جاقىندا استانا قالاسى تىلدەردى دامىتۋ جانە ارحيۆ ءىسى باسقارماسىنىڭ قولداۋىمەن «Bilimmen bólis» جوباسى باستالدى. ونىڭ اياسىندا شەتەلدىڭ الدىڭعى قاتارلى وقۋ ورىندارىن ءبىتىرىپ كەلگەن, ايتارى بار ازاماتتار قازاق تىلىندە تەگىن لەكتسيا وقيدى. اتالمىش جوبانىڭ بۇعان دەيىن ەكى جيىنى وتكىزىلىپ, وندا «بولاشاق» باعدارلاماسىنىڭ تۇلەكتەرى شىڭعىس مۇقان مەن ساياسات نۇربەك ءوز بىلىمدەرىمەن بولىسكەن-ءدى.
– بۇل باستامانىڭ اۆتورى نۇرمۇحامەد بايعاراەۆ – بىلتىر ۇلىبريتانيانىڭ لانكاستەر ۋنيۆەرسيتەتىن جوبالاردى باسقارۋ ماماندىعى بويىنشا تامامداعان «بولاشاقتىق». جوبا تۋرالى يدەياسى وقىپ جۇرگەن كەزدە ءپىسىپ جەتىلىپتى.
مەن سالىق تولەۋشىلەردىڭ اقشاسىنا وقىپ كەلدىم. ەلگە ورالعان سوڭ سول ءبىلىمىمدى نەگە سالىق تولەۋشىلەرمەن تەگىن بولىسپەسكە دەپ ويلادىم. باستاپقىدا Facebook-تە «Share knowledge» («بىلىممەن ءبولىس») دەگەن كلۋب قۇرساق پا دەگەنبىز. بىراق, وكىنىشكە قاراي, الەۋمەتتىك جەلىدەگى كوپ نارسە تەك «لايكپەن» شەكتەلىپ, ءسوز كۇيىندە عانا قالىپ كەتەتىنى راس. سوندىقتان جاستاردى ۇلكەن زالدارعا جيناپ, ءدارىس رەتىندە وتكىزۋدى شەشتىك, – دەيدى ول.
جاڭا جوبانىڭ ۇستانعان ماقساتى بىرنەشەۋ. بىرىنشىدەن, ۇيىمداستىرۋشىلار قازىرگى قازاق جاستارىنىڭ بىلىمگە دەگەن كوزقاراسىن وزگەرتىپ, قۇلشىنىسىن ارتتىرۋدى قالاپ وتىر. نۇرمۇحامەدتىڭ ايتۋىنشا, سوڭعى بۋىننىڭ وكىلدەرىندە كليپتىك سانا قالىپتاسقان. ياعني كوپ ۇل-قىزدار اقپاراتتى تەك ءۇستىرت قابىلدايدى. ولار ءۇشىن بۇكىل مالىمەتتەردىڭ كوزى – Instagram مەن ۆكونتاكتە. ال بۇل الەۋمەتتىك جەلىلەردىڭ كوزدەگەنى ويىن-ساۋىق بولعاندىقتان, جاستاردىڭ شىنىمەن ماڭىزدى تاقىرىپتارعا قاتىستى ءبىلىمى اقىرىنداپ ازايىپ بارا جاتىر. جوبا ارقىلى سول نارسەنىڭ ورنىن تولتىرىپ, ءبىلىمدى قۇندىلىق تۇرىندە تاراتۋ كوزدەلگەن. ەكىنشى مۇرات – قازاق تىلىندەگى ساپالى كونتەنتتى كوبەيتۋ. بۇل تۇرعىدا نۇرمۇحامەد مىناداي دەرەكتەردى مىسالعا كەلتىردى:
– قانداي دا ءبىر تىلدە سويلەيتىن ادامداردىڭ سانى ماڭىزدى ەمەس, ول تىلدەگى اقپارات ساپالى بولۋى كەرەك. ماسەلەن, Scopus اتتى الەمدىك عىلىمي ەڭبەكتەر بازاسى بار. سوڭعى ۋاقىتتا ونداعى قىتاي عالىمدارى ماقالالارىنىڭ سانى امەريكالىقتاردىكىنەن اسىپ كەتتى. ولار ءوز ەڭبەكتەرىن وقىلىمدى بولۋ ءۇشىن اعىلشىن تىلىندە جاريالاۋعا ءماجبۇر.
ويتكەنى اعىلشىن تىلىندە ساپالى كونتەنت كوپ. سول سياقتى, بىزگە دە قازاقشا كونتەنتتىڭ ساپاسىنا ءمان بەرۋ قاجەت. «قازاق ءتىلىن كوركەيتەيىك» دەپ كەۋدە سوعا بەرگەننەن ەش پايدا جوق, ونىڭ ورنىنا كىشكەنتاي ءبىر دۇنيە بولسا دا, شىنىمەن پايدالى نارسەنى قازاقشا بولىسكەن ابزالىراق.
اڭگىمە بارىسىندا باتىستاعى ءبىلىمنىڭ نەلىكتەن بىزدەگىدەن ساپالىراق باعالاناتىنى جونىندەگى پىكىرىن سۇراعان ەدىك. ول مۇنىڭ سەبەبىن ءبىلىم جۇيەلەرىندەگى ايىرماشىلىقپەن بايلانىستىردى:
– جاقىندا ءبىر كىسىدەن ەستىپ قالدىم. بىزدەگى جوعارى وقۋ ورىندارىندا «رۋحاني جاڭعىرۋ» دەگەن ءپان وقۋ باعدارلاماسىنا ەنگىزىلگەن ەكەن.
ونىڭ قانداي ماماندىققا ناقتى قاتىسى بارىن تۇسىنبەدىم. ال ەۋروپا ۋنيۆەرسيتەتتەرىندە يدەولوگياعا قاتىستى بىردە-ءبىر ءپان جوق, ستۋدەنتتەر تەك قانا وزدەرىنىڭ ماماندىعىنا تىكەلەي قاتىسى بار ماماندىقتاردى عانا وقيدى.
ءسوز سوڭىندا ن.بايعاراەۆ «Bilimmen bólis» جوباسىنىڭ الداعى جيىنىندا مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى ءاليحان بايمەنوۆ ءدارىس وقۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتتى. سپيكەر ناقتىلانعاندا, جارناماسى الەۋمەتتىك جەلىدە جاريالانادى. قوناقتارعا ەسىك اشىق, كىرۋ تەگىن. بارلىق ءدارىستىڭ بەينەنۇسقالارى Youtube جەلىسىندە ساقتالادى.
بوتاگوز ماراتقىزى
