استانا كۇن سايىن ءوسىپ كەلەدى. ەلورداعا جىلىنا 50 مىڭ ادام كوشىپ كەلىپ, قونىستانىپ جاتسا, 30 مىڭداي بالا دۇنيە ەسىگىن اشادى. بۇگىنگى تاڭدا قالا تۇرعىندارىنىڭ سانى 1 ميلليون 370 مىڭ ادامعا جەتتى. وسىنداي قارقىنمەن دامىپ كەلە جاتقان باس شاھاردىڭ بۇگىنگى تىنىس-تىرشىلىگى تۋرالى كەشە ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىندە قالا اكىمى جەڭىس قاسىمبەك باياندادى.
ىشكى ميگراتسيا اعىنى جانە دەموگرافيا دۇمپۋىمەن ەلوردالىقتار سانى قالانىڭ باس جوسپارىنداعى بولجامنان بىرنەشە ەسە اسىپ كەتتى. جىل سايىن باس قالاعا جان-جاقتان 50 مىڭعا جۋىق ادام كوشىپ كەلىپ, 30 مىڭ بالا دۇنيەگە كەلەدى. وسىلايشا استاناداعى حالىق سانى 1 ملن 370 مىڭ ادامعا جەتتى. ودان بولەك, كۇن سايىن تالاپكەر, قوسشى, قوياندى سياقتى قالا ماڭىنداعى ەلدى مەكەندەردەن ەلورداعا 150 مىڭ ادام كەلىپ-كەتەدى. قالادا حالىق سانىنىڭ وسىمىنە بايلانىستى ەلوردانى دامىتۋدا بىرقاتار جاڭا مىندەت قويىلدى. بۇل مىندەتتەر تۋرالى كەشە ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىندە وتكەن «استانا قالاسىنىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋى تۋرالى» بريفينگتە قالا اكىمى جەڭىس قاسىمبەك باياندادى.
60 مىڭ جۇمىس ورنى اشىلادى
بىردەن سول مىندەتتەردى اتاپ وتكەن اكىم قالانى وسى جاعدايدا دامىتۋ ءۇشىن تۇراقتى ەكونوميكالىق ءوسىمدى ساقتاۋ, تۇرعىنداردىڭ ءومىر سۇرۋىنە قولايلى جاعداي جاساۋ, ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ جانە ەكولوگيالىق تۇراقتىلىقتى قامتاماسىز ەتۋ, ميگراتسيا اعىمىن باقىلاۋ قاجەتتىگىن اتاپ ءوتتى.
– وسىعان وراي, ءبىزدىڭ الدىمىزدا كۇردەلى مىندەت تۇر, ول – ميگراتسيانىڭ جوعارى قارقىنى جاعدايىندا جاڭا جۇمىس ورىندارىن قۇرۋ بويىنشا ءتيىمدى ءىس-شارالار كەشەنىن قابىلداۋ. ءبىرىنشى كەزەكتە, بۇل – تۇراقسىز جۇمىسپەن قامتىلعان ادامداردى تىركەۋ جانە انىقتاۋ, جەكە اتاۋلى قولداۋ شارالارىن ۇسىنۋ, سۇرانىسقا يە ماماندىقتار بويىنشا قىسقامەرزىمدى تەگىن كۋرستار ۇيىمداستىرۋ جانە ولاردى ءارى قاراي جۇمىسقا ورنالاستىرۋ. جىل سوڭىنا دەيىن 60 مىڭ جاڭا جۇمىس ورنىن اشۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. نەگىزى, جۇمىس ورىندارى شاعىن جانە ورتا بيزنەس سالاسىندا قۇرىلادى. بۇل سالادا قازىردىڭ وزىندە ەلوردانىڭ ەكونوميكالىق بەلسەندى تۇرعىندارىنىڭ 70 پايىزى جۇمىس ىستەيدى, – دەدى اكىم ءوز بايانداماسىندا.
