايى – جاستاردىڭ رۋحاني-مادەني دامۋىنا جانە بۇقارالىق سپورتپەن اينالىسۋعا تاپتىرمايتىن ورتالىق, وقۋدان تىس ۋاقىتتا پايدالى دۇنيەمەن اينالىسىپ, بوس ۋاقىتىن ءتيىمدى وتكىزگىسى كەلەتىن بەلسەندى جاستاردىڭ باسىن قوساتىن نىسان. 1974 جىلى نەگىزى قالانعان مادەني ورتالىقتا تسەلينوگراد, اقمولا جانە استانا قالاسىنا تيەسىلى وبلىستىق, رەسپۋبليكالىق, حالىقارالىق دەڭگەيدەگى ءىس-شارالار وتەدى.
جارتى عاسىرلىق تاريحى بار مادەني-رۋحاني ورتالىققا ارنايى بارىپ, قۇتتىقتاپ, شىعارماشىلىق ۇجىممەن كەزدەسىپ, اتقارىلىپ جاتقان يگىلىكتى باستامالارمەن تانىستىق.
– جاستار سارايى – كرەاتيۆتى كلاستەردى ىلگەرىلەتەتىن ورىن. مۇندا سۋرەت گالەرەيالارى, جاستارعا ارنالعان كوۆوركينگ-ورتالىقتار جانە پەرفورمانسقا ارنالعان ايماقتا جاستار ءوز الەۋەتىن ىسكە اسىرىپ, يدەياسى مەن ۇسىنىسىن تالقىلايدى, تاجىريبە الماسادى. كرەاتيۆتى جاستارعا ارنالعان شىعارماشىلىق حاب سانالادى, – دەدى جاستار سارايىنىڭ ديرەكتورى ءمادي تايپين.
مۇندا 200-دەن استام ونەرپازى بار 14 شىعارماشىلىق ۇجىم جۇمىس ىستەيدى. ەلوردالىقتار ءتۇرلى ۇلتتىڭ ءبيىن ۇيرەنگىسى كەلسە, «مەرۋەرت» زاماناۋي بي ءانسامبلىن, «ۋاقىت» بي تەاترىن, «روۆەسنيك» حالىق بي ءانسامبلىن, «رادۋگا» زاماناۋي جانە ەسترادالىق بي ستۋدياسىن تاڭداي الادى. جاسوسپىرىمدەر مەن جاستاردىڭ ءان ورىنداۋ قابىلەتىن شىڭدايتىن «DoStar» ۆوكال مەكتەبىنە, «اندەرگراۋند» مۋزىكا ستۋدياسىنا, حالىق مۋزىكالىق اسپاپتارىن ۇيرەتەتىن ۇيىرمەگە قىزىعاتىندار كوپ. سونداي-اق «م-ونەر» تەاتر ستۋدياسىنا, «PrimaVera» ءسان جانە سۇلۋلىق ستۋدياسىنا, «سيريۋس» تسيرك ونەرى مەكتەبىنە, بەينەلەۋ ونەرى شەبەرحاناسىنا جانە ارمرەستلينگ سەكتسياسىنا قاتىسىپ, ونەردىڭ سان ءتۇرىن مەڭگەرۋگە بولادى. «جاستار» سكاۋت كلۋبى تالاپتى, تالانتتى جاستاردىڭ ەلگە تانىلۋىنا جاعداي قالىپتاستىرسا, «Sharm models» مودەلدەر مەكتەبىنە 40 جاستان اسقان ادامدار بارا الادى.
– جاستار سارايى – مادەني-دەمالىس, سپورت-ساۋىقتىرۋ باعىتىن قامتيتىن كوپفۋنكتسيالى كەشەن. بۇل مەكەمەنى قۇرۋ يدەياسى تىڭ يگەرۋ جىلدارىندا پايدا بولعان-دى. سارايدى جوبالاۋ جانە ساۋلەت شەشىمدەرىمەن ساۋلەتشى ا.پوليانسكيدىڭ توبى اينالىستى. 1974 جىلى جاستار سارايى پايدالانۋعا بەرىلىپ, 1975 جىلى 20 ناۋرىزدا تانىستىرىلدى. سارايدا بالالارعا, جاستار مەن ەرەسەكتەرگە ارنالعان مادەني-بۇقارالىق, ويىن-ساۋىق ءىس-شارالارى: كونتسەرتتەر, مۋزىكالىق كەشتەر, سپەكتاكلدەر, كورمەلەر, پرەزەنتاتسيالار, ءبىلىم بەرۋ جانە ىسكەرلىك كەزدەسۋلەر, سەمينارلار, پرەمەرالىق كورسەتىلىمدەر, كوركەمونەر كورمەلەرى, حالىقتىڭ الەۋمەتتىك وسال توپتارىنا جانە ەرەكشە قاجەتتىلىگى بار ادامدارعا ارنالعان ءىس-شارالار ۇيىمداستىرىلادى, – دەدى ورتالىق باسشىسى.
