ەلورداعا وتكەن جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا 751 مىڭ تۋريست كەلگەن. بۇل 2020 جىلمەن سالىستىرعاندا 78 پايىزعا كوپ. ال وسى جىلدىڭ العاشقى التى ايىندا 482 مىڭ تۋريست باس قالاعا كەلىپ ۇلگەردى. سونىڭ ىشىندە رەسەي, گەرمانيا, قىتايدان كەلەتىندەر ەكى ەسە كوبەيگەن. جالپى بىلتىر استاناعا تۋريستەردىڭ كەلۋ كورسەتكىشى پاندەميا الدىنداعى كەزەڭمەن تەڭەستى. ەندى ولاردىڭ سانىن جىلدان جىلعا ارتتىرۋ كوزدەلىپ وتىر. سەبەبى بۇل – قالاعا كەلەتىن ينۆەستيتسيا. وسى ماقساتتا استانا قالاسىنىڭ ينۆەستيتسيا جانە كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ باسقارماسى «Astana Invest» كومپانياسىمەن بىرگە تۋريستىك قىزمەتتى دامىتۋدىڭ 2025 جىلعا دەيىنگى ستراتەگياسىن ازىرلەدى.
ەڭ تانىمال – «بايتەرەك»
استانا قالاسى ءماسليحاتىنىڭ ەلوردا اۋماعىندا ءتۋريزمدى دامىتۋ ماسەلەلەرىنە ارنالعان كوپشىلىك تىڭداۋلارىندا بۇل تۋرالى قالالىق ينۆەستيتسيا جانە كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ باسقارماسى باسشىسىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى ازامات ابدۋاليەۆ باياندادى.
ونىڭ ايتۋىنشا, استاناعا تۋريستەردىڭ كەلۋى ءۇشىن بارلىق ينفراقۇرىلىمدىق مۇمكىندىكتەر جاسالعان. اتاپ ايتقاندا, ورتالىق ازيادا ەڭ قۋاتتى بولىپ تانىلعان زاماناۋي اۋەجاي, ەكى تەمىرجول ۆوكزالى مەن ساپارجاي بار. ءتۋريزمدى دامىتۋدىڭ بەس باسىم باعىتى دا بەلگىلەندى. بۇل – ەكوتۋريزم, ىسكەرلىك تۋريزم, مەديتسينالىق تۋريزم, قالالىق ءىس-شارالار, استانا برەندىن ىلگەرىلەتۋ.
تۋريستىك نىساندارعا كەلسەك, ەلوردادا ولاردىڭ جالپى سانى – 68. ال ەڭ تانىمالى «استانا بايتەرەك» مونۋمەنتى بولىپ وتىر. باس قالاعا كەلەتىندەردىڭ باسىم كوپشىلىگى سوعان بارادى. ماسەلەن, بىلتىر «بايتەرەككە» 300 مىڭنان اسا ادام, «نۇر الەم» مۋزەيىنە 136 مىڭ ادام, ۇلتتىق مۋزەيگە 90 مىڭ ادام بارعان.
ەلورداعا وتكەن جىلدىڭ
قورىتىندىسى بويىنشا
751 مىڭ تۋريست كەلگەن. بۇل 2020 جىلمەن سالىستىرعاندا 78 پايىزعا كوپ. ال وسى
جىلدىڭ العاشقى التى
ايىندا 482 مىڭ تۋريست باس قالاعا كەلىپ ۇلگەردى
– تۋريستىك نىسانداردا جەتىلدىرۋدى قاجەت ەتەتىن جۇمىستار بار. سونىڭ ءبىرى – تەگىن Wi-Fi-ءدىڭ جوعى. جالپى تۋريزم سالاسىندا بارلىق ماسەلەلەردى شەشۋ ءۇشىن نىسانداردا ماركەتينگتىك ساياساتتى وتكىزۋ, سەرۆيستى, ياعني قىزمەت كورسەتۋ ساپاسىن جاقسارتۋ, كادرلاردى دايارلاۋ جوسپارلاندى. بۇل جۇمىستار وسى كۇندەرى جۇرگىزىلىپ تە جاتىر. ماسەلەن, سانكت-پەتەربۋرگ قالاسىنداعى «ەرميتاج» مۋزەيىنەن حالىقارالىق كوۋچەرلەر شاقىرىلىپ, استاناداعى 10 مۋزەيدىڭ قىزمەتكەرلەرىنە بىلىكتىلىكتى ارتتىرۋ كۋرستارى وتكىزىلدى. بيىل ەلۋدەن استام ەكسكۋرسوۆودتار مەن گيدتەردى وقىتۋ باستالدى, – دەدى ازامات ابدۋاليەۆ.
