ەكسپو – داعدارىسقا قارسى جوبا
«ەكسپو-2017» حالىقارالىق مامانداندىرىلعان كورمەنىڭ ۇيىمداستىرۋ كەڭسەسىندە كورمەنى ۇيىمداستىرۋ جانە وتكىزۋ ماسەلەلەرى بويىنشا قوعامدىق كەڭەستىڭ ءتورتىنشى وتىرىسى ءوتتى. باسقوسۋدا بيىل وتكەن جيىندار قورىتىندىلانىپ, الداعى ۋاقىتتا قاراستىرىلاتىن 10 نەگىزگى ۇسىنىس ماقۇلداندى.
قوعامدىق كەڭەس مۇشەلەرى مەن ساراپشىلار باس قوسقان القالى جيىندا «استانا ەكسپو-2017» ۇلتتىق كومپانياسى» اكتسيونەرلىك قوعامىنىڭ باسقارما توراعاسى احمەتجان ەسىموۆ ءسوز سويلەپ, 2016 جىلى اتقارىلعان جۇمىستارعا توقتالدى.
– بۇگىن قوعامدىق كەڭەستىڭ ءتورتىنشى وتىرىسىنا جينالىپ وتىرمىز. العاشقى باسقوسۋ جىلدىڭ باسىندا, 26 قاڭتاردا بولدى. ول كەزدە شەشىمىن تاپپاعان ماسەلەلەر جەتەرلىك ەدى: قۇرىلىسى اياقتالماعان نىساندار, قاتىسۋعا نيەت ءبىلدىرۋشى ەلدەردىڭ كەمدىگى جانە تاعى باسقا. سودان بەرى ءبىراز تاباندى جۇمىستار اتقارىلدى. جۋىردا ەلباسى وسىندا كەلىپ, جۇمىس بارىسىمەن تانىسىپ, وڭ باعاسىن بەردى. وسى الاڭدا ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ 25 جىلدىعىنا ارنالعان مونۋمەنت سالتاناتتى جاعدايدا اشىلدى. قازىرگى ۋاقىتتا ءبىز ەكسپو پاۆيلوندارىنىڭ ىشكى كونتەنتىن تولتىرۋ شارۋالارىنا كىرىسىپ جاتىرمىز. بۇل – كورمەنىڭ جوعارى دەڭگەيدە ءوتۋى ءۇشىن وتە ماڭىزدى ىستەردىڭ ءبىرى, – دەدى ول.
احمەتجان ەسىموۆتىڭ ايتۋىنشا, بيىل حالىقارالىق پاۆيلونداردىڭ قۇرىلىسى تولىقتاي اياقتالدى. بۇگىندە نىسانداردى قاتىسۋشىلارعا تاپسىرۋ باستالىپ كەتتى. وعان قوسا, كوممەرتسيالىق پاۆيلوندار مەن قوعامدىق كوممۋنيكاتسيا ورتالىعى دايىن. بۇرىن ەنەرگيا زەرتتەۋ ورتالىعى دەپ اتالعان بۇل جەردە بىرىڭعاي قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعى, اككرەديتاتسيا ورتالىعى جانە مەديا ورتالىق ورنالاسپاق. مەملەكەتتىك ساراپتامادان 11 نىسان ءوتتى. بۇل كورسەتكىش جىل سوڭىنا دەيىن ۇلعايماق.
قازىرگى ۋاقىتتا قۇرىلىسى بىتكەن نىسانداردىڭ كونتەنتىنە كوڭىل ءبولىنىپ جاتىر. سونىڭ ىشىندە تاقىرىپتىق پاۆيلوندار مەن ۇزدىك تاجىريبەلەر ايماعى قاراستىرىلۋدا. حالىقارالىق كونكۋرستىڭ قورىتىندىسى بويىنشا 25 مەملەكەتتەن 24 جوبا ىرىكتەلىپ الىندى. بۇل جۇمىستارعا الەمدىك جەتەكشى ماماندار تارتىلدى. ولاردىڭ قاتارىندا نوبەل لاۋرەاتتارى بار ەكەن.
