اۋەلگى ماقسات الەۋمەتتىڭ ءال-اۋقاتى

 

 

ءۋاليحان دوساەۆ, قالالىق ءماسليحاتتىڭ دەپۋتاتى:

تۇبەگەيلى ماسەلەلەر توپتاستىرىلدى

قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ن.ءا.نازارباەۆتىڭ جىل سايىنعى جولداۋىنىڭ نەگىزگى باسىمدىعى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق ماسەلەلەرگە ارنالادى. بۇل قۇجاتتىڭ قاعيدالارىن جۇزەگە اسىرۋ قازاقستاندىقتاردىڭ ەكونوميكالىق ءال-اۋقاتىن ەداۋىر جوعارىلاتۋعا مۇمكىندىك بەرىپ وتىر. وسىعان وراي, ءبىز جاقىندا باستى قارجىلىق قۇجات – قالانىڭ ورتا مەرزىمدىك كەزەڭگە دامۋ ستراتەگياسى مەن قارقىنىن انىقتايتىن, استانانىڭ 2014-2016 جىلدارعا ارنالعان بيۋدجەتىن تالقىلادىق.

الداعى ءۇش جىلعا ارنالعان بيۋدجەتى ەڭ شۇعىل, ەڭ تۇبەگەيلى ماسەلەلەر توڭىرەگىندە شوعىرلانعان. ول قالالىق شارۋاشىلىق پەن تىرشىلىكتى قامتاماسىز ەتۋدىڭ بارلىق سالالارىن جىلدام جاڭعىرتۋعا, قالانى ستراتەگيالىق تۇردە دامىتۋعا, جاس استانانىڭ تۇراقتى وركەندەۋىن قامتاماسىز ەتۋگە, ال ەڭ باستىسى, استانالىقتارعا ءومىر ساپاسىنىڭ ايتارلىقتاي جاقسارعانىن سەزىنۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.

بيۋدجەتتى تالقىلاۋ بارىسىندا دەپۋتاتتار سايلاۋشىلارىنىڭ وتىنىشتەرىن ەسكەرە كەلە, ءبىلىم بەرۋ, دەنساۋلىق ساقتاۋ نىساندارىنىڭ قۇرىلىسىنا, اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك كورسەتۋگە, حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋعا, قالانىڭ كولىك, ينجەنەرلى-كوممۋنيكاتسيالىق ينفراقۇرىلىمىنا, اۋلالاردى, ورامىشىلىك اباتتاندىرۋ جانە باسقا دا كوپتەگەن ماسەلەلەرگە ەرەكشە نازار اۋداردى. وسىلايشا, جالپى ءبىلىم بەرۋگە ارنالعان شىعىستار ءۇش جىلعا 21 ميلليارد 558 ميلليون تەڭگەنى, دەنساۋلىق ساقتاۋعا ارنالعان شىعىستار 13 ميلليارد 532 ميلليون تەڭگەنى قۇرادى.

بيۋدجەت جوباسى اياسىندا مىندەتتى تۇردە مۇقتاج ازاماتتار ساناتىنا الەۋمەتتىك كومەك كورسەتۋگە ارنالعان شىعىستاردى ۇلعايتۋ قاراستىرىلدى. ءسويتىپ, جۇمىسپەن قامتۋ جانە الەۋمەتتىك باعدارلامالار باسقارماسىنىڭ بيۋدجەتى 2014 جىلى 6 ميلليارد 188 ميلليون تەڭگەنى قۇرادى, ونىڭ ىشىندە 2 ميلليارد 032 ميلليون تەڭگە ءماسليحات شەشىمى بو­يىنشا بەكىتىلگەن بيۋدجەتكە قاراعاندا 16 پايىزعا ۇلعايىپ, الەۋمەتتىك تولەمدەرگە باعىتتالعان.

استانادا اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك پەن تولەمدەردىڭ 20-دان اسا تۇرلەرى كورسەتىلەدى. بۇگىنگى تاڭدا ولاردى 81 385 ادام الادى.

