باستى اقپاراتەل تىنىسى

مەملەكەتتىك ءتىل – بىرىكتىرەتىن كۇش



ىنتىماق, بىرلىك, كەلىسىم – ەڭ اسىل باقىت ەل ءۇشىن, دەگەن ۇستانىم –  قازاقستان حالقىنىڭ ەڭ باستى قۇندىلىعى. قازاق ەلىندەگى ۇلتتار مەن ۇلىستاردىڭ تاعدىرى دا, بولاشاعى دا ءبىرتۇتاس. سوندىقتان دا قازاقستان حالقىنىڭ بىرلىگى كۇنى قاستەرلى دە مەرەيلى مەرەكە سانالادى. كەشە ەلوردا تورىندە وتكەن «بولاشاعى ءبىرتۇتاس ۇلت» اتتى دوڭگەلەك ۇستەل سول بىرلىك پەن بەرەكەنىڭ شىنايىلىعىن ايشىقتادى.

استانا قالاسى اكىمدىگى «رۋحانيات» مەكەمەسىنىڭ باستاماسىمەن 1 مامىر – قازاقستان حالىقتارىنىڭ بىرلىگى كۇنىنە وراي «بولاشاعى ءبىرتۇتاس ۇلت» اتتى دوڭگەلەك ۇستەل ۇيىمداستىرىلدى. دوستىق ۇيىندەگى «مامىلە» قازاق تىلىنەن پىكىرلەسۋ كلۋبىنا قاتىساتىن وزگە ۇلت وكىلدەرىنە ارنالعان ءىس-شارا مەملەكەتتىك تىلدەن ساباق رەتىندە وتكىزىلدى. ەلورداداعى 15 ەتنيكالىق مادەني بىرلەستىك وكىلدەرى «مەملەكەتتىك ءتىل – قازاقستاندىقتاردى بىرىكتىرەتىن كۇش» دەگەن تاقىرىپ اياسىندا قازاق تىلىنەن ءبىلىم دەڭگەيىن كورسەتتى.

«رۋحانيات» كمم باسشىسى ءادىل ورىنباسارۇلىنىڭ ايتۋىنشا, «مامىلە» كلۋبى مەملەكەت باسشىسىنىڭ سىندارلى ساياساتىن قولداي وتىرىپ, ءاربىر ۇلتتىق-مادەني ورتالىقتاردىڭ بىرلەسە قىزمەت اتقارىپ, ءاربىر ۇلتتىڭ سالت-داستۇرلەرىن جاڭعىرتۋ, مادەنيەتى مەن ادەبيەتىن دامىتۋدا تولىق جاعداي جاسالۋىنا  سەپتىگىن تيگىزىپ وتىر.

– 1995 جىلدىڭ ناۋرىزىندا دۇنيە جۇزىنە ۇلگى بولىپ, ۇلتارالىق تاتۋلىق پەن تۇراقتىلىقتىڭ بەلگىسىندەي – قازاقستان حالىقتارى اسسامبلەياسى قۇرىلدى. بۇل – ەشبىر ەلدە بولماعان ەرەكشە, ساياسي ماڭىزى زور قۇرىلىم. بۇگىنگى تاقىرىپ شەڭبەرىندەگى  دوڭگەلەك ۇستەلدىڭ باستى ماقساتىنىڭ ءوزى – قازاقستان حالىقتارىنىڭ بىرلىگىن نىعايتۋ, وزگە ۇلت وكىلدەرىنىڭ ەتنوستىق ەرەكشەلىكتەرىن ساقتاي وتىرىپ, قازاقستاننىڭ قوعامدىق قۇرىلىمىندا ۇيلەسىمدى تۇردە بىرتۇتاستىقتا تىعىز قارىم-قاتىناستا جۇمىس جاساۋ. مەملەكەتتىك ءتىل – قازاق ءتىلىن دارىپتەۋگە اتسالىسۋ, قازاق حالقىنىڭ سالت-داستۇرلەرى مەن ادەت-عۇرىپتارىن ءبىلىپ, كوڭىلگە توقۋ, اۋىزەكى سويلەۋ داعدىلارىنان باستاپ ادەبي تىلدە سويلەۋ دەڭگەيىنە دەيىن قالىپتاستىرۋعا مۇرىندىق بولۋعا ۇلكەن ىقپال جاساپ وتىرمىز, – دەيدى ول.

«رۋحانيات» مەكەمەسىنىڭ وقىتۋشىسى ساعىم بارلىقبايقىزى «مامىلە» كلۋبىنا اي سايىن كەلىپ, وزگە ۇلت وكىلدەرىنە ساباق بەرەدى. ونىڭ ايتۋىنشا, وزگە ۇلتتاردىڭ, سونىڭ ىشىندە مادەني بىرلەستىكتەر جەتەكشىلەرىنىڭ قازاق ءتىلىن ۇيرەنۋگە دەگەن ىنتا-ىقىلاسى ارتىپ كەلەدى.

