ەلوردا تورىندە وتەتىن «ەكسپو-2017» كورمەسىنىڭ اشىلۋىنا نەبارى 80 كۇن قالدى. قازىرگى تاڭدا ۇيىمداستىرۋ جۇمىستارى اياقتالىپ, 115 مەملەكەت پەن 18 حالىقارالىق ۇيىمنىڭ قاتىساتىنى ماقۇلداندى. 100-دەن استام ەلمەن كەلىسىمشارت جاسالىپ, 82 ەلدىڭ ۇلتتىق كۇنى بەلگىلەندى.
تۋريستەرگە تارتىمدى جوبا
جۋىردا الەمگە تانىمال «The New York Times» باسىلىمى 2017 جىلى بارۋعا بولاتىن ەلدەر تىزىمىنە استانا قالاسىن قوسىپتى. باسىلىم ساياحاتتانۋشىلارعا مەشىن جىلى نازار اۋدارۋعا كەڭەس بەرگەن 52 باعىتتى انىقتاعان. سونىڭ ىشىندە ەلىمىزدە وتەتىن «ەكسپو-2017» حالىقارالىق مامانداندىرىلعان كورمەسى رەيتينگتە 26 ورىندا تۇر. وندا كورمەنىڭ تاقىرىبى «بولاشاق ەنەرگياسى» ەكەنى ايتىلىپ, سوڭعى جىلدارى اشىلعان تاڭعاجايىپ مەيمانحانالاردىڭ كوپتىگىن ءسوز ەتكەن.
جالپى, كورمەنى جوعارعى دەڭگەيدە ۇيىمداستىرۋ ءۇشىن «ەكسپو-2017» كورمەسىن ۇيىمداستىرۋ مەن وتكىزۋ سۇراقتارىنا ارنالعان زاڭ قابىلداندى. 8 ناۋرىزدان باستاپ بارلىق وبلىس ورتالىقتارىندا رەسمي بيلەت كاسسالارى ءوز جۇمىسىن باستادى. ارنايى بيلەت باعدارلاماسى, كەلۋشىلەردىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ, مەديتسينالىق كومەك, سونداي-اق, حالىقارالىق دامۋ ماسەلەلەرى كۇن تارتىبىندە پىسىقتالۋدا.
الەم پاۆيلوندارىنىڭ الەۋەتى
ماسەلەن, حالىقارالىق كورمەگە قاتىسۋشى اۆستريا 870 شارشى مەترگە ءوز پاۆيلونىن ورنالاستىرادى. ادامداردىڭ ءوزى ىسكە قوساتىن پاۆيلون تەحنيكالىق مۋزەي ىسپەتتى. ەنەرگيانى قاراپايىم تىلمەن ءتۇسىندىرۋ ءۇشىن وعان ءتۇرلى ويىن تۇرلەرىن قوسقان. «ۆWM» ساۋلەتشىلەرى جەڭىپ العان بۇل جوبا «اۆستريالىق قۋات ماشيناسى» دەپ اتالادى.
ال فرانتسۋزدار اۋدانى 1069,1 شارشى مەتر پاۆيلونعا يە بولعان. وعان «جاسىل» ءوسىم باعىتىنداعى ەنەرگەتيكالىق بۇرىلىس» دەگەن اتاۋ بەرىپتى. تاقىرىپ اياسىندا جاسىل ەنەرگەتيكا سالاسىنداعى جەتىستىكتەرىن كورسەتەدى. ونىڭ ىشىندە بولاشاقتىڭ قالاسى, جاڭارتىلعان ەنەرگيا جانە ەكولوگيالىق كولىك تۇرلەرىن كەڭىنەن تاڭداعان.
كۇنى كەشە قىتاي دا ءوز پاۆيلوندارىن سالتاناتتى تۇردە قابىلداپ الدى. تاقىرىبى – «بولاشاق ەنەرگياسى. جاسىل جىبەك جولى». وسىلايشا, ءداستۇرلى ەنەرگيا كوزدەرىن جاڭعىرمالى ەنەرگيا كوزدەرىنە اۋىستىرۋ, قورشاعان ورتانى قورعاۋ سياقتى ماڭىزدى ماسەلەلەردى العا تارتپاق. تاۋارلاردان گورى ەلەكتر قۋاتى مەن يادرولىق ەنەرگيا سالاسىنداعى جاڭا تەحنولوگيالاردى كورسەتۋدى ماقسات تۇتادى.