ونىڭ ايتۋىنشا, تۋريستەر ورنالاساتىن ورىندار باستى ماسەلە بولىپ وتىر. جالپى قازىر قالادا ءارتۇرلى كاتەگوريالى 229 قوناقۇي (سونىڭ ىشىندە 8-ءى – الەمدىك برەند سانالاتىن ءىرى قوناقۇيلەر) مەن 58 حوستەل جۇمىس ىستەيدى. وتكەن جارتى جىلدا قوناقۇيدىڭ تاۋلىكتىك ورتاشا باعاسى 14 مىڭ تەڭگە بولدى. قوناقۇيلەر قىزمەتكەرلەرىنىڭ بىلىكتىگىلىن ارتتىرۋ 2019 جىلدان بەرى جىل سايىن جۇرگىزىلىپ جاتىر. وسى كۇنگە دەيىن 45 قوناقۇيدىڭ 200 قىزمەتكەرى وقىتىلدى. بيىل تاعى 25 قوناقۇيدىڭ 100 قىزمەتكەرىن وقىتۋ جوسپارلانعان.
– تۋريزم نىساندارىن بىلىكتىلىگى جوعارى كادرلارمەن قامتاماسىز ەتۋگە باسىمدىق بەرىلگەن. قازىر تۋريزمگە قاتىستى سالالار بويىنشا بەس جوعارى وقۋ ورنىندا «تۋريزم», «رەستوران ءىسى», «قوناقۇي بيزنەسى», باسقا دا ماماندىقتاردا 1972 ادام وقىپ جاتىر. تاعى 11 كوللەدج ءتيىستى ماماندىقتارعا وقىتادى, – دەدى ازامات ابدۋاليەۆ.
IRONMAN ترياتلونى تۋريستەردى كوبەيتتى
جيىنعا قاتىسقان مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگى تۋريزم يندۋسترياسى كوميتەتى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى نۇرتاس كارىباەۆ ەلىمىزدە, رەسمي دەرەكتەرگە سايكەس, تۋريزم كورسەتكىشتەرى قاتارىنان ەكى جىل بويى وسكەنىن اتاپ ءوتتى.
ەلوردادا تۋريستىك نىسانداردىڭ جالپى سانى – 68. ال ەڭ تانىمالى «استانا بايتەرەك» مونۋمەنتى بولىپ وتىر. باس قالاعا كەلەتىندەردىڭ باسىم كوپشىلىگى سوعان بارادى. ماسەلەن, بىلتىر «بايتەرەككە» 300 مىڭنان اسا ادام, «نۇر الەم» مۋزەيىنە 136 مىڭ ادام, ۇلتتىق مۋزەيگە 90 مىڭ ادام بارعان
– وتكەن جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ىشكى تۋريستەردىڭ رەكوردتىق كورسەتكىشى تىركەلدى. بۇل كورسەتكىش پاندەمياعا دەيىنگى كەزەڭنەن جوعارى. قىزمەت كورسەتۋ كولەمى دە 30 پايىزعا ءوستى. سونداي-اق شەتەلدىك تۋريستەرگە كورسەتىلەتىن قوناقۇي قىزمەتىنىڭ كولەمى وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 2,5 ەسە ارتتى. اپتا سايىن قازاقستانعا 11 مىڭ ادامنان كەم ەمەس شەتەلدىك كەلەدى. تۋريستەردى ورنالاستىرۋ بويىنشا الماتى, استانا قالالارى جانە ماڭعىستاۋ وبلىسى كوش باستاپ تۇر. تۋريستەر اعىنىن ۇلعايتۋدا استانادا وتكەن IRONMAN ترياتلونى سياقتى ءىرى حالىقارالىق ءىس-شارالاردى وتكىزۋ ۇلكەن ءرول اتقارادى. حالىقارالىق جارىستارعا 40 ەلدەن 2 مىڭنان استام ادام قاتىستى, – دەدى نۇرتاس كارىباەۆ.
مەديتسينالىق تۋريزم پايداسى قانداي؟
«Astana Invest» قالالىق ينۆەستيتسيالاردى دامىتۋ ورتالىعى» جشس باسقارما توراعاسىنىڭ ورىنباسارى جالعاس نۇرجىگىتوۆتىڭ مالىمەتىنشە, قازاقستان جىل سايىن 2 مىڭعا جۋىق مەديتسينالىق ءتۋريستى قابىلدايدى. مەديتسينالىق تۋريستەن قازىناعا تۇسەتىن قارجى ستاندارتتى تۋريستەن الدەقايدا كوپ. ەلىمىزدە الەمدىك اككرەديتاتسيا العان 8 ەمحانا بولسا, سونىڭ جەتەۋى ەلوردادا ورنالاسقانىن اتاپ وتكەن ول مەديتسينالىق تۋريزم باعىتتارىنا توقتالدى.