پاۆيلوندار 8 مەملەكەتكە ۇلەستىرىلدى. بەلارۋس, ۆەنگريا, گەرمانيا, قىتاي, رەسەي, سينگاپۋر, تۇركيا, فرانتسيا ەلدەرى قازىردىڭ وزىندە ىسكە كىرىسىپ كەتتى. جاڭا جىلدان باستاپ قىسقا ۋاقىت ارالىعىندا 130 قاتىسۋشىنىڭ بارىنە پاۆيلونداردى تاپسىرۋ كوزدەلىپ وتىر. سونداي-اق, قاتىسۋشىلارعا تۇرعىن جايلاردى بەرۋ دە باستالىپ كەتتى. باسپانالار اقىسىز بولمايدى, ءبارى جالعا بەرىلەدى. كورمەدەن كەيىن ەلوردانىڭ تۇرعىن ۇيلەرى 4 400 زاماناۋي جايلى پاتەرلەرمەن تولىسادى.
– ەكسپو – بۇل داعدارىسقا قارسى جوبا. ءبىز مۇنى ناقتى دەرەكتەرمەن جانە تسيفرلارمەن دالەلدەي الدىق. وتاندىق تاۋار ءوندىرۋشىلەردىڭ قولداۋ ماقساتىندا بىرنەشە كومپانيامەن ىنتىماقتاستىق ورنادى. ناتيجەسىندە 322 وتاندىق تاۋار ءوندىرۋشى تارتىلدى. ولارمەن جالپى كولەمى 48,9 ملرد تەڭگەگە شاقتالعان كەلىسىمشارت جاسالدى. سونىڭ ارقاسىندا قازاقستاندا 50 مىڭ شاماسىندا جۇمىس ورنى قۇرىلىپ, ساقتالدى. سونىمەن قاتار, دەمەۋشىلىك رەتىندە 126 ملن ەۋرو مەن 211 ملرد تەڭگە كولەمىندە ينۆەستيتسيا تارتىلدى, – دەدى احمەتجان ەسىموۆ.
وسى ۋاقىتقا دەيىن 18 حالىقارالىق ۇيىم مەن 112 ەلدىڭ كورمەگە قاتىساتىندىقتارى ماقۇلداندى. ونىڭ 108-ءى كوميسسارلارىن بەلگىلەپ قويدى. 94 كەلىسىمگە قول قويىلىپ, 75 ەلدىڭ ۇلتتىق كۇندەرىنىڭ مەرزىمى انىقتالدى. ۇلتتىق پاۆيلونداردىڭ 89 تۇجىرىمداماسى دايىن.
وتىرىستا قوعامدىق كەڭەستىڭ توراعاسى, ل.گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ رەكتورى ەرلان سىدىقوۆ ەكسپو كەزىندە قوناقۇيلەردەگى ورىندار جەتىسپەي جاتسا, جوو-لار جازدا جاتاقحانالارىن بوساتىپ بەرۋگە ءازىر ەكەنىن ايتتى. ونىڭ سوزىنشە, جاتاقحانالاردى شەتەلدىك قوناقتارعا بەرۋ ماسەلەسىمەن كومپانيامەن قوسا, «استانا كونۆەنشن» ۇيىمى اينالىسادى. جاتىن ورىنداردىڭ باعاسى قوناقۇيلەرگە قاراعاندا ەداۋىر ارزان بولماق.
سونىمەن قاتار, قوعامدىق كەڭەس مۇشەسى, «ايقىن» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى نۇرتورە ءجۇسىپ گيدتەردى دايىنداۋ بارىسىندا ولاردىڭ بىرنەشە ءتىلدى ۇيرەنۋىنە عانا ەمەس, قازاقستاننىڭ تاريحى, گەوگرافياسى جانە ەكونوميكاسى جونىندەگى ماعلۇماتتارعا قانىق بولۋىنا ءمان بەرۋ كەرەكتىگىن اتاپ ءوتتى.
ورىنبەك وتەمۇرات