بيۋدجەتتىك باعدارلامالار اكىمشىلەرى 3 ميلليارد 525 ميلليون 849 مىڭ تەڭگەگە بەرگەن وتىنىمدەردىڭ ىشىنەن, ءماسليحاتتىڭ تۇراقتى كوميسسياسىندا تالقىلانعاننان كەيىن, اكىمدىك تاراپىنان 1 ميلليارد 273 ميلليون 676 مىڭ تەڭگەنىڭ قولداۋ تاپقانى قۋانتارلىق جاعداي. بۇل وتىنىمدەردى دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسى, تۋريزم, دەنە شىنىقتىرۋ جانە سپورت باسقارماسى, ءبىلىم باسقارماسى جانە باسقالارى بەرگەن.

ءماسليحات دەپۋتاتتارىنىڭ ۇسىنىسى بويىنشا, سارىارقا اۋدانى اكىمى اپپاراتىنىڭ ءوتىنىمى قايتا قاراستىرىلىپ, قوسىمشا 1 ميلليارد 779 ميلليون 714 مىڭ تەڭگە ءبولىندى, ناتيجەسىندە اۋدان بيۋدجەتى 7 ميلليارد 235 ميلليون  447 مىڭ تەڭگەنى قۇرادى.

دەپۋتاتتار استانا بيۋدجەتىنىڭ ءۇش جىلعا ارنالعان جوباسىن تالقىلاۋ بارىسىندا اۋلالار ايماعىن, اسىرەسە قالانىڭ ەسكى جانە سىرتقارىراق ورنالاسقان بولىگىنىڭ تولىق اباتتاندىرىلماۋى, جولداردى جوندەۋ, كوشەلەردى جارىقتاندىرۋ, مەديتسينالىق ۇيىمداردى, سپورتتىق قۇرىلىستاردى سالۋ, قالا شەتىندەگى تۇرعىندار ءۇشىن قوعامدىق كولىك قوزعالىسىن ۇيىمداستىرۋ, قالا ايماعىنان قاتتى تۇرمىستىق قالدىقتاردى شىعارۋ, بالاباقشالاردىڭ جەتىسپەۋشىلىگى ماسەلەلەرىن العا تارتتى. ال, دەپۋتاتتار بولسا, ءوز سايلاۋشىلارىنىڭ وتىنىشتەرىن اياقسىز قالدىرماي, ءاربىر ماسەلەنىڭ شەشىلۋىنە اتسالىسىپ كەلەدى.

                                                                                                                                                   

 

قارشىعا قۇلمۇقانوۆ, قالالىق ءماسليحاتتىڭ دەپۋتاتى:

بار يگىلىك – حالىق ءۇشىن

 

بيىلعى بيۋدجەتتىڭ بۇرىنعى بيۋدجەتتەرگە ۇقساستىعى, بارلىق سالادا بىركەلكى ءوسىم بولدى. ەكىنشى ءبىر ايتا كەتەرلىك جايت, بۇل جولى الەۋمەتتىك باعىتقا باسىمدىق بەرىلدى. ماسەلەن, 2013 جىلى بەكىتىلگەن بيۋدجەت 18,9 ميلليارد تەڭگە ورامىندا بولسا, 2014 جىلى 21 ميلليارد 258 ميلليوننان اسا قاراجات وقۋ جانە ءبىلىم سالاسىنا ءبولىنىپ وتىر. جۇمىسپەن قامتۋ جانە الەۋمەتتىك باعدارلامالار باسقارماسىنا وسى جىلعا 4 ميلليارد 651  ميلليون تەڭگە بەكىتىلگەن بولسا, كەلەر جىلعا 6 ميلليارد 200 ميلليونعا جۋىق قاراجات قاراستىرىلعان.