جالپى ول قالانىڭ نەگىزگى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق كورسەتكىشىنە وڭ باعا بەردى. ماسەلەن, ينۆەستيتسيا كولەمى 427,6 ملرد تەڭگەنى قۇراپ, 20,9 پايىزعا وسكەن. جۇمىس ىستەپ تۇرعان شاعىن جانە ورتا بيزنەس ۇلەسى 25,2 پايىزعا وسكەنى بايقالدى. تاۋار اينالىمى 10,6 پايىزعا ارتقان. قۇرىلىس جۇمىستارىنىڭ كولەمى 2,2 پايىزعا ۇلعايعان. 1215 شارشى مەتر تۇرعىن ءۇي پايدالانۋعا بەرىلىپ, بىلتىرعى وسى كەزەڭمەن سالىستىرعاندا 35,4 پايىزعا كوبەيگەن.
– شاعىن جانە ورتا بيزنەستىڭ قالا ەكونوميكاسىنا سالىمىنىڭ ۇلەسى شامامەن 69,5 پايىزدى قۇرايدى. بىلتىر شاعىن جانە ورتا بيزنەس 11 ترلن 400 ملرد تەڭگەنىڭ ءونىمىن ءوندىردى. بيىل كاسىپكەرلەردىڭ 4 مىڭ جوباسىنا جالپى سوماسى 29,5 ملرد تەڭگەنى قۇرايتىن قارجىلاي كومەك كورسەتۋ جوسپارلانۋدا. ەلوردادا 154 ينۆەستيتسيالىق جوبادان قۇرالعان پۋل جاسالدى. بيىل 24 كاسىپورىندى ىسكە قوسامىز دەپ وتىرمىز. جالپى جىل سوڭىنا دەيىن 1 ترلن 300 ملرد تەڭگەنى قۇرايتىن ينۆەستيتسيا تارتۋ جوسپارلانىپ وتىر, – دەدى ج.قاسىمبەك.
ازىق-تۇلىكتەن تاپشىلىق بولمايدى
اكىم ماڭىزدى ماسەلەنىڭ ءبىرى – ەلوردانىڭ ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ جايىنا ەرەكشە توقتالدى. قالاعا كوكونىس جەتكىزۋ بويىنشا وڭىرلەرمەن, اتاپ ايتقاندا, اقمولا, الماتى, جامبىل, قاراعاندى, قىزىلوردا, پاۆلودار جانە تۇركىستان وبلىستارىمەن قارقىندى جۇمىس جۇرگىزىلۋدە. 14 ملرد تەڭگەنىڭ 30 مىڭ توننا ونىمىنە كەلىسىمشارت جاسالعان, ونىڭ 24 مىڭ تونناسى – كوكونىس, ناقتىراق ايتقاندا, 13,3 مىڭ تونناسى – كارتوپ, 3,2 مىڭ تونناسى – پياز, 5,1 مىڭ تونناسى – ءسابىز جانە 2,2 مىڭ تونناسى – قىرىققابات. قىزىلوردا وبلىسىنداعى كۇرىش وندىرۋشىلەرمەن ىنتىماقتاستىق تۋرالى مەموراندۋمعا قول قويىلدى. پرەمەر-مينيستردىڭ تاپسىرماسىمەن مەركە زاۋىتىمەن 1,6 ملرد تەڭگەگە 3,5 مىڭ توننا قانت جەتكىزۋگە كەلىسىمشارت جاسالعان.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس, ەلوردانى ازىق-تۇلىكپەن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن ءوندىرىس قۋاتىن قۇرۋ بويىنشا بىرقاتار ينۆەستيتسيالىق جوبا جۇزەگە اسىرىلۋدا. ناقتىراق ايتقاندا, ازىق-تۇلىك باعىتىنداعى 8 جوبا قولعا الىنعان, ولار – ءسۇت زاۋىتى, ەت كومبيناتى, نان زاۋىتى, جارتىلاي فابريكات, ۇن جانە كونديتەرلىك ونىمدەر بويىنشا جوبالار. ونىڭ وندىرىستىك كولەمى 72 مىڭ توننانى قۇراپ, قۋاتى 7 مىڭ توننالىق 1 جىلىجاي كەشەنىن, جالپى اۋدانى 70 مىڭ شارشى مەترلىك 3 قويما كەشەنى مەن 3 كوكونىس ساقتايتىن ورىندى قامتيدى.
