دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ مالىمەتى بويىنشا, الەمدە 300 ميلليونعا جۋىق ادام برونح دەمىكپەسىمەن اۋىرادى. سوڭعى بەس جىلدا ەلىمىزدە بۇل اۋرۋعا شالدىققانداردىڭ قاتارى 18, 6 پايىزعا ارتقان. استانا قالاسىندا استمامەن اۋىراتىن 3500-دەي ادام دارىگەردىڭ باقىلاۋىندا تۇر.
استانا قالاسىنىڭ №1 قالالىق اۋرۋحاناسىندا وتكەن سەمينارعا جينالعان پۋلمونولوگ-ماماندار ەكولوگيالىق جاعدايدىڭ كۇرت ناشارلاۋىنا, اينالانىڭ لاستانۋىنا بايلانىستى تىنىس جولدارىنىڭ اۋرۋى كوبەيگەنىن اتاپ ءوتتى. «ۇلتتىق عىلىمي مەديتسينالىق ورتالىق» اق پۋلمونولوگى ا.پاكتىڭ ايتۋىنشا, اسىرەسە, تەمەكى تۇتىنىمەن ۋلانۋ بالالار اراسىندا دەمىكپەنىڭ ورشۋىنە اكەلىپ وتىر. ايتالىق, 700 ملن بالا, ياعني الەمدەگى بالالاردىڭ تەڭ جارتىسى تەمەكى تۇتىنىمەن لاستانعان اۋامەن دەمالادى. 40 پايىز جەتكىنشەكتىڭ اكەسى نەمەسە اناسى شىلىم شەگەدى. نيكوتينمەن ۋلانعان اۋا تىنىس جولدى بىتەپ, ءارتۇرلى اۋرۋلاردىڭ ۇدەۋىنە اكەلىپ سوعادى.
گرەكشە «استما» – اۋىر تىنىس, تۇنشىعۋ دەگەندى بىلدىرەدى. دەمىكپە پايدا بولعاندا ادامنىڭ تىنىسى تارىلىپ, كەۋدەسى قىسادى. تاماق ىسىنگەندە تىنىس الۋ تىپتەن قيىنداۋى مۇمكىن. بۇل – سىرقاتتىڭ ومىرىنە قاۋىپتى. سوندىقتان اۋرۋدىڭ الدىن الۋ, ەم-دومىن ۋاقىتىلى جاساۋ, ۇستاما قايتالانعان كەزدە قانداي شۇعىل ارەكەت ەتۋ كەرەكتىگىن اركىمنىڭ ەسىندە جۇرگەنى ابزال.
№1 قالالىق اۋرۋحانانىڭ ءبولىم مەڭگەرۋشىسى سالتانات قارجاۋوۆانىڭ ايتۋىنشا, دەمىكپە لاستانعان اۋادان, شاڭ-توزاڭنان, وتكىر يىستەن, ۆيرۋستىق جۇقپالاردان پايدا بولسا, تاماق-مۇرىننىڭ اۋرۋلارى دا سىرقاتتى اسقىندىرىپ جىبەرۋى مۇمكىن. سوندىقتان جوعارى جانە تومەنگى تىنىس الۋ جولدارىنىڭ سوزىلمالى اۋرۋلارىن ۋاقىتىلى ەمدەۋ, شىلىم شەگۋدەن باس تارتۋ, يممۋنيتەتتى كوتەرەتىن شارالاردى جاساپ, سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ساقتاۋ قاجەت.
سوڭعى جىلدارى اللەرگيادان بولىپ اسقىنعان استما كوبەيگەن. اللەرگيا دەمىكپەگە ۇلاسپاۋ ءۇشىن اللەرگەندەردى دەر كەزىندە انىقتاپ, ەمشارا قابىلداۋ قاجەت. اسىرەسە, اللەرگياعا بەيىم بالالارعا ايرىقشا كوڭىل ءبولىپ, نەدەن اللەرگيا الاتىنىن انىقتاۋدىڭ ماڭىزى ۇلكەن. بالاسى برونح استماسىمەن اۋىراتىن اتا-انالار ينگالياتسيا قالاي جاساۋ كەرەكتىگىن, وعان قاجەتتى ءدارى مولشەرى قانداي بولۋ قاجەتتىگىن مەڭگەرۋمەن قوسا, بالاعا قانداي تاعامدار بەرىپ, قايسىسىنان باس تارتۋ كەرەكتىگىن دە ءبىلۋى قاجەت.
قىمبات نۇرعالي
