رۋحانيات

بالالار كىتاپحاناعا بارا ما؟



نەبارى 20 جاسقا كەلگەن ەلوردامىزدا اشىلعانىنا بيىل 40 جىل تولعان ورتالىق بالالار كىتاپ­حاناسى بار ەكەنىن بىلەسىز بە؟ ءيا, استانا قالالىق ورتالىق بالالار كىتاپحاناسى 1978 جىلدان باستاپ ءوز وقىرماندارىن قابىلداعان. قازىرگى تاڭدا كۇنىنە 200-گە تارتا كىتاپسۇيەر وقىرمان وسىندا كەلىپ, 150-200 شاماسىندا كىتاپ الىپ وقيدى.

تاياۋدا كىتاپحانا مەڭگەرۋ­شىسى گالينا كوپجاساروۆامەن اڭگىمەلەستىك. وسى مەكەمەدە جۇمىس ىستەپ جۇرگەنىنە 30 جىلدان اسقان كىتاپحاناشى بىردەن قىزىقتى مالىمەتتەرىن العا تارتىپ, بىزگە ءوز ءىسىنىڭ شەبەرى ەكەنىن بىردەن اڭعارتتى.
كىتاپحانا مەڭگەرۋشىسىنىڭ ايتۋىنشا, مۇندا №2, 3, 6, 7, 25, 62 مەكتەپ جانە مۋزىكا مەك­تەبىنىڭ وقۋشىلارى ءجيى كەلەدى ەكەن. «بالالار كوبىنەسە قانداي كىتاپتار الىپ وقيدى؟» دەگەن سۇراعىما «فانتاستيكالىق جانرداعى شىعارمالار مەن الەم ادەبيەتىن وقيدى» دەگەن جاۋاپ الدىم. بۇعان قوسا, بالالار شىڭعىس ايتماتوۆ, ولجاس سۇلەيمەنوۆتىڭ كىتاپتارىن, 5-سىنىپتان باستاپ «اباي جولى», «قان مەن تەر», «ۇشقان ۇيا» كىتاپتارىن ىزدەپ كەلىپ وقيتىن كورىنەدى. بۇل مەكتەپتەن بەرىلەتىن قاتاڭ تاپسىرما ما, جوق بالالاردىڭ ادەبي كىتاپقا, رومانعا دەگەن ەرتە جاستان قىزىعۋشىلىعى ما, قايسىسى بولسا دا, بۇل – ­قۋانارلىق جاعداي.
كىتاپحانادان كىتاپ الىپ وقۋ ءۇشىن وقىرمان وزىنە تالون جازدىرادى. ول تالوننىڭ ءتيىمدى جەرى, باسقا كىتاپحانالار­دا­عى­داي اي سايىن جاڭارتىپ وتىرمايسىڭ, 1 رەت قانا جازىلاسىڭ جانە كەز كەلگەن ۋاقىتتا كەلىپ كىتاپ وقي الاسىڭ. اڭگىمە وسى تۇسقا كەلگەندە گالينا الەك­ساندروۆنا ءبىر مىسال كەلتىرە كەتتى: بۇرىندارى ءبىرىنشى سىنىپتا وقيتىن كىشكەنتاي قىز اناسىمەن كەلىپ كىتاپحاناعا جا­زىلعان ەكەن, سول ۋاقىتتان باستاپ ۇزبەي كەلىپ ءجۇرىپتى. كە­يىن مەكتەپ بىتىرگەنشە وسى ورتالىقتىڭ وقىر­مانى بولعان.
كىتاپحانادا تانىمال كىتاپتاردىڭ ورىسشا جانە قازاقشا اۋدارمالارى بار جانە ولار جەكە سەكتوردا ورنالاسقان. سەك­تورلارعا توقتالىپ وتسەم, كى­تاپتار مۇندا ءار سىنىپتاعى بالالارعا, جاس ەرەكشەلىكتەرىنە قاراي ءبولىنىپ, جۇيەلەنگەن ەكەن. ءارتۇرلى عىلىم تۇرلەرىنە ارنالعان مىسالى, بيولوگيا, استرونومياعا ارنالعان سەرتورلار دا بار. ستۋدەنتتەرگە ار­نالعان شاعىن گازەت-جۋرنال سەكتورى دا بار ەكەن.
كىتاپحانانىڭ ءار قابىرعاسىنا ءبىر-ءبىر كورمە قويىلعان. سولاردىڭ ىشىندەگى ەرەكشە ەكەۋىن ايتا كەتەيىن. «ءتىرى كىتاپ» كورمەسى – مەرەكە سايىن بالالارعا قىزىقتى كىتاپ اۆتورلارىمەن كەزدەسۋ وتكىزۋگە ارنالعان كورمە. اۆتورلارعا وقۋشىلار ءوزىن قىزىقتىرعان سۇراقتارىن قويا الادى. «100 جاڭا وقۋلىق» كورمەسى – شاعىن ءارى قىزىقتى. بۇل جەردە ەلباسى ۇسىنعان 100 جاڭا وقۋلىقتىڭ 18-ءى قويىلعان. بۇل كورمە جالپى وقۋ زالىندا ورنالاسقان.
جالپى وقۋ زالى – كەڭ, مۇندا توپپەن جۇمىس جاساۋعا جانە جەكە وتىرىپ وقۋعا ارنالعان ورىندار مەن ديۆاندار قو­يىل­عان. سوڭعى 8 جىلدان بەرى بۇل زالدا ينتەراكتيۆتى تاقتا ورناتىلعان, تاقتا ارقىلى بالالار مۋلتفيلمدەر كورە الادى. مە­رەكەلەردە زالدا وقىرماندارعا ارنالعان تەاتر
قويى­لىم­دارى ۇسىنىلادى.
بۇل, ءسوز جوق, كىشكەنتاي وقىر­مانداردىڭ كىتاپحاناعا كەلۋگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرادى. 4 سىنىپقا دەيىنگى بالالارعا ارنالعان جەكە وقۋ زالى بار. بۇل زالدا ءارتۇرلى ەرتەگى كىتاپتار قويىلعان. مۇندا كىرگەندە ءسىز بالالار اتموسفەراسىنا تاپ بولعانىڭىزدى بىردەن سەزى­نەسىز.
سەبەبى بولمە ويىنشىق­تار­مەن, سۋرەتتەرمەن بەزەندىرىلگەن. ۇستەلدەرى دە شاعىن ءارى ىڭعايلى. ءۇشىنشى زال – CD زالى. كومپيۋتەرلەرمەن جابدىقتالعان, ينتەرنەت قوسىلعان بولمە. گالينا حانىمنىڭ ايتۋى بويىنشا, وسى جەرگە 1 ايدان سوڭ جاڭا كومپيۋتەرلەر قويىلادى ەكەن, قازىر تاپسىرىس جاسالىپ قويعان.

جادىرا شىناربەك,
ل.ن.گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق
ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ستۋدەنتى




تاعىدا

ۇقساس جاڭالىقتار

پىكىر ۇستەۋ

Back to top button