سونداي-اق, بيۋدجەتتىڭ 2014 جىلعا ارنالعان باعدارلامالارىنىڭ 40-تان استامى الەۋمەتتىك سالاداعى قۇرىلىس  نىساندارىن جوبالاۋعا جانە سالۋعا باعىتتالدى.

مەنىڭ ويىمشا, وسى بيۋدجەت جوباسى وتە مۇقيات جانە تياناقتى قارالدى. ونىڭ ايعاعى, قالالىق ءماسليحاتتىڭ بەسىنشى شاقىرىلىم دەپۋتاتتارى ءوزى جۇمىسىن الەۋمەتتىك سالاداعى مەكەمەلەردىڭ جۇمىسىمەن تانىسۋدان باستادى. سوندىقتان, بيۋدجەتتىڭ جوباسىن قاراستىرۋ بارىسىندا اتقارۋشى ورگانداردىڭ باسقارمالارىنا كوپتەگەن ناقتىلى سۇراقتار قويىلىپ, سۇرانىستار جولداندى. ونىڭ ىشىندە باسىم كوپشىلىگى, اتاپ ايتساق, ءوندىرىس, تەلمان, زارەچنىي, پريگورودنىي تۇرعىن الاپتارىندا دەنساۋلىق كەشەندەرىن سالۋ جانە باسقا جەرگە جايعاستىرۋ, تۇرعىن كەشەندەردىڭ اۋلالارىندا سپورتتىق الاڭدارىن ورنالاستىرۋ, جاسوسپىرىمدەرگە اۋلالىق   كلۋبتار اشۋ جانە تاعى باسقا الەۋمەتتىك شارالار بار. مادەني كوپشىلىك مەكەمەلەردىڭ, اۋرۋحانا, ەمحانالاردىڭ ماڭىنا جول سالۋ جانە جوندەۋ ماسەلەلەرىنە دە كوپ كوڭىل ءبولىندى.

بيىلعى بيۋدجەت ءبىر ەمەس, بىرنەشە رەت قارالدى. الدىمەن تۇراقتى كوميسسيالاردا, ودان سوڭ تۇراقتى كوميسسيالاردىڭ بىرىككەن وتىرىسىندا, كەيىن دەپۋتاتتاردىڭ «نۇر وتان» فراكتسيالىق وتىرىسىندا قارالىپ, تالقىعا سالىندى. بۇل رەتتە ەكونوميكا جانە بيۋدجەتتىك جوسپارلاۋ باسقارماسىنىڭ تىندىرىمدى جۇمىسىن ەرەكشە اتاپ وتكىم كەلەدى.

                                                                                                                                                   

 

مەيرامباي ورالوۆ, قالالىق ءماسليحاتتىڭ دەپۋتاتى:

تۇرعىنداردىڭ تالابى جوعارى

استانالىقتاردىڭ قاتارى جىل ساناپ وسۋىنە بايلانىستى ەلوردادا جاڭادان سالىنعان مەكتەپتەر مەن ەمحانالار سانى دا ارتىپ كەلەدى. وسىعان وراي, اتالمىش سالالارعا اقشانىڭ كوبىرەك ءبولىنۋى زاڭدى دا. سەبەبى, ءبىزدىڭ باستى مىندەتىمىز – ءوز سايلاۋشىلارىمىزدىڭ ءومىر ساپاسىن جاقسارتۋ,  سونىمەن بىرگە ەلوردا تۇرعىندارىنىڭ الەۋمەتتىك ماسەلەلەرىن شەشۋ.

