«الجير» ساياسي قۋعىن-سۇرگىن جانە توتاليتاريزم قۇرباندارىنىڭ مەموريالدى مۇراجاي-كەشەنىنىڭ «الاش» زالىندا «الجير»-ءدىڭ ايگىلى ەسىمدەرى» كورمەسى اشىلدى. ونىڭ ماقساتى – حح عاسىردىڭ 30-50-جىلدارىنداعى قاسىرەت پەن وقيعالاردى ەستە ساقتاپ, توتاليتارلىق جۇيەنىڭ جازىقسىز جاپا شەككەن قۇرباندارىنا قاتىستى ادىلەتتىلىكتى قالپىنا كەلتىرۋ, ءوسىپ كەلە جاتقان ۇرپاقتى پاتريوتتىق سەزىمگە جانە ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ, مۋزەي قىزمەتىن ناسيحاتتاۋ.
گۋلاگتىڭ لاگەرلەرى ارقىلى 18 مىڭنان استام ايەل ەتاپپەن ءوتتى. ولاردى ۇنەمى لاگەردەن لاگەرگە اۋىستىرىپ وتىرعان. «الجير»-دە ءبىر مەزگىلدە 8 مىڭعا جۋىق ايەل وتىرعان. ولاردىڭ ىشىندە كوبى ورىستار – 4 390 (50 %), ەۆرەيلەر – 855 (20 %), ۋكرايندار – 740 (15 %) جانە قازاق – 87 (2 %) ايەلدەرى بولدى. سونىمەن قاتار, لاگەردە نەمىس, فرانتسۋز, شۆەد, جاپون, نورۆەگ, اۆستريالىق, پولياك, گرۋزين, ارميان, ازەربايجان, ليتۆالىق, لاتىش جانە ت.ب. ۇلتتىڭ ايەلدەرى جازاسىن وتەگەن. «الجير»-دە قايتىس بولعان ايەلدەر سانى ناقتىلانباعان. كەيبىر دەرەكتەر 600-گە جۋىق دەيدى.
تۇتقىندالعاندار – نەگىزىنەن وداققا تانىمال ساياسي جانە قوعام قايراتكەرلەرىنىڭ ايەلدەرى. اتاپ ايتقاندا, ءازيزا رىسقۇلوۆا جانە ونىڭ اناسى اريفا ەسەنعۇلوۆا, دامەش جۇرگەنوۆا, رابيعا اسفاندياروۆا, ءانشى ليديا رۋسلانوۆا, جازۋشى گالينا سەرەبرياكوۆا, اتىلىپ كەتكەن مارشال تۋحاچەۆسكيدىڭ وتباسىنىڭ ايەلدەرى, جازۋشى بوريس پيلنياكتىڭ ايەلى كيرا اندروننيكوشۆيلي, يۋري تريفونوۆتىڭ ايەلى ەۆگەنيا لۋرە, بۋلات وكۋدجاۆا مەن مايا پليسەتسكايانىڭ دا انالارى بولدى.
كورمەگە 30-جىلدارى ۇكىمەتتە جوعارى لاۋازىمدىق قىزمەت اتقارعان جانە «حالىق جاۋى» رەتىندە اتىلعان ازاماتتاردىڭ ايەلدەرى – «الجير» تۇتقىندارىنىڭ فوتوسۋرەتتەرى, مۇراعاتتىق قۇجاتتارى جانە جەكە زاتتارى قويىلعان.
