كەشە «دۋمان» ويىن-ساۋىق ورتالىعى الدىندا «اۋىلدىڭ وركەندەۋى – قازاقستاننىڭ وركەندەۋى» اكتسياسى اياسىندا اۋىل شارۋاشىلىعى جارمەڭكەسى باستالدى. اعىمداعى اپتا سوڭىنا دەيىن جالعاساتىن جارمەڭكەلەردە استانا قالاسى مەن اقمولا وبلىسىنىڭ تاۋار ءوندىرۋشىلەرى ەلوردالىقتارعا كوكونىستى, ءسۇت ءونىمدەرىن, كونديتەرلىك جانە ۇننان جاسالعان تاعامداردى ارزانداتىلعان باعامەن ۇسىنادى.
باس قالادا جارمەڭكەنى جەمىس-جيدەكتىڭ ابدەن پىسكەن شاعىندا, ءتورت تۇلىكتىڭ قوڭى كورىنگەن كۇز مەزگىلىندە ۇيىمداستىرۋ ۇيرەنشىكتى ادەتكە اينالعانى بەلگىلى. قالا تۇرعىندارى بيىلعى جارمەڭكەلەر جۋاننىڭ جىڭىشكەرىپ, جىڭىشكەنىڭ ۇزىلەر شاعىندا باستاۋ العانىن قۇپ كورىپ, ءارتۇرلى ازىق-تۇلىك قويىلعان سورەلەردى ارالاپ, دوربالارىن كەرەك تاۋارلارمەن تولتىردى. اسىرەسە, جارمەڭكە ءوتىپ وتىرعان الاڭعا جۇمىستان قولى بوس زەينەتكەرلەر تاڭنان جينالدى. ءبىز سولاردىڭ ءبىر-ەكەۋىن اڭگىمەگە تارتتىق.
– استانادا كوپتەن بەرى تۇرامىز. وسىنداي جارمەڭكەلەردە ازىق-تۇلىك قالا بازارلارىنا قاراعاندا ارزان باعامەن ساتىلادى. ارينە, ءبىز سياقتى زەينەتكەرلەرگە بۇل وتە قولايلى. ۇيىمداستىرۋشىلارعا سول ءۇشىن كوپ-كوپ راحمەت ايتامىن, – دەيدى كۇلداش كارىموۆا ەسىمدى قالا تۇرعىنى.
ى سىزدەردىڭ گازەتتەرىڭىزدەن وقىپ ءبىلدىم. تاڭنان كەلىپ, كارتوپ پەن ءسابىزدى تولتىرىپ الدىم. ءوزىم وتىز ءتورت جىل ساۋدا سالاسىندا جۇمىس ىستەپ, مۇنىڭ قىر-سىرىن جاقسى مەڭگەرىپ الدىم. سۇرانىس بولسا, ۇسىنىس تا سوعان ساي بولۋى كەرەك. ال, مىنا جارمەڭكەدە سۇرانىس تا, ۇسىنىس تا بار, – دەيدى ەكاتەرينا بورودينا.
جارمەڭكەگە كەلگەن ادامدارمەن تىلدەسە ءجۇرىپ, ولاردىڭ تىلەكتەرىن دە تىڭدادىق. ءسۇت ونىمدەرى قويىلعان سورەنىڭ ماڭىنا تاياعان ەتجەڭدىلەۋ ەر ادام «قايماق بار ما؟» دەپ سۇرادى. ساتۋشى قىز وعان قايماقتىڭ كەيىندەۋ اكەلىنەتىنىن جەتكىزدى. ءبىز سول تۇتىنۋشىنىڭ جانىنا بارىپ, از-كەم تىلدەستىك. ءوزىن قادىر دەپ تانىستىرعان اعامىز «قىزىلسىراپ وتىرعان جايىم بار, شىركىن, وسى جارمەڭكەدە ەت ساتىلسا ەكەن» دەگەن تىلەگىن ايتتى.
تالعات اتتى زامانداسىمىز ءۇي ءىشى ونى وسىمدىك مايى مەن قانت ساتىپ الۋعا جارمەڭكەگە جىبەرگەنىن ايتىپ, سونى وسى جەردەن كورە الماي تۇرعانىنا وكىنىش ءبىلدىردى.
تۇتىنۋشىلارمەن تىلدەسە بەرمەي, ساتۋشىلاردى دا سوزگە تارتۋدى ۇيعاردىق. ىرىمشىك, قۇرت, ماي ساتقان قارىنداسىمىزدىڭ شاپشاڭ قيمىلىنا سۇيسىندىك. جايدارى جۇزبەن قىزمەت كورسەتىپ تۇرعان ونىڭ قولى ءسال قالت ەتكەندە بىرنەشە سۇراقتى قويدىق. «ءبىز قاراوتكەل اۋىلىندا تۇرامىز. انام مەيرامگۇل بورانباي «سىباعا» باعدارلاماسىمەن نەسيەگە مال الىپ, ءىسىن دوڭگەلەتىپ وتىر. «اتا كاسىپ – ەلگە ءناسىپ» دەمەكشى, ءبىز سونىڭ يگىلىگىن كورىپ وتىرمىز. مىنا سورەدە جاتقان ازىق-تۇلىك – ءوزىمىز وندىرگەن تازا تابيعي ونىمدەر» دەدى اسىلگۇل ەسىمدى قارىنداسىمىز.
كوكونىس ساتىپ تۇرعانداردىڭ جانىنا بارىپ, تاۋارلاردىڭ باعاسىن سۇرادىق. سىپايىلىق تانىتىپ, ەسىمىن اتاماعان ساتۋشى كارتوپ, ءسابىز, پيازدى 60 تەڭگەدەن, قىزىلشانى 150 تەڭگەدەن ساۋدالاپ جاتقانىن ايتتى. «كارتوپ قاي جەردىكى؟» دەگەن سۇراعىمىزعا «كەرەكۋدىكى» دەپ جاۋاپ بەردى.
الدىندا ايتقانىمىزداي, ءجارمەڭكە اپتا بويى جالعاسادى. جۇمىس كۇندەرى قولى بوسامايتىن حالىقتىڭ سەنبى مەن جەكسەنبى كۇنى وعان كەلىپ, ارزان باعامەن كەرەك ازىق-تۇلىكتى ساتىپ الاتىن مۇمكىندىگى بار.
ا. قالجانوۆ, astana-akshamy.kz
