كەشە «استانا وپەرا» تەاترىندا اتاقتى يتاليا كومپوزيتورى دجۋزەپپە ۆەرديدىڭ «ايدا» وپەراسى ساحنالاندى. ونى قويعان رەجيسسەر – ەكى مارتە وسكار سىيلىعىنىڭ يەگەرى فرانكو دزەففيرەللي.
اتالمىش شىعارما الەمدىك وپەرا ونەرىنىڭ شىڭى سانالادى. تەڭدەسسىز تۋىندى ەگيپەت ۇكىمەتىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا, سۋەتس كانالىنىڭ اشىلۋ سالتاناتىنا ارنالىپ جازىلعان بولاتىن. العاشقى پرەمەراسى 1871 جىلى كايردە, ال ودان كەيىن ميلاندا قويىلعان. وسىلايشا, كورەرمەندى باۋراپ العان وپەرا دۇنيە ءجۇزىن ارالاي-ارالاي, اراعا 140 جىل سالىپ «استانا وپەرا» تەاترىنىڭ رەپەرتۋارىنان ورىن الماق.
شىعارما اششى شيەلەنىستەرگە تولى سالتاناتتى شەرۋلەر, بيلەر مەن ۇراندار اياسىندا ءوربيدى. وندا وقيعانىڭ ءورىس الۋى, ادامدار تاعدىرى, ولاردىڭ ءار قىرىنان كورىنۋى – ءبارى دە قىم-قيعاش الەم. ««ايدانى» وپەرادان حابارى جوق ادامنىڭ ءوزى تۇسىنەدى. ويتكەنى, ونىڭ مۋزىكاسى ادەمى. اۋەزدى ءاندى تىڭداعاندا قويىلىمدى جاقسى كورىپ كەتەدى» دەيدى ايدا ءرولىن سومدايتىن كريستين ليۋيس.
«تۇساۋكەسەردىڭ دايىندىعىنا ءبىر ايدان استام ۋاقىت كەتتى. بۇل قويىلىمدا ساحنانىڭ بارلىق تەحنيكالىق مۇمكىندىكتەرى ىسكە قوسىلادى» دەيدى ماماندار. ءبىرىنشى جانە ەكىنشى اكت كەزىندەگى كورىنىستەردە بارلىق ارتيستەر ساناۋلى مينۋت ىشىندە كوستيۋم, پاريك جانە گريمدەرىن تولىعىمەن وزگەرتىپ وتىرادى. كۇردەلى ءارى كوپ قاباتتى دەكوراتسيالار تەاترداعى وزىق تەحنولوگيانىڭ كومەگىمەن پايدا بولىپ, ءاپ-ساتتە جوق بولىپ, كورەرمەندى تاڭ قالدىردى. شىمىلدىقتىڭ ارعى جاعىندا قىزمەت كورسەتەتىندەر سانى ساحناعا شىعاتىن ارتىستەرمەن بىردەي دەيدى ۇيىمداستىرۋشىلار. ماماندار مۇنداي سپەكتاكلدى الەمدە بىرنەشە تەاتر عانا قويا الاتىنىن ايتادى.
وپەرانىڭ ديريجەرلىك تىزگىنى – كانادالىق ماەسترو كەري-لينن ۋيلسوننىڭ قولىندا. ايدا پارتياسىن امەريكالىق وپەرا ءانشىسى, سوپرانو كريستين ليۋيس, ال ەكىنشى قۇرامدا جەرلەسىمىز جۇپار عابدۋللينا سومدايدى. رادامەس – ۆالتەر فراككارو, ەكىنشى كۇنى – گۋستاۆو پورتا, امنەريس – ەكاتەرينا گۋبانوۆا (ەكىنشى جانە ءۇشىنشى قۇرامدا – دينا حامزينا, مارينا پرۋدەنسكايا), اموناسرو – لۋكا سالسي, ەكىنشى كۇنى البەرتو گازالە شىرقايدى.
«مەنىڭ ۇلعايعان جاسىما, اۋا رايىنىڭ قولايسىزدىعىنا جانە ۇزاق ۇشۋعا بايلانىستى «استانا وپەراداعى» تۇساۋكەسەرگە كەلە المايمىن. قويىلىم جاڭا كورەرمەنىن تاۋىپ, قازاق تەاترىنىڭ تورىندە جاڭا ءومىر باستاپ, ماڭگىگە ورىن الادى دەپ ۇمىتتەنەمىن. استانالىق ونەر ورداسىنا جانە جالپى قازاقستاندىق كورەرمەنگە جىلى لەبىزىمدى بىلدىرگىم كەلەدى. ولار يتاليا وپەراسىنىڭ تۇراقتى تىڭدارمانى بولاتىنىنا سەنىمدىمىن. «ايدا» وپەراسىن ەڭبەك جولىمداعى ەڭ ۇزدىك تۋىندىلارىمنىڭ ءبىرى دەپ سانايمىن», – دەپتى استانالىقتارعا الىستان سالەم جولداعان قويۋشى رەجيسسەر فرانكو دزەففيرەللي.
ەركەجان ساتىمبەك