سونداي-اق, شاھار دامۋىنداعى شۇعىل شارالاردى شەشۋگە باعىتتالعان بيۋدجەت اياسىندا ال­داعى ۋاقىتتا جەو-1, جەو-2 كەڭەيتىلىپ, قايتا قۇرىلىپ, قولدانىستاعى جىلۋ ەنەرگيا جەلىلەرى قالپىنا كەلتىرىلەدى. سونىمەن بىرگە, 2014-2016 جىلدارى قالامىزدا جەلىلىك پاركتىڭ سالىناتىنى كوپشىلىكتى قۋانتقانى شىندىق. ەلوردا حالقىن مادەني دەمالىس ورىندارىمەن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا ونى «ابۋ-دابي پلازا» بىرەگەي كەشەنىنىڭ جانە «ەكسپو-2017» حالىقارالىق كورمەسىن وتكىزۋ الاڭىنىڭ جانىندا سالۋ جوسپارلانىپ وتىر. جەلىلىك پارك 11,3373 گا جەرگە ورنالاسادى, سونىمەن بىرگە 75,5 مىڭ شارشى مەتر جەر كوگالداندىرىلادى.

تاعى ءبىر ايتا كەتەرلىگى, قازىرگى ادامداردىڭ سۇرانىسى مەن تالابى دا جوعارى. وسىدان جيىرما جىلداي ۋاقىت بۇرىن ولار جارىق, قوعامدىق كولىك ماسەلەسىن العا تارتسا, بۇگىنگى تاڭدا تۇرعىندار قىزمەت كورسەتۋ ساپاسىنىڭ دەڭگەيى تالاپقا ساي جوعارى بولعانىن, قىسقاسى, جاقسى ءارى جايلى ءومىر ءسۇرۋ ءۇشىن بارلىق جاعدايدىڭ جاسالۋىن قالايدى. الداعى ءۇش جىلعا ارنالعان بيۋدجەتتىڭ دۇرىس ءارى ماقساتتى جوسپارلانۋىنا وراي, الداعى ۋاقىتتا استانادا جاياۋ جۇرگىنشىلەر مەن ۆەلوسيپەد تەبۋدى, قىستا شاڭعىمەن سىرعاناۋدى ۇناتاتىندارعا جانە سالت اتپەن سەرۋەندەۋشىلەرگە ارنايى جولدار سالىنادى.

وسىلايشا, تۇرعىندار تىلەگى ەسكەرىلەدى.

                                                                                                                                                   

 

الما التىباەۆا, جۇمىسپەن قامتۋ جانە الەۋمەتتىك باعدارلامالار باسقارماسىنىڭ باسشىسى:

تالاي تۇيتكىل شەشىلەدى

الەۋمەتتىك قامتاماسىز ەتۋ سالاسىنا بەكىتىلگەن بيۋدجەت 2014 جىلى 5,4 ميلليارد تەڭگەنى قۇرادى. بۇل كوپبالالى انالار مەن از قامتىلعان وتباسىلارعا, مۇگەدەكتەر مەن جۇمىسسىزدارعا, ۇوس ارداگەرلەرى جانە وعان تەڭەستىرىلگەن ازاماتتارعا, ورالماندارعا الەۋمەتتىك قولداۋ كورسەتۋ ءۇشىن جۇمسالادى. ونىڭ ىشىندە نەگىزگى باسىمدىق بەرەتىن باعىتتى قاراستىرا وتەلىك. بىرىنشىدەن, مۇگەدەك بالالاردى ومىرگە بەيىمدەۋ, مەديتسينالىق ورتالىقتاردا وڭالتۋ, ولاردىڭ  كۇتىمىن ۇيىمداستىرۋ شارالارى قامتىلادى. ودان بولەك جالعىزىلىكتى قارتتار, پسيحونەۆرولوگيالىق اۋرۋلارمەن اۋىراتىن جاندار, تۇرعىلىقتى مەكەنجايى جوق ادامداردى ەلوردانىڭ مەديتسينالىق-الەۋمەتتىك مەكەمەلەرىندە وڭالتۋ بيۋدجەت ەسەبىنەن جۇزەگە اسىرىلماق.