مۇنداعى سپورت كەشەنىنە باسسەين مەن سپورت زال كىرەدى. وندا سپورت ءىس-شارالارى ءوتىپ, سپورت سەكتسيالارى جۇمىس ىستەيدى جانە ەرەسەكتەر مەن بالالارعا ارنالعان جاتتىعۋلار وتەدى.
– ءبىزدىڭ ونەرپازدار رەسپۋبليكالىق جانە حالىقارالىق كونكۋرستاردا تابىستى ونەر كورسەتىپ كەلەدى. ماسەلەن, الينا ساعىنباەۆا – «جاس قانات-2023» رەسپۋبليكالىق جاس ورىنداۋشىلار بايقاۋىنىڭ ءفيناليسى, «Liberta Creativa» حالىقارالىق بايقاۋىنىڭ جەڭىمپازى, ەگيپەتتە وتكەن «قىزىل تەڭىز جۇلدىزى» حالىقارالىق بايقاۋىنىڭ گران-پري يەگەرى. دامەلى ءبىرجانوۆانىڭ دا جەتىستىگى از ەمەس, ول «بالا داۋىسى», «بوزتورعاي», «التىن ميكروفون» جانە «شاتتىق» كونكۋرس-فەستيۆالدەرىندە ونەرىمەن كوپتى تامساندىرىپ, جوعارى جەتىستىككە جەتتى. جاس ورىنداۋشى جاسمينا تۇزەلوۆا ەلگە ءبىرشاما تانىلىپ ۇلگەردى. «ايگولەك-2020» تەلەجوباسىندا جارقىراي كورىندى, ءار جىلدارى وتكەن «بالا داۋىسى», «ايالاعان استانا», «شاتتىق» بايقاۋلارىنىڭ جەڭىمپازى اتاندى. تاعى ءبىر تالانتتى شاكىرتىمىز ساعىن ءومىربايۇلى «گولوس. دەتي (رەسەي)»-ءدىڭ ءفيناليسى بولدى, – دەپ تالانتتى شاكىرتتەرىمەن تانىستىردى ورتالىق باسشىسى.
ونەرلى جاستاردى باپتاپ, باعىن اشاتىن M-Art تەاتر ستۋدياسىندا ارتىستەردىڭ بىرنەشە بۋىنى تاربيەلەنىپ, ودان كەيىن قازاقستان مەن رەسەيدىڭ جوعارى وقۋ ورىندارىندا كاسىبي ءبىلىمىن شىڭدادى. قازىر تەاتر ستۋدياسىنىڭ تۇلەگى الەكساندر مولوچكو ماسكەۋدە جۇمىس ىستەيدى جانە سونداعى ۋنيۆەرسيتەتتە ساحنالىق سويلەۋدەن ساباق بەرەدى. ورتالىقتىڭ تۇلەكتەرى ماريا سۋۆوروۆا مەن دميتري سۋچكوۆ كاسىبي ءبىلىم الىپ, سانكت-پەتەربۋرگتەگى تەاتردا قىزمەت ەتەدى. ماقسات شايزاق ەسىمدى تالانت يەسى «شابىت» ونەر ۋنيۆەرسيتەتىندە ءبىلىمىن جەتىلدىرىپ, ونەر سالاسىندا ءوزىنىڭ ءىزىن قالدىردى. M-Art تەاتر ستۋدياسىندا جاس تالانتتاردى تانىپ, باعىن اشىپ جۇرگەن سۆەتلانا گرابوۆسكايا مەن انجەليكا كوستارەۆانىڭ ەڭبەگى ەرەن. ولاردى اڭگىمەگە تارتىپ, 50 جىلدىقپەن قۇتتىقتادىق.
– جاستار سارايىندا 22 جىلدان بەرى جۇمىس ىستەپ كەلەمىن. مۇندا 7 جاستان باستاپ ونەرلى بالالاردى قابىلداپ, اكتەرلىك شەبەرلىك, سويلەۋدى دامىتۋ, تىنىس الۋ جانە داۋىستى باسقارۋ, ريتوريكا, ساحنالىق سۋرەت بويىنشا جۇمىس ىستەيمىز. جىل سايىن ستۋديا ونەرپازدارى جاستار سارايىنداعى قويىلىمدارعا, سپەكتاكلدەرگە قاتىسىپ, ونەرىن شىڭدايدى. «M-Art» – ماسكەۋدەگى «Art-ليتسەي» تەاتر فەستيۆالىنىڭ گران-پري يەگەرى جانە لاۋرەاتى, قالالىق, رەسپۋبليكالىق, حالىقارالىق بايقاۋلاردىڭ تۇراقتى قاتىسۋشىسى جانە جۇلدەگەرى, – دەدى ستۋديانىڭ باس رەجيسسەرى سۆەتلانا گرابوۆسكايا.