– استانانى مەديتسينالىق تۋريزم ورتالىعى رەتىندە تمد مەن جاقىن شەتەلدەرگە تانىستىرعالى وتىرمىز. بىزدە كارديوحيرۋرگيا, نەيروحيرۋرگيا, ەكستراكورپورالدى ۇرىقتاندىرۋ, ونكولوگيانى ەمدەۋ, ستوماتولوگيا, كوسمەتيكالىق حيرۋرگيا مىقتى دامىعان. ەمدەلۋ باعاسى دا كورەيا مەن گەرمانياعا قاراعاندا ارزان. بىلىكتى دارىگەرلەر مەن زاماناۋي قوندىرعىلار دا جەتكىلىكتى, – دەدى جالعاس نۇرجىگىتوۆ.
قازاقستاندا ۆيزاسىز رەجيم الەمنىڭ 74 مەملەكەتىمەن ورناتىلعان. استانا اۋەجايىنان 27 مەملەكەتكە تىكەلەي رەيس اشىلعان. وسى جىلدىڭ
8 ايىندا ەلورداعا اۋە جولىمەن 3,6 ملن ادام كەلدى. بيىلعى التى ايدا تەمىرجول ارقىلى 2,4 ملن ادام استاناعا كەلگەن
تۋريستىك پاكەت ەنگىزىلە مە؟
قالالىق ءماسليحات حاتشىسى ەرلان كاناليموۆ تۋريستىك قىزمەت ەلوردانى دامىتۋ ءۇشىن وتە ماڭىزدى ەكەنىن اتاپ ءوتىپ, حالىقپەن كەزدەسۋ بارىسىندا ايتىلعان ۇسىنىستاردى اتادى. حاتشىنىڭ پىكىرىنشە, ەلوردادا ءتۋريزمدى دامىتۋدا ماڭىزدى تەتىك رەتىندە تۋريستىك پاكەت بولۋى مۇمكىن. وعان كەم دەگەندە ترانسفەر, تاماقتانۋ, ەكسكۋرسيالار, تۇرۋ, كادەسىي ونىمدەرىن ساتىپ الۋ كىرۋى كەرەك.
– جەتكىلىكتى ماتەريالدىق بازاسى, جاقسى قىزمەت كورسەتۋ ساپاسى بار قوناقۇيلەر جەتىسپەيدى. بۇكىل الەمدە تۋريستەر Booking سايتىن پايدالانادى. وندا قوناقۇيلەر, اۋە بيلەتتەرى, جالعا بەرىلەتىن اۆتوكولىكتەر تۋرالى, باسقا دا كەرەكتى اقپاراتتاردى تابۋعا بولادى. وندا ءتىپتى جەڭىلدىكتەر, نومىرلىك قورلار, قوسىمشا قىزمەتتەر, كادەسىي ونىمدەرىن ساتىپ الۋ كەزىندە پايدالانۋعا بولاتىن, تۋريزم نىساندارىنا بارعان كەزدە ۇسىنىلاتىن بونۋستار تۋرالى دا اقپارات بار. جاقىن شەتەلدەردەگى مادەني ءىس-شارالاردىڭ كەستەسىن تاۋىپ, اعىمداعى ايعا جوسپارلانعان بارلىق ءىس-شارالاردى كورۋگە بولادى. ءبىزدىڭ ەلوردامىزدا ءىس-شارالار جارناماسى دۇرىس قولعا الىنباعان. ول ادەتتە ءىس-شارانى وتكىزۋ قارساڭىندا عانا بەلسەندى جۇرگىزىلەدى. LED ەكراندار, اۆتوبۋستارداعى مونيتورلار, الەۋمەتتىك جەلىلەر, باسقالار دا پايدالانىلمايدى, – دەدى ەرلان كاناليموۆ.
