الەمدە جىل سايىن 15 ملن ادام جۇرەك-قان تامىرلارى اۋرۋلارىنان قايتىس بولادى. تەك استانا قالاسىندا وسى سىرقاتتىڭ اۋىر ءتۇرى بويىنشا ەسەپكە الىنعانداردىڭ قاتارى ەلۋ مىڭعا جۋىقتاپ قالدى.
جۇرەك-قان تامىرلارى اۋرۋلارىنىڭ جيىلەپ كەتۋى عالامدىق ماسەلەگە اينالدى. سوندىقتان ءار ادام قان قىسىمىن, قان قۇرامىنداعى حولەستەرين مەن قانت دەڭگەيىن انىقتاۋعا ءمان بەرگەنى ءجون. ويتكەنى كۇيگەلەكتىك, دۇرىس تاماقتانباۋ, اراق پەن تەمەكىگە ۇيىرسەكتىك, قوزعالىستىڭ ازدىعى جۇرەكتىڭ وزگەرىسكە ۇشىراۋىنا اكەلەدى. بۇل اۋرۋدىڭ العاشقى بەلگىلەرى – جۇرەك پەن كەۋدە تۇسىنىڭ اۋىرسىنۋى مەن شانشۋى, تامىر سوعىسىنىڭ ءجيى سوعۋى. الايدا ادامداردىڭ كوبى وعان ۋاقىتشا جاعداي دەپ قارايدى دا, ءمان بەرە بەرمەيدى ەكەن. ەگەر تىنىس الۋىڭىز قيىنداپ, ەنتىگۋ پايدا بولسا نەمەسە اياعىڭىزدا ىسىك پايدا بولعان جاعدايدا, دەرەۋ دارىگەرگە بارعان ءجون.
شىن مانىندە, كۇتىمى دۇرىس جۇرەكتىڭ قىزمەتى 150 جىلعا دەيىن قاۋقارلى. قازىرگى تاڭدا جۇدىرىقتاي جۇرەگىمىز ەرتە ۇزىلەتىن بولدى. كۇللى الەمدى الاڭداتىپ وتىرعان جۇرەك-قان تامىرلارى اۋرۋلارىنان كوز جۇمۋ كورسەتكىشى ءبىزدىڭ ەلىمىزدە دە ءبىرىنشى ورىندا تۇر. جۇرەك اۋرۋىنا كىنالى – ەڭ اۋەلى ازاماتتاردىڭ ءوزى. اراق-شاراپ پەن تەمەكى, سترەسس, دۇرىس تاماقتانباۋ, ءبىر ورىندا قوزعالماۋ – ءبارى جۇرەككە سالماق تۇسىرەدى. ءسويتىپ, اعزامىزداعى قان اينالىمى وزگەرىسكە ۇشىرايدى. شەكتەن تىس سەمiرۋ دە جۇرەكتiڭ دۇرىس جۇمىس ىستەمەۋىنە اكەلەدى. سوندىقتان سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ساقتاپ, تاماقتانۋ مادەنيەتىن مەڭگەرگەن ءجون.
جۇرەك-قان تامىرلارى اۋرۋىن ەمدەۋ ەكى باعىتتا جۇزەگە اسادى. ءبىرىنشىسى – العاشقى كومەك كورسەتۋ بولسا, ەكىنشىسى – اۋرۋدىڭ الدىن الۋ. ول بويىنشا حالىق اراسىندا جۇرەك-قان تامىرلارى اۋرۋىنا سەبەپ بولاتىن فاكتورلاردىڭ دەڭگەيىن تومەندەتۋ جانە اۋرۋعا شالدىققان ناۋقاستاردىڭ جاعدايىن تۇراقتى باقىلاۋدا ۇستاۋ. ياعني, اۋرۋدىڭ ودان ءارى دەندەپ كەتۋىنە جول بەرمەۋ ماڭىزدى.
سونىمەن, جۇرەككە جۇك ءتۇسىرەتىن سەبەپتەرگە نازار اۋدارساق. شىلىم شەگۋ, حولەستەرين دەڭگەيىنىڭ ارتۋى جانە قان قىسىمىنىڭ جوعارىلاۋى. وسى «ۇشتىك» – جۇرەك-قان تامىرلارى اۋرۋىنىڭ ەڭ باستى فاكتورلارى.
PhD دوكتورى, جوعارى
ساناتتى كارديولوگ-دارىگەر
شىلىم شەگۋ. ونىڭ قانشالىقتى زيان ەكەنىن ەلدىڭ ءبارى بىلەدى. ال قويعاننان كەيىنگى پايداسى وتە كوپ. ماسەلەن, تەمەكى شەكپەسەڭىز, 20 مينۋتتان كەيىن ارتەريالىق قان قىسىم تومەندەپ, تامىر سوعىسى قالپىنا كەلەدى. ءبىر كۇننەن كەيىن جۇرەك ۇستاماسى قاۋپى تومەندەيدى. ال 12 اپتادان كەيىن قان قىسىمى جاقسارادى. ءبىر جىلدان كەيىن يشەميالىق جۇرەك اۋرۋىمەن كەلەتىن قاۋىپ ەكى ەسەگە تومەندەيدى.
حولەستەرين. قان قۇرامىندا حولەستەريننىڭ كوبەيگەنى دۇرىس ەمەس. بۇل تۇبىندە كورونارلىق ارتەرياعا اكەلەدى. اۋرۋدىڭ الدىن الۋ ءۇشىن مايلى تاعامداردان باس تارتقان ءجون.
قان قىسىمى. قان قىسىمىنىڭ جوعارىلاۋىنىڭ 27 پايىزى كورونارلىق ارتەريالاردىڭ يشەميالىق اۋرۋلارىنا, 42 پايىزى ينسۋلتقا اكەلەدى.
سول ءۇشىن ارتىق سالماقتان ارىلىپ, سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ۇستانعان دۇرىس. اششى, تۇزدى, مايلى تاعامداردى جەمەي, ەسەسىنە تابيعي ونىمدەردى تۇتىنعان پايدالى.