– نارىقتى دەمونوپوليزاتسيالاۋ اياسىندا جەكە ينۆەستيتسيا تارتۋ ارقىلى سوماسى 10 ملرد تەڭگە تۇراتىن 2 زاماناۋي بازار سالىنۋدا. قازىرگى تاڭدا بايقوڭىر اۋدانىندا 7 ازىق-تۇلىك بازارى, سارىارقا اۋدانىندا 2 جاڭا بازار بار. بيىل نان زاۋىتى جانە 13 مىڭ توننا ءونىم قويۋعا ارنالعان 2 كوكونىس ساقتايتىن ورىن ىسكە قوسىلادى, – دەدى ج.قاسىمبەك.
استانا سۋسىزت قالمايدى
قالانى 2035 جىلعا دەيىنگى دامىتۋدىڭ جاڭا باس جوسپارى ازىرلەنىپ, وندا تۇرعىندار ءۇشىن جايلى ورتا قالىپتاستىرۋعا باسىمدىق بەرىلۋدە. قالا باسشىسى اسىرەسە سۋمەن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەسىنە ەرەكشە كوڭىل ءبولىنىپ وتىرعانىنا توقتالدى. قابىلدانعان شارالاردىڭ ارقاسىندا سۋ قىسىمى قالپىنا كەلتىرىلىپ, سۋمەن تۇراقتى قامتاماسىز ەتۋ مۇمكىن بولدى. ماۋسىمنىڭ العاشقى ونكۇندىگىندە «استانا» سۋ قويماسىنان سۋ قۇبىرى تارتىلىپ, بۇل قالاعا تاۋلىگىنە 90 مىڭ تەكشەگە جۋىق كولەمدە باستاپقى سۋ بەرۋدى قامتاماسىز ەتتى. سونىمەن قاتار ماۋسىمنىڭ باسىندا جاڭا سۋ سورعى-سۇزگى ستانساسىن كەزەڭ-كەزەڭىمەن ىسكە قوسۋ باستالدى. جۇيە ورناتىلعان سوڭ, تاۋلىگىنە 35 مىڭ تەكشە سۋ بەرەتىن ءبىرىنشى بلوك ىسكە قوسىلدى. تامىز ايىندا تاۋلىگىنە 70 مىڭ تەكشە مەتر سۋ بەرەتىن قۋاتى بار تاعى ءبىر بلوكتى ىسكە قوسۋ جوسپارلانۋدا.
– وسىلايشا تاۋلىگىنە 105 مىڭ تەكشە مەتر سۋ شىعاراتىن سورعى-سۇزگى ستانساسى ىسكە قوسىلادى. بۇل قازىرگى سۋ تاپشىلىعى ماسەلەسىن جويىپ, بىرنەشە جىلعا سۋ بەرۋ قۋاتىنىڭ قورىن قالىپتاستىرادى. سۋمەن قامتۋدى ودان ءارى تۇراقتاندىرۋ ءۇشىن «نۇرا» جەراستى كەن ورنىنان شىعاتىن سۋ قۇبىرىن سالۋ, «تەلمان» سورعى ستانساسىنان تەحنيكالىق سۋ تارتۋعا سۋ قۇبىرىن سالۋ جوبالارى دايىن بولىپ قالدى, ولاردىڭ قۇرىلىس-دانەكەرلەۋ جۇمىسىن ءبىر جارىم جىلدىڭ ىشىندە اياقتاۋ كوزدەلۋدە. ەلوردانى قازىرگى دامۋ قارقىنىنا قاراي ونى ۇزدىكسىز سۋمەن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا ساتپاەۆ اتىنداعى كانالدان سۋ جيناۋ ارقىلى ءتورتىنشى سورعى-سۇزگى ستانساسىن سالۋ بويىنشا جوبا ازىرلەۋ كوزدەلىپ وتىر, – دەدى اكىم.