تاكسي قىزمەتى تالاپقا ساي ما؟
حاتشىنىڭ پىكىرىنشە, تۋريستەر كەلگەندە ءبىرىنشى كورەتىن نىساندار – اۋەجاي مەن ۆوكزالدار. قالاارالىق اۆتوبۋستار دارەتحانالارمەن جابدىقتالۋى ءتيىس. ەلوردا ماڭىنداعى جولدار بويىنداعى سەرۆيستىڭ جاعدايى وتە ناشار. قازىرگى ۋاقىتتا اۋىر جۇك كولىكتەرى قالاعا كىرمەيدى, ولار اينالىپ وتەدى. قالانىڭ اينالاسىنداعى 10 پۋنكتتى تالاپقا ساي جايلاستىرۋ كەرەك. جول بويىنداعى دامحانالارداعى باعالار وتە جوعارى جانە ءونىم ساپاسىنا سايكەس كەلمەيدى.
– تاكسي جۇمىسى ماسەلەسى جەدەل شەشۋدى تالاپ ەتەدى. ەكسپو وتكىزەر الدىندا ءتارتىپ ورناتىلىپ, «Astana Taxi» كومپانياسى قۇرىلدى. ول قازىر ءوزىنىڭ بۇرىنعى قالپىن جوعالتتى. جۇرگىزۋشىلەردىڭ كيىم ۇلگىسى, جولسىلتەمە, تەرمينال, تۋريستكە ارنالعان سىيلىق, قالا كارتاسى جوقتىڭ قاسى, سەرۆيسى وتە ورتاشا تاكسيگە اينالدى. تۋريستىك پوليتسيا بەلسەندىلىگىن ازايتتى. ەكسپو اياقتالعاننان كەيىن ونىڭ قىزمەتى ءتىپتى كورىنبەي قالدى. باسقا ەلدەردە ءتۋريستىڭ بارلىق ءۇمىتى پوليتسيادا. تىركەۋ بويىنشا بارلىق ماسەلەلەر, اداسىپ كەتۋ, باسقا دا ماسەلەلەر پوليتسيا كومەگىمەن شەشىلەدى, – دەدى ءماسليحات حاتشىسى.
ەلوردادا «اتامەكەن» ۇكپ فيليالى, «قازاق تۋريزم» ۇلتتىق كومپانياسى, «Astana Invest» قالالىق ينۆەستيتسيالاردى دامىتۋ ورتالىعى», قارجى ورتالىعى تۋريزم سالاسىندا جۇمىس ىستەيدى. جيىندا سالاداعى مەملەكەتتىك رەتتەۋ ارا-تۇرا جۇزەگە اسىرىلاتىنى, جۇمىستا جۇيەنىڭ جوعى, ۆوكزالدار مەن اۋەجايدا اقپاراتتىق دۇڭگىرشەكتەر ءوز قىزمەتىن توقتاتقانى ايتىلدى. حالىقارالىق ءىس-شارالاردىڭ الدىندا عانا اعىلشىن ءتىلىن بىلەتىن مامانداردى ىزدەۋمەن بايلانىستى قارقىندى ءىس-شارالار باستالادى. بۇل جۇمىس تا ءالى جۇيەلەنبەگەن.
ەتنوتۋريزم نەگە ءالسىز؟
سوڭعى ۋاقىتتا الەمدە ەتنوتۋريزمگە ەرەكشە نازار اۋدارىلۋدا. ەلوردانىڭ اينالاسىندا نەگىزگى مىندەت – تۋريستەردى قازاقتاردىڭ تۇرمىسىمەن, مادەنيەتىمەن, ساندىك-قولدانبالى ونەرىمەن, ات سپورتىمەن تانىستىرۋ. سونداي-اق قازاقستان اۋماعىندا تۇراتىن كوپتەگەن ۇلتتار مەن ۇلىستاردىڭ مادەنيەتىن كورسەتەتىن ەتنواۋىلداردى قۇرۋ ءۇشىن پايدالانۋعا بولاتىن بوس اۋماق كوپ.
ءماسليحات دەپۋتاتى التىنشاش تابۋلدينا مەديتسينالىق ءتۋريزمنىڭ دامۋىنا قاتىستى پىكىر ءبىلدىردى. ونىڭ پىكىرىنشە, عىلىمي ورتالىقتاردىڭ, قازاقستاندىق نەيروحيرۋرگتاردىڭ, كارديوحيرۋرگتاردىڭ جەتىستىكتەرى تۋرالى بارلىعى بىلەدى. بىراق ينۆەستيتسيا جانە كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ باسقارماسىنىڭ اقپاراتىندا مەديتسينالىق تۋريزم شەڭبەرىندە استاناعا قانداي ەلدەردەن تۋريستەر كەلە الاتىنى, ءبىزدىڭ ازاماتتارىمىز قايدا, قانداي ەلدەرگە بارا الاتىنى جونىندە ۇسىنىستار, مەديتسينالىق ءتۋريزمنىڭ دامىماۋ سەبەپتەرى تۋرالى ايتىلعان جوق.