ەلوردادا ەڭبەك نارىعىنداعى جاعدايدى جاقسارتۋ, حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋدى ارتتىرۋ جانە جۇمىسسىزدىقتى ازايتۋ ماقساتىندا قابىلدانعان    باعدارلامالار شەڭبەرىندەگى شارالار كەشەنىن ىسكە اسىرۋعا دا بيۋدجەت ەسەبىنەن قوماقتى قارجى ءبولىنىپ وتىر. بولىنگەن قاراجات ەسەبىنەن قوعامدىق جۇمىستاردى ۇيىمداستىرىپ, جۇمىسسىزداردى كاسىپتىك دايارلاۋ جانە قايتا دايارلاۋ ءىسىن جولعا قويدىق. جاستار تاجىريبەسى كوپتەگەن تۇلەكتەردىڭ ءوز ماماندىعىنا ساي  جۇمىسقا ورنالاسىپ كەتۋىنە كوپ سەبەپشى بولدى. ودان بولەك الەۋمەتتىك جۇمىس ورىندارى اشىلىپ, جۇمىسپەن قامتۋ ماسەلەسىن شەشىپ جاتىرمىز. الداعى ۋاقىتتا دا بۇل جۇمىستار جالعاسىن تابادى.

مۇقتاج ازاماتتاردىڭ جەكەلەگەن ساناتتارىنا الەۋمەتتىك كومەكتىڭ 15-تەن اسا ءتۇرىن كورسەتۋ قاراستىرىلعان.

الەۋمەتتىك كومەك تەگىن قىزمەتتەر تۇرىندە نەمەسە اقشالاي تولەمدەر رەتىندە  كورسەتىلەدى. قالالىق جولاۋشىلار كولىگى باعدارلارىندا جولاقى تولەمىنەن بوساتاتىن جەڭىلدىكتەر دە بيۋدجەت ەسەبىنەن قاراستىرىلعاننىڭ ارقاسىندا زەينەتكەرلەر مەن كوپبالالى انالار, مۇگەدەكتەر قوعامدىق كولىكتەردە تەگىن ءجۇرۋ مۇمكىندىگىن ساقتاپ قالدى.

                                                                                                                                                   

 

سايفۋدين حامحوەۆ, قالالىق ءماسليحات دەپۋتاتى:

دونور قالا بولامىز

كەلەر جىلدان باستاپ استانا دوتاتسياداعى قالادان دونور قالاعا اينالۋ مۇمكىنشىلىگىنە يە بولدى. كەز كەلگەن قالا ءۇشىن بۇل وتە ماڭىزدى.

ەكىنشىدەن, بيىلعى قاراستىرىلعان بيۋدجەتتىڭ «لەيتموتيۆى» – الەۋمەتتىك باعىت. قالا بيۋدجەتىن تالقىلاعان كەزدە الەۋمەتتىك نىساندار, ونىڭ ىشىندە مەكتەپ, دەنساۋلىق ساقتاۋ مەكەمەلەرىن سالۋ, اتاۋ­لى الەۋمەتتىك كومەك جانە الەۋمەتتىك جاردەماقىلارعا, جولدار مەن ەلوردانىڭ ينجەنەرلىك-كوممۋنيكاتسيالىق ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋعا قاتىستى ماسەلەلەر قامتىلدى. دەمەك, ءبىزدىڭ بيۋدجەت تولىقتاي تۇرعىنداردىڭ يگىلىگىنە جاراتىلادى.

وتكەن جىلداردىڭ بيۋدجەتىندە قالانىڭ ەسكى, قۇلاعالى تۇرعان ۇيلەرىن بۇزۋعا 20 ميلليارد تەڭگە قاراستىرىلعان بولاتىن. بيىل بۇل ماسەلەگە وراي بولىنگەن قاراجات كولەمى ەداۋىر ارتتى. جالپى, بيۋدجەت كولەمى جىلداعىدان كوبەيدى. سالىق تۇسىمدەرى دە جوعارىلادى. وسىنىڭ ءبارى ءبىزدىڭ قالامىزدىڭ دوتاتسيالىق جاعدايدان شىعۋىنا مۇرشا بەرىپ وتىر.