بريفينگتە اكىم وسى ايدىڭ باسىندا قالا تۇرعىندارىن مازالاعان سۋعا قاتىستى ماسەلەگە وراي سۇراقتارعا دا جاۋاپ بەردى. ول قالا تۇرعىندارىنىڭ سانى كۇن سايىن ءوسىپ جاتقانى اۋىز سۋ ماسەلەسىن قيىنداتقانىن اتاپ ءوتتى.
– نەگىزى, تاۋلىگىنە 25 تەكشە مەتر سۋ جەتىسپەگەن ەدى. قازىر سۋ ماسەلەسى شەشىلدى. كەشە سۋ ستانساسىنىڭ ءبىرىنشى كەزەڭى ىسكە قوسىلدى. ول 35 تەكشە مەتر سۋ بەرەدى. ەكىنشى كەزەڭى تامىزدا اياقتالادى, ول 70 تەكشە مەتر سۋ بەرەدى. ودان بولەك, ەكى جوبا بويىنشا قۇجات دايىنداپ وتىرمىز. الداعى جىلدارى تاعى 2 سۋ بەرەتىن ستانسا سالىنادى, – دەدى ول.
اباتتاندىرۋ جۇمىستارى جالعاسادى
اكىم بايانداماسىندا ەلوردانى جىلىتۋ ماۋسىمىنا دايىنداۋ جۇمىسىنا دا توقتالدى. جىلىتۋ ماۋسىمىنىڭ باسىنا دەيىن جالپى قۋاتى ساعاتىنا 1130 گيگاكالوريانى قۇرايتىن ءۇشىنشى جىلۋ-ەلەكتر ورتالىعىنىڭ (تەتس) ءبىرىنشى كەزەگى مەن ەكى گاز جىلۋ ستانسالارىنىڭ قۇرىلىسى اياقتالادى. بۇل جىلۋ ەنەرگياسىنىڭ ءپروفيتسيتىن قالىپتاستىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
ەلوردانى گازداندىرۋ ماسەلەسىنە كەلسەك, اكىم قازىرگى تاڭدا گازعا 12 مىڭنان استام ابونەنت قوسىلعانىن جەتكىزدى. ءبىرىنشى جانە ەكىنشى جىلۋ-ەلەكتر ورتالىقتارىنىڭ (تەتس-1, تەتس-2) 16 قازاندىعى گازعا اۋىستىرىلىپ, 17 اۆتونومدى جىلۋ ستانسالارى گازعا قوسىلعان.
– جاڭا باس جوسپاردا قالانى اباتتاندىرۋعا ەرەكشە نازار اۋدارىلدى. نەگىزگى قالالىق ساياباقتار مەن سكۆەرلەردى قايتا جوندەۋ, قالا كوشەلەرىن كوگالداندىرۋ, قوعامدىق كەڭىستىكتەر مەن قاسبەتتەردى بىركەلكى ديزاين-كودقا كەلتىرۋ جۇمىسىنا كىرىستىك. جالپى 15 قوعامدىق كەڭىستىك پەن 150-دەن استام اۋلا اباتتاندىرىلادى. جىل باسىنان باستاپ 42 اۋلا جانە 2 قوعامدىق كەڭىستىك جانە سوعان قوسا «حالىقتىڭ بيۋدجەتكە قاتىسۋى» جوباسى اياسىندا 34 اۋلا اباتتاندىرىلدى, – دەدى قالا اكىمى.