قورعالجىن قورىعىن دامىتۋ قاجەت
– باسقارمانىڭ نەگىزگى مىندەتى – مەديتسينالىق ءتۋريزمدى دامىتۋعا كەدەرگى كەلتىرەتىن بارلىق ماسەلەلەردى شەشۋ, بارلىق مۇددەلى ۇيىمداردىڭ ءىس-ارەكەتتەرىن ۇيلەستىرۋ. كورشى ەلدەر – وزبەكستان, قىرعىزستان مەديتسينالىق تۋريزمگە قىزىعۋشىلىق تانىتۋدا. ەلوردادا امبۋلاتوريالىق زەرتتەۋ دەڭگەيى دە وتە جوعارى. ەلورداعا جاقىن جەردە يۋنەسكو-نىڭ بۇكىلالەمدىك مۇرا تىزىمىنە كىرەتىن قورعالجىن قورىعى ورنالاسقان. ونى دامىتۋ قاجەت, – دەدى التىنشاش تابۋلدينا.
بالالار تەگىن ۇشا ما?
دەپۋتات دينارا ورازالينا بۇل تاراپتا ارىپتەسىن قولدادى. ونىڭ پىكىرىنشە, مەديتسينالىق تۋريزمگە اككرەديتتەلگەن ەمحانالار عانا ەمەس, جاقسى قالالىق ەمحانالار دا قاتىسا الادى. ولاردىڭ باعاسى دا قولايلى.
– بۇكىل ەلگە ەل ىشىندەگى ۇشاقتاردا بالالاردىڭ تەگىن جۇرەتىنى حابارلاندى. بىراق بۇل اتا-انالارعا ءۇش ەسە قىمباتقا تۇسەدى. باعدارلاما جۇمىس ىستەمەيدى. سوندىقتان باسقارما اۆياكومپانيالارمەن بارلىق ماسەلەلەردى شەشۋى كەرەك. بۇل ماسەلەنى شەشۋ ىشكى تۋريستەر اعىنىنىڭ ارتۋىنا ىقپال ەتەدى. مەكتەپ جاسىنداعى بالالار مەكتەپ دەمالىسى كەزىندە وڭىرلەردەن ەلورداعا قۋانا كەلەر ەدى, – دەدى دينارا ورازالينا.
«اتامەكەن» كەشەنى جاڭعىرتىلا ما؟
«قالالىق ءتۋريزمدى دامىتۋ ورتالىعى» زتب ديرەكتورى تاتيانا ۆەرنيتسكايا ءسوز سويلەپ, ءوزى دايىنداعان ۇسىنىستاردىڭ جارتىسى ءماسليحات دەپۋتاتتارى تاراپىنان ايتىلعانىن اتاپ ءوتتى. ول استانادا ءتۋريزمدى دامىتۋ مۇمكىندىكتەرى, تۋريستىك اعىن, تۋريستەردىڭ بولۋ ۇزاقتىعى, حالىقارالىق اۋەجايدىڭ الەۋەتى, استانانىڭ كورىكتى جەرلەرىنىڭ تانىمالدىلىق رەيتينگى تۋرالى مالىمەتتەرمەن ءبولىستى. تۋريستىك-اقپاراتتىق ورتالىق قۇرۋدى ۇسىنىپ, ءتۋريزمنىڭ ساپالى دامۋى جاعدايىندا استانا ءۇشىن ارتىقشىلىقتار تۋرالى حاباردار ەتتى.
استانا قالاسى بىرلەسكەن مۇراجايلار ديرەكتسياسىنىڭ ديرەكتورى سالتانات سەيدىمبەك «اتامەكەن» قازاقستان كارتاسى» ەتنو-مەموريالدىق كەشەنىن جاڭعىرتۋ جوباسىمەن تانىستىردى. ونىڭ ايتۋىنشا, 22 جىل بۇرىن اشىلعان كەشەن ءوزىنىڭ تارتىمدىلىعىن جوعالتتى. سوندىقتان ونى دەمالاتىن ورىنعا اينالدىرۋ جوسپارلانعان. بىرىنشىدەن, ءۇش قاباتتى پاۆيلون سالىنباق. اينالاسىندا امفيتەاتر, جاساندى وزەن بولماق. وندا قىستا كونكي تەبۋگە بولادى. ەكزوتيكالىق اعاشتار وتىرعىزىلادى, سپورتتىق الاڭ, كوۆوركينگ-ورتالىق, كىتاپحانا, كىتاپ دۇكەنى, قوناقۇي, مەيرامحانا سالىنادى.