                                                                                                                                                   

 

سەرگەي بوگاتىرەۆ, قالالىق ءماسليحات دەپۋتاتى:

جولداردى جوندەۋ جالعاسادى

وكىنىشكە قاراي, استانامىزدا توزىعى جەتكەن, ەسكى ۇيلەر از ەمەس. وسىنداي ۇيلەردى بۇزۋ ءۇشىن قالالىق ءماسليحاتتىڭ 2014-2016 جىلدارعا ارنالعان بيۋدجەتىندە 437 ميلليون 950 مىڭ تەڭگە قاراستىرىلىپ وتىر.  ارينە, استانانىڭ كوركى مەن  كەلبەتى  كىمدى دە بولسا  بەيجاي  قالدىرمايتىنى بەلگىلى. ماسەلەن, مۇنداي ەسكى ۇيلەردىڭ ورنىنا جاڭا ءزاۋلىم بيىك عيماراتتار بوي  كوتەرسە,  باس قالامىزدىڭ كوركىنە كورىك قوسىلىپ, ودان سايىن اجارلانا تۇسەر ەدى دەپ ويلايمىن.

قالانىڭ الداعى ءۇش جىلعا بەلگىلەنگەن بيۋدجەتى اياسىندا  باس اۆتوموبيل  جولدارىن  قامتاماسىز ەتۋگە  127 ميلليارد  تەڭگە  بولىنگەن,  ونىڭ  ىشىندە  جەرگىلىكتى  بيۋدجەتتەن  18 ميلليارد تەڭگە  جانە   رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن  109 ميلليارد تەڭگە قاراجات ءبولىنىپ  وتىر.  ءسوز جوق, كەز كەلگەن جولدىڭ جاقسى, تەگىس, بىركەلكى  بولۋى, ارينە,  باس  قالا ءۇشىن ماڭىزدى. سوندىقتان, جولداردىڭ جوندەلۋى – جۇرگىزۋشىلەر ءۇشىن دە,  جولاۋشىلار ءۇشىن دە قۋانتارلىق جاعداي. بۇل باعىتتا الدا اتقارىلاتىن جۇمىستار جەتەرلىك.

                                                                                                                                                   

 

دينا ەردىلدينوۆا, استانا قالاسى اكىمىنىڭ كەڭەسشىسى, «دوس» تاۋەلسىز ءومىر ورتالىعى» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ ءتورايىمى:

مۇمكىندىگى شەكتەۋلىلەردىڭ مۇددەسى ەسكەرىلدى

2014-2016 جىلدارعا ارنالعان استانا قالاسى بيۋدجەتىنىڭ الەۋمەتتىك سالاعا بولىنگەن قاراجاتتىڭ ءبىر بولىگى مۇگەدەكتەرگە كورسەتىلەتىن جاردەماقىلاردى قۇرايدى. وسى كۇنگە دەيىن بيۋدجەت ەسەبىنەن مەديتسينالىق قۇرال-جابدىقتار الىپ بەرىپ مۇقتاج جانداردىڭ قاجەتتىگىن وتەۋگە بار مۇمكىندىكتى سالىپ وتىر. اتاپ ايتقاندا, پروتەزدىك-ورتوپەديالىق كومەك كورسەتۋگە ەلەۋلى قاراجات بولىنەدى. كرەسلو-اربالار, سۋردو-تيفلوتەحنيكالىق قۇرالدار دا بيۋدجەت ەسەبىنەن الىنادى. ۇيدە وقيتىن جانە تاربيەلەنەتiن مۇگەدەك بالالاردى ماتەريالدىق قامتاماسىز ەتۋ دە الداعى جىلدىڭ بيۋدجەتىندە قاراستىرىلىپ, مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جانداردىڭ مۇددەسى قالا باسشىلارىنىڭ  نازارىنان تىس قالعان جوق.

                                                                                                                                                   

 

 

اللو, «استانا اقشامى»!