ۆەنگريا پاۆيلونى «بولاشاق ەنەرگياسى ءبىزدى بىرىكتىرەدى» دەپ اتالادى. قولجەتىمدى ەنەرگيا كوزدەرىنىڭ گەوگرافيالىق جانە ەكونوميكالىق ەرەكشەلىكتەرىنە سۇيەنگەن. ەلەكتر جانە قالا جوبالاۋ سالاسىنداعى جاڭا قوندىرعىلارىن تانىستىرۋدى كوزدەپ وتىر.
نەمىستەرگە بولىنگەن پاۆيلون اۋدانى 1249,5 شارشى مەتردى قۇرايدى. وعان «ەنەرگياعا اپارار جولدا» دەگەن تاقىرىپ
قويعان.
ال ءوزىمىزدىڭ قازاقستان پاۆيلونىنا كەلسەك, 5 مىڭ شارشى مەتر اۋماقتا ۇلتتىق پاۆيلون بولادى. پاۆيلون «قازاقستانمەن تانىسۋ» جانە «جاسامپازدىق ەنەرگياسى» اتتى ەكى باستى ايماققا بولىنەدى. پاۆيلوننىڭ ءبىرىنشى بولىمىنە لاندشافت, مادەنيەت, تاريح, قازاقستاننىڭ وتكەنى مەن بولاشاعى تۋرالى قويىلادى. ماماندار «جاسامپازدىق ەنەرگياسى» ايماعىنىڭ كونتەنتىن قالىپتاستىرۋ جۇمىستارى ەنەرگەتيكا مينيسترلىگىمەن بىرلەسىپ جاسالدى دەيدى. كورمەگە وتاندىق عالىمداردىڭ ۇزدىك جوبالارى, ەلباسىنىڭ ەنەرگەتيكا جانە قورشاعان ورتانى قورعاۋ سالالارىنداعى باستامالارى, «جاسىل ەكونوميكانىڭ»
رەسپۋبليكا ايماقتارىندا جەمىستى جۇزەگە اسىرىلعان جوبالارى قويىلاتىن بولادى.
ۇلتتىق كۇندەر ۇلىقتالادى
ەكسپو-2017 كورمەسىنە قاتىساتىن كەز كەلگەن مەملەكەت ۇلتتىق كۇندەرىن تويلايدى. سول كۇنى ولاردىڭ مادەني ءىس-شارالار مەن قايتالانباس شوۋ وتكىزۋگە مۇمكىندىكتەرى بار. ۇلتتىق كۇندەر باعدارلاماسىندا ۇلتتىق تۋدى كوتەرۋ جانە مەملەكەتتىك ءانۇراندى ورىنداۋ, رەسمي تۇلعالاردىڭ باياندامالارىن تىڭداۋ, سۋرەتكە ءتۇسۋ, قوناقتار كىتابىنا تىركەۋ سەكىلدى راسىمدەر ەنگىزىلگەن. شارانىڭ شارىقتاۋ شەگىندە قاتىسۋشى-مەملەكەتتىڭ مادەنيەتى كەڭىنەن تانىستىرىلادى. اتاقتى ارتىستەردىڭ قاتىسۋىمەن وتەتىن
مەرەكەلىك كونتسەرتتەر, امفيتەاتر, ەنەرگيا حوللى, كونگرەسس نەمەسە ونەر ورتالىعىندا وتەدى. كۇللى الاڭ جوعارى تەحنيكالىق دەڭگەيدە جاراقتالادى.
سونىمەن قاتار, نەگىزگى كونتسەرت الاڭدارىندا دۇنيە جۇزىنە ايگىلى ديۋ سولەي تسيركىنىڭ قويىلىمدارىن تاماشالاۋعا, لۋنا-ساياباققا بارۋعا, ەتنو-قالاشىقتا ۇيىمداستىرىلاتىن قولدانبالى ونەرمەن, ۇلتتىق ويىندار جانە ادەت-عۇرىپپەن تانىسۋعا, ۇلتتىق دامنەن اۋىز تيۋگە مۇمكىندىك بەرىلەدى.
سونىمەن, ماۋسىم-قىركۇيەك ايلارى ارالىعىندا وتەتىن شارا بارىسىندا ەلوردادا دۇنيەنىڭ ءتورت بۇرىشىنان كەلگەن ەلدەردىڭ مادەنيەتى توعىسقان كۇن رەتىندە دە ەستە قالاتىن بولادى.
گۇلميرا ايماعانبەت,
«استانا اقشامى»