– بۇل ازاماتتار مەملەكەتتىك ءتىلدى ۇيرەنۋگە قاتتى قىزىعۋشىلىق تانىتىپ, ءار ساباققا اسىعا كەلەدى. ەلورداداعى دوستىق ۇيىندە باس قوسقان وزگە ۇلت وكىلدەرىنە 2019 جىلدان بەرى ساباق بەرىپ, انا ءتىلىمىزدى ۇيرەتىپ كەلەمىن. مەملەكەتتىك مەرەكە قارساڭىندا بۇل ايداعى ەرەكشەلىك – ساباق دوستىق مەرەكەسىنە  ارنالدى. پرەزيدەنتىمىزدىڭ جولداۋىندا ايتىلاتىن «ءبىرتۇتاس ۇلت» ءسوزىن الا وتىرىپ, بۇگىنگى جيىن تاقىرىبىن «بولاشاعى ءبىرتۇتاس ۇلت» دەپ قويدىق. سونىڭ اياسىندا ساباق وتكىزىپ, قازاق ءتىلىنىڭ مارتەبەسىن كوتەرۋدى كوزدەدىك. پىكىرلەسۋ كلۋبىنداعى ساباقتار بارىسىندا ادەتتە قازاقشا اندەر ايتامىز, ولەڭدەر وقيمىز, بەينەجازبالار تۇسىرەمىز. العىس ايتۋ كۇنىندە ەتنوس وكىلدەرى وزدەرىنىڭ العىسىن قازاقشا ايتادى. سۇراپ قاراساڭىز, بۇل كىسىلەر ابايدىڭ جانە قازاقتىڭ باسقا دا تانىمال اقىندارىنىڭ ولەڭدەرىن جاتقا وقي الادى. كوبىنە ولارعا تىلمەن قوسا قىزىقتىرۋ ءۇشىن قازاقتىڭ سالت-داستۇرلەرىن ۇيرەتەمىن, – دەيدى س.بارلىقبايقىزى.

مەملەكەتتىك ءانۇران ايتۋدان باستالعان ءىس-شارا ودان ءارى مەكتەپتەگى ساباق سەكىلدى جالعاستى. ساعىم اپاي ءار وقۋشى – وزگە ۇلت وكىلىنە ءسوز بەرىپ, ولارعا قازاقشا ءماتىندى وقۋدى ءوتىندى. ودان ءارى سول ماتىندەگى ءاربىر ءسوزدىڭ ورىسشا اۋدارماسى ءتۇسىندىرىلدى. سونىمەن قاتار ولار قاعازدا كورسەتىلگەن كوپ نۇكتەنىڭ ورنىنا قاجەتتى سوزدەردى قويۋ, سوزدەرگە ءتيىستى قوسىمشانى جالعاۋ سياقتى تاپسىرمالاردى ورىنداپ, «قازاقستان تۋىنىڭ ءتۇسى قانداي؟», «تۋداعى كۇننىڭ استىندا نە بەينەلەنگەن؟» دەگەن سەكىلدى سۇراقتارعا جاۋاپ بەردى.

– ءتۇرلى جاعدايلارعا بايلانىستى قازاق جەرىنە ءار كەزەڭدە ءارتۇرلى ۇلت وكىلدەرى كوپتەپ قونىستاندى. قازاق حالقى ەشكىمدى جات كورمەي, باۋىرىنا باستى. بۇگىندە ولاردىڭ تۋعان جەرى دە, وتانى دا – قازاقستان. ءبىز كوپ ەتنوستىق سيپاتىمىزدى ارتىقشىلىعىمىزعا اينالدىرا العانىمىز انىق, – دەدى ءوز سوزىندە «تان» تاتار-باشقۇرت مادەني ورتالىعى قب ادىسكەرى رايليا داۋتوۆا.

استانا قالالىق تىلدەردى دامىتۋ جانە ارحيۆ ءىسى باسقارماسى مەن دوستىق ءۇيى اراسىنداعى مەموراندۋم اياسىندا وزگە ۇلت وكىلدەرىنە تەگىن ءتىل ۇيرەتۋ جۇمىسى جولعا قويىلعان. بۇل تۋرالى دوڭگەلەك ۇستەلگە ارنايى كەلگەن اتالعان باسقارمانىڭ ءتىل ساياساتىن ۇيلەستىرۋ ءبولىمىنىڭ باسشىسى نۇرزيلا قاسقاتاەۆا اتاپ ايتتى. جيىن بارىسىندا ءار ەتنوس وكىلى «رۋحانيات» مەكەمەسى اتىنان ولاردىڭ مەملەكەتتىك ءتىلدى دامىتۋعا قوسقان ۇلەسى ءۇشىن «العىس حاتپەن» ماراپاتتالدى.


تاعىدا

رايحان راحمەتوۆا

«استانا اقشامى» گازەتىنىڭ شولۋشىسى

ۇقساس جاڭالىقتار

پىكىر ۇستەۋ

Back to top button