كوگالداندىرۋ ماسەلەسىنە دە ايتارلىقتاي نازار اۋدارىلىپ وتىر. بيىل قالادا 1 ملن-عا جۋىق جاسىل جەلەك وتىرعىزۋ جوسپارلانۋدا. ونىڭ ىشىندە 452 مىڭ جاسىل جەلەك قالادا, قالعانى ەلوردا جانىنداعى «جاسىل بەلبەۋ» اۋماعىندا وتىرعىزىلادى.
«ساقالدى» قۇرىلىستار – اكىمدىك نازارىندا
قالادا جىل باسىنان باستاپ 1 ملن 215 مىڭ شارشى مەتر تۇرعىن ءۇي سالىنعان. جىل سوڭىنا دەيىن 3 ميلليون شارشى مەتردەن اسا باسپانا سالۋ جوسپارلانىپ وتىر. بۇل – شامامەن 40 مىڭ پاتەر, ونىڭ ىشىندە 6 مىڭ پاتەر مەملەكەت تاراپىنان حالىقتىڭ الەۋمەتتىك وسال توپتارىنا بەرىلەدى.
– مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس, «ساقالدى» قۇرىلىستاردى اياقتاۋ بويىنشا اۋقىمدى جۇيەلى جۇمىس ءجۇرىپ جاتىر. وسىعان دەيىن 150-دەن استام كوپپاتەرلى تۇرعىن ءۇي كەشەنىنىڭ ىشىندە 120-سىنىڭ قۇرىلىسى اياقتالعان بولاتىن. بيىل 30-دان استام «ساقالدى» قۇرىلىستى اياقتايمىز. ونىڭ ارقايسىسىنىڭ جاعدايى ءارتۇرلى. مىسالى, «تۇران-سىعاناق» تۇرعىن ءۇي كەشەنى 6 جىل بۇرىن پروبلەمالىق دەپ تانىلدى. بۇل ءۇيدىڭ بلوكتارىنىڭ ءبىر بولىگى بىرنەشە قاباتقا عانا كوتەرىلگەن بولسا, كەيبىر بلوكتارىندا جۇمىس ءتىپتى باستالماعان دا ەدى. «ارىستان» كەشەنىنىڭ قۇرىلىسى 11 جىل بۇرىن باستالعان, ال «حازار» تۇرعىن ءۇي كەشەنىنىڭ قۇرىلىسى ءۇش قابات دەڭگەيىندە توقتاتىلعان. مۇنداي مىسالدار جەتكىلىكتى. بىراق ءاربىر ۇزاققا سوزىلعان قۇرىلىس بويىنشا قادامدىق ءىس-شارالار جوسپارى بار. بيىل «نۇرلى جەر» باعدارلاماسىنىڭ ەكىنشى كەزەڭى اياسىندا سالىنىپ جاتقان بارلىق پروبلەمالىق ۇلەسكەرلىك نىسانداردى اياقتاپ, پايدالانۋعا بەرۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. بۇل – 16 پروبلەمالىق ۇلەستىك نىسان نەمەسە 30-دان استام كوپپاتەرلى تۇرعىن ءۇي, – دەدى جەڭىس قاسىمبەك.