جاڭا جىلدان باستاپ الەۋمەتتىك تولەمدەرمەن قوسا زەينەتاقىمىزدى دا كوتەردى  دەپ ەستىدىم. وسى جونىندە تولىق اقپارات بەرسەڭىزدەر ەكەن.

جۇماش ءابدىرامانوۆا, زەينەتكەر

ولجاباي بەيسەنباەۆ, زەينەتاقى تولەۋ جونىندەگى مەملەكەتتىك ورتالىعىنىڭ  استانا قالالىق فيليالىنىڭ  ديرەكتورى:   

– ءيا, جاڭا جىلدان باستاپ زەينەتاقى مولشەرى ءوستى.

استانا قالاسىندا 58 397 زەينەتكەر بار. سوڭعى وزگەرىستەرگە بايلانىستى زەينەتاقىنىڭ ەڭ تومەنگى مولشەرى 30 765 تەڭگەگە دەيىن, (20782 تەڭگە + 9983 تەڭگە), ورتاشا مولشەر 53 536 تەڭگەگە دەيىن, (43553 تەڭگە + 9983 تەڭگە), ەڭ جوعارعى مولشەرى 64 154 تەڭگەگە دەيىن ارتتىرىلادى  (54171 تەڭگە + 9983 تەڭگە). بازالىق زەينەتاقىنى (9983 تەڭگە) قالامىز بويىنشا 58 805 زەينەتكەر الادى.

جاقىندا «2014-2016 جىلدارعا ارنالعان رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت تۋرالى» قازاقستان رەسپۋبليكاسى زاڭى بەكىتىلىپ, وسى زاڭعا سايكەس 2014 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ كەلەسى الەۋمەتتىك نورماتيۆتەر بەلگىلەندى:

ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىش (اەك) 1852 تەڭگە مولشەرىندە;

زەينەتاقىنىڭ ەڭ تومەنگى مولشەرى (2014 جىلى تاعايىندالاتىندارعا) – 20 782 تەڭگە;

ەڭ تومەنگى كۇنكورىس دەڭگەيى (ەتك) – 19 966 تەڭگە;

بازالىق زەينەتاقى تولەمىنىڭ مولشەرى  – 9 983 تەڭگە (50% ەتك);

جالاقىنىڭ ەڭ تومەنگى مولشەرى – 19 966 تەڭگە.

وسىعان وراي, جاڭادان تاعايىندالعان زەينەتاقى مولشەرلەرىن ەسەپتەۋ ءۇشىن  ەسەپتەلەتىن ماكسيمالدى كىرىس 2014 جىلى 72 228 تەڭگەنى (39اەك), 2014 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ جاڭادان تاعايىندالعان زەينەتاقىنىڭ ماكسيمالدى مولشەرى  54 171 تەڭگەنى  (39 اەك-دان 75% ) قۇرايدى.

مۇگەدەكتىگى بويىنشا, اسىراۋشىسىنان ايرىلۋى جاعدايى بويىنشا جانە جاسى بويىنشا مەملەكەتتىك بازالىق الەۋمەتتىك تولەمدەردىڭ مولشەرلەرى ەڭ تومەنگى كۇنكورىس دەڭگەيىنىڭ وزگەرۋىنە بايلانىستى 2014 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ ارتتىرىلادى.

مەملەكەتتىك الەۋمەتتىك جاردەماقى, ءبىر جاسقا دەيىن بالا كۇتىمى بويىنشا جاردەماقى جانە بالا تۋىنا بايلانىستى بىرجولعى جاردەماقى, سونىمەن قاتار ارنايى مەملەكەتتىك جاردەماقى مولشەرلەرى ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىشتىڭ وزگەرۋىنە بايلانىستى 2014 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ كوبەيەتىنىن ايتقىم كەلەدى. №1 جانە №2 ءتىزىم بويىنشا جاردەماقى الۋشىلار سانى 39 561 ادامعا جۋىق.