جاستار سارايىنا 50 جىل بولسا, 80 جىلدان بەرى تىڭ يگەرۋ ايماعىندا قىزمەت ەتەتىن ۇجىم بار. ول – «روۆەسنيك» حالىق بي ءانسامبلى. 1944 جىلى قۇرىلعان انسامبل باستاپقى كەزدە تەمىرجولشىلار سارايىنا قارادى. بىرنەشە بۋىندى تاربيەلەپ, شاكىرتتەرىنىڭ قالالىق, رەسپۋبليكالىق جانە حالىقارالىق بايقاۋلاردا كورىنۋىنە جاعداي جاسادى. ۇزاق جىل ءانسامبلدى باسقارعان ەلەنا راحماتۋلينا جاقسى ءداستۇر قالىپتاستىردى. قازىر تاتيانا سكنارينا جاستاردى ونەرگە باۋلۋمەن قاتار, ۇيىمداستىرۋشى قىزمەتىن قوسا اتقارادى. ال حورەوگراف بولىپ گۋزەليا ستورچاكوۆا جۇمىس ىستەيدى.
مەكەمە باسشىسى ءمادي تايپينمەن بىرگە «مەرۋەرت» زاماناۋي بي انسامبلىنە, «رادۋگا» زاماناۋي جانە ەسترادالىق بي ستۋدياسىنا, «ۆرەميا» بي تەاترىنا ارنايى باردىق. ەكى ونەر ۇجىمى دا جاستاردى ءار ۇلتتىڭ بيىنە باۋليدى ەكەن. ءبىز ۇلتتىق بيدەن ساباق ءوتىپ جاتقاندا ۇستىنەن تۇستىك.
بەينەلەۋ ونەرى شەبەرحاناسى-ستۋدياسىنىڭ جەتەكشىسى تاتيانا تاباشنيكوۆا بەينەلەۋ ونەرى ارقىلى جاستاردى ەستەتيكالىق تالعامدى قالىپتاستىرۋعا, شىعارماشىلىق قابىلەتىن ىسكە اسىرۋعا, كوركەمدىك كوزقاراس پەن مادەنيەتتى تاربيەلەۋگە جانە دامىتۋعا ىقپال ەتەتىنىن ءسوز ەتتى.
«DoStar» ۆوكال مەكتەبىندە جاسوسپىرىمدەرگە ساحنا مادەنيەتىن ۇيرەتىپ, ورىنداۋ قابىلەتىن ارتتىرادى ەكەن. ءبىزدى قارسى العان ونەر ۇجىمىنىڭ جەتەكشىسى گۇلميرا سەيىتوۆا اقجارقىن, اشىق ادام ەكەن.
– 7 جاستان باستاپ قابىلدايمىز. جاس ۇرپاقتى مۋزىكالىق جانە ەستەتيكالىق تاربيەلەۋگە ءمان بەرەمىز. ءبىزدىڭ شاكىرتتەر – رەسپۋبليكالىق جانە حالىقارالىق ۆوكالدىق بايقاۋلاردىڭ جۇلدەگەرلەرى, – دەپ ماقتانىشىن ءبىلدىردى ول.
«Underground music studio» گيتارا, دومبىرا, بارابان, پەرنەلى اسپاپتاردا, ال حالىق مۋزىكالىق اسپاپتارى ورتالىعى دومبىرا, جەتىگەن, پريما-قوبىز, قىلقوبىزدا ويناۋدى ۇيرەتەدى ەكەن.
– ورتالىققا 18 جاستان باستاپ قابىلدايمىز. اعاشتى قيىپ كەسۋ, كوركەم جاپسىرما ويۋ تەحنيكاسىن ۇيرەتەمىز. جالپى ءاربىر اعاش كەسكىنى سويلەپ تۇرادى. ونى رۋحاني سەزىنىپ, اعاشتىڭ ءيىرىمىن تاۋىپ, ونەر تۋىندىسىن شىعارۋعا بولادى. ونەر ءتۇرىن جاقسى مەڭگەرگەن شاكىرتتەرىمنىڭ اراسىندا تۋىندىلارىن نارىققا شىعارىپ, ساتاتىندارى دا بار. ياعني ونەردى بيزنەسكە ۇلاستىرۋعا مۇمكىندىك مول, – دەدى اعاش ويۋ شەبەرى اندرەي سەرديۋكوۆ.
P.S: 1999 جىلى استانادا ەركىن كۇرەستەن جاسوسپىرىمدەر اراسىندا قازاقستان چەمپيوناتى ءوتىپ, ەلدىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن بالۋاندار كەلگەن-ءدى. سولاردىڭ اراسىندا ءبىز دە بولىپ, جاستار سارايىنداعى زالدا جارىسقا تۇسكەن ەدىك. بۇل ورتالىق ءبىزدىڭ عانا ەمەس, بىزگە دەيىنگى, بىزدەن كەيىنگى تالاي بۋىننىڭ ونەر جانە سپورت سالاسىندا بابىن سىنادى. سوندىقتان كوپكە تانىس ءارى ىستىق ورتالىق ەكەنى انىق.