بەي-بەرەكەت سالىنعان قۇرىلىستار ماسەلەسىنە توقتالعان اكىم قالادا وسىنداي 22 نىسان بارىن ايتتى. بۇل رەتتە اكىمدىك كورشى ۇيلەر تۇرعىندارىنىڭ باستاماشىل توپتارىمەن جانە قۇرىلىس سالۋشىلاردىڭ وكىلدەرىمەن بەلسەندى جۇمىس جۇرگىزەدى. سونداي تىعىز سالىنعان 16 نىسان بويىنشا شەشىم شىعارىلعان. بۇل ۋچاسكەلەر تۇرعىنداردىڭ پىكىرىن ەسكەرە وتىرىپ, الەۋمەتتىك نىساندار, ياعني مەكتەپ, سكۆەر, بالاباقشا, ەمحانا سالۋ ءۇشىن پايدالانىلادى. وسى رەتتە اكىم بيىل قاڭتار ايىنان باستاپ ينجەنەرلىك جەلىلەرى جوق جانە باس جوسپارعا ساي ەمەس قۇرىلىسقا جاڭا رۇقساتتار بەرىلمەيتىنىن اتاپ ءوتتى. سونىمەن قاتار, ەگەر قانداي دا ءبىر قۇرىلىس كومپانياسى قۇرىلىستى تەحنيكالىق شارتتاردىڭ تولىق پاكەتىنسىز جالعاستىرسا, قۇرىلىس ۋچاسكەلەرىندەگى جۇمىس تولىعىمەن توقتاتىلادى جانە كومپانيا سونداي كومپانيالاردىڭ «قارا تىزىمىنە» ەنگىزىلەدى. بيىل ناۋرىز ايىندا 2030 جىلعا دەيىن قالالىق جاڭارتۋ باعدارلاماسى وزەكتەندىرىلدى, ونىڭ شەڭبەرىندە 206 اپاتتى ءۇيدى نەمەسە 14 مىڭ تۇرعىندى قونىستاندىرۋ جوسپارلانۋدا.
شەت ايماقتار داميدى
بۇگىنگى تاڭدا ەلوردادا 16 تۇرعىن الابى بار, وندا ەلوردا حالقىنىڭ تورتتەن ءبىرى تۇرادى. قالانىڭ 3 جىلدىق بيۋدجەتىندە شەت ايماقتاردى ينفراقۇرىلىمدىق جاعىنان دامىتۋعا – جولدار, جەلىلەر, الەۋمەتتىك نىساندار سالۋعا ەرەكشە نازار اۋدارىلدى. 2023 جىلى تۇرعىن الاپتاردا 30 كوشەنى اسفالتتاۋ, 7 قوعامدىق كەڭىستىكتى اباتتاندىرۋ, 13 شاقىرىم كارىز جەلىسىن, 2 كارىز-سورعى ستانساسىن, 5 شاقىرىم نوسەر كارىزىن, 20 شاقىرىم ەلەكترمەن جابدىقتاۋ, 27,5 شاقىرىم سۋمەن جابدىقتاۋ, 7,4 شاقىرىم گازبەن جابدىقتاۋ جەلىسىن سالۋدى اياقتاۋ جوسپارلانعان. سونداي-اق كوكتال جانە ۇركەر تۇرعىن الاپتارىندا 2 ءورت ءسوندىرۋ دەپوسى, تەمىرجولشىلار جانە ۇركەر الاپتارىندا 2 سپورت كەشەنى, ينتەرناتسيونالنىي الابىندا 600 ورىندىق مەكتەپكە قوسىمشا قۇرىلىس جانە كيرپيچنىي كەنتىندە 600 ورىندىق مەكتەپ سالىنادى.
LRت سالىنا باستادى
اكىمگە ساۋال قويعان جۋرناليستەردى LRت قۇرىلىسىنىڭ الداعى جاعدايى قىزىقتىرماي قويمادى. قالا باسشىسى جوبانىڭ قۇرىلىسىن جالعاستىرۋعا بيىل 50 ملرد تەڭگە بولىنگەنىن اتاپ ءوتتى. جالپى LRT-عا بۇگىنگە دەيىن شامامەن 600 ملن دوللار جۇمسالعان. بيىل LRT بويىنشا 1-ىسكە قوسۋ كەشەنىنىڭ قۇرىلىس جۇمىسى جانداندى. قارجىنىڭ بولىنۋىنە قاراي قۇرىلىس جۇمىسىنىڭ نەگىزگى تۇرلەرىن ەكى جىل ىشىندە اياقتاۋ جوسپارلانۋدا. بۇگىندە قابانباي باتىر داڭعىلى بويىنداعى اۋەجايدان «استانا جۇلدىزى» ستەلاسىنا دەيىن جانە ش.قالداياقوۆ كوشەسى بويىنشا م-3 كوپىرى ارقىلى «نۇرلى جول» تەمىرجول ۆوكزالىنا دەيىن قۇرىلىس جۇمىسى جۇرگىزىلۋدە.
قالاداعى كولىك اعىنىن ازايتۋ ماقساتىندا بيىل 31 جوبا جۇزەگە اسىرىلادى. سونىڭ ىشىندە ەلوردانىڭ تاۋەلسىزدىك داڭعىلىنداعى كولىك كوپىرى پايدالانۋعا بەرىلەدى.
– بۇل كوپىر جولدارداعى كولىك ءنوپىرىن ەداۋىر جەڭىلدەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. ول تاۋەلسىزدىك داڭعىلىمەن, جاڭا تەمىرجول ۆوكزالى اۋدانىمەن, ر.قوشقارباەۆ داڭعىلىمەن, ج.ناجىمەدەنوۆ كوشەسىمەن, ازىرەت سۇلتان مەشىتى اۋدانىمەن, ا.بايتۇرسىنوۆ, قورداي, ايناكول كوشەلەرىمەن, ب.مومىشۇلى داڭعىلىمەن قوسىمشا بايلانىستى قامتاماسىز ەتەدى, – دەپ ءتۇسىندىردى جەڭىس قاسىمبەك.
شاھارعا 400 اۆتوبۋس جەتكىزىلىپ, 70-تەن استام كوشە جوندەلەدى. قازىرگى ۋاقىتتا استانا قالاسىنىڭ مارشرۋت جەلىسى 71 قالالىق جانە 28 قالا ماڭىنداعى, بارلىعى 99 مارشرۋتتان تۇرادى, وسى باعىتتاردا كۇن سايىن 907 اۆتوبۋس قاتىنايدى. بيىل 6 جاڭا باعىت اشۋ جوسپارلانىپ وتىر. №14, 46, 53, 64 جانە 70 باعىتتارعا 35 اۆتوبۋس قوسىلدى, 90 اۆتوبۋس شىلدە ايىندا جەتكىزىلەدى دەپ كۇتىلۋدە. نوسەرلى كارىز جەلىسىن دامىتۋ بويىنشا بيىل «نۇرلى جول» ۆوكزالى اۋدانىندا جانە قورعالجىن تاسجولىنىڭ سولتۇستىگىندە تازارتۋ قۇرىلىسىنىڭ 2 كەشەنىن پايدالانۋعا بەرۋ جوسپارلانعان. بۇل سۋ جيناۋدىڭ جالپى اۋدانىن 20 پايىزعا ۇلعايتادى.
مەكتەپ تاپشىلىعى شەشىلە مە؟
ەلوردا حالقى جىل سايىن جاسارىپ كەلەدى. تۇرعىنداردىڭ ورتاشا جاسى 30 جاستى قۇرايدى, جىلىنا 30 مىڭنان استام بالا دۇنيەگە كەلەدى. وسى رەتتە اكىم قالادا بالاباقشالار جەتىسپەيتىنىن, مەكتەپتەردە بالا سانى شامادان تىس تولىپ وتىراتىنىن باياندادى. قازىرگى ۋاقىتتا ەلوردادا وقۋشى ورىندارىنىڭ تاپشىلىعى 26 مىڭ ورىندى قۇرايدى, 8 مەكتەپ ءۇش اۋىسىمدا وقىتسا, 18 مەكتەپتىڭ جۇمىس رەجيمى تىعىز.
– جەكە ينۆەستيتسيالار ەسەبىنەن 30 بالاباقشا سالۋ تۋرالى كەلىسىم بار. 2 جىل ىشىندە 40 مەكتەپ سالۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. ونىڭ ىشىندە جەرگىلىكتى بيۋدجەت ەسەبىنەن 18,3 مىڭ ورىندىق 13 مەكتەپتى پايدالانۋعا بەرۋ كوزدەلۋدە. جەكە ينۆەستيتسيالار ەسەبىنەن ءۇش مەكتەپ سالىنىپ جاتىر. سونداي-اق بيىل ەكى اۋىسىمدا 88 مىڭ بالاعا ارنالعان «جايلى مەكتەپ» جوباسى بويىنشا 24 مەكتەپتىڭ قۇرىلىسىن باستاۋ جوسپارلانۋدا. وعان 208,7 ملرد تەڭگە ءبولىندى. بۇل ەلورداداعى وقۋشى ورىندارىنىڭ تاپشىلىعى ماسەلەسىن تولىعىمەن شەشۋگە مۇمكىندىك بەرەدى, – دەدى ەلوردا باسشىسى.
قالا اكىمدىگىنىڭ بيىل بالالارعا ءبىلىم بەرەتىن 15 زاماناۋي ورتالىق سالۋ تۋرالى جوباسى مەملەكەت باسشىسىنىڭ قولداۋىنا يە بولدى. ءۇش جىل ىشىندە قالادا ۇيىرمەلەر مەن بولىمدەرگە دەگەن نەگىزگى قاجەتتىلىك جابىلادى. ءبىرىنشى كەزەڭدە ەلوردانىڭ ءار اۋدانىندا 1 ورتالىقتان سالىنا باستايدى. دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىندا ەكى پەريناتالدىق ورتالىق سالىنادى. جەكە ينۆەستيتسيالار ەسەبىنەن ەكى امبۋلاتورلىق-ەمحانالىق كەشەننىڭ قۇرىلىسى باستالادى. الەمدىك دەڭگەيدەگى مەديتسينا كلاستەرىن قۇرۋ ەلوردانى دامىتۋ جوسپارىندا بار.
تالدىكولگە سۋ تولادى
اكىم بايانداماسىنان بولەك جۋرناليستەر سۇراقتارىندا قالاداعى تالدىكول ماسەلەسى دە نازاردان تىس قالمادى. بۇل رەتتە قالا باسشىسى ۇلكەن تالدىكولدىڭ كولەمى 5 ەسە ۇلعاياتىنىن, ال كىشى تالدىكول ماڭىنا ءۇي سالۋعا رۇقسات بەرىلمەيتىنىن جەتكىزدى.
– 1990 جىلدارى ۇلكەن تالدىكولدە 50 ملن تەكشە مەتر سۋ بولاتىن. 2000 جىلدارى 10 ملن بولدى. ال قازىر 1 ملن تەكشە مەتردەن از. 2015 جىلدان باستاپ كارىز ارقىلى تالدىكولگە باراتىن سۋ تازارتىلىپ, ەسىل وزەنىنە اعىزىلدى. قۇزىرلى مينيسترلىكپەن كەلىسىپ, ول سۋدى ۇلكەن تالدىكولگە باعىتتايتىن بولدىق. ەكى اپتادان بەرى سۋ سول باعىتقا جىبەرىلۋدە. ۇلكەن تالدىكولدىڭ كولەمىن 5 ەسە كوبەيتەمىز. ۇلكەن تالدىكولدىڭ كولەمىن ۇلعايتۋعا 1,5-2 جىل ۋاقىت كەتەدى, – دەدى ج.قاسىمبەك.
ال كىشى تالدىكولگە كەلسەك, وندا بىرنەشە كىشى وزەن بولاتىن. 3, 7, 9-ۋچاسكەلەر بويىنشا قازىر جۇمىستار اتقارىلۋدا جانە ولاردى اكىمدىك ساقتاپ قالادى. ساياباق جوباسى ءالى دايىندالىپ جاتىر. قالا اكىمىنىڭ ايتۋىنشا, بۇل ماسەلە جونىندە شاھار تۇرعىندارىمەن اقىلداسۋ كەرەك. باستىسى, ول جەرگە جاڭا ۇيلەر سالىنبايدى.
