قىس باستالىسىمەن ەلوردا تۇرعىندارىنىڭ ەسىل جاعالاۋى جاققا قاراي اسىعاتىنى راس. ويتكەنى وندا ءمۇيىزى قاراعايداي بۇعىلار مەن كوك كوزدى حاسكيلەر جەگىلگەن شاناعا وتىرىپ الىپ, مۇز ۇستىندە الاڭسىز سىرعاناۋعا بولادى.
ءمۇيىزدى اتتراكتسيون
تاڭسىق جانۋار بولعاندىقتان با, بۇعىلاردىڭ اينالاسىنان كىسى ۇزىلمەيدى. اسىرەسە, بالالار جاعى بەتى-قولىن قارىعان ايازعا قاراماستان ءمۇيىزدى ماقۇلىقتىڭ انا جەرىنەن ءبىر, مىنا جەرىنەن ءبىر شىعىپ, رەتى كەلسە, سيپاپ قالۋعا تىرىسىپ ءجۇر. بۇل ارەكەتتەرى بۇعىلارعا دا ۇنايتىن بولۋى كەرەك, كىرپىك قاقپاستان, باسىن ءيىپ, سول ورنىنان قوزعالمايدى. جانۋارلار ءارتۇرلى اۋرۋلارعا قارسى ەگىلگەندىكتەن, ولاردى سيپاۋ قاۋىپتى ەمەس. تەك مۇيىزىنەن ابايلاۋ كەرەك: بۇعى وقىس قيمىلداپ قالسا, مۇيىزىمەن ابايسىزدا ءسۇزىپ كەتۋى مۇمكىن.
بۇعىلاردىڭ يەسى رەنات دۇيسەمبينوۆتىڭ ايتۋىنشا, ولار ەلىمىزگە وسىدان بەس جىل بۇرىن رەسەيدىڭ يامال-نەنەتس اۆتونومدى وكرۋگىنە قاراستى سالەحارد قالاسى ماڭىنان اكەلىنىپتى. ودان كەيىن ءبىراز ۋاقىت بويى سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا بولىپ, استاناعا بىلتىر عانا كەلگەن.
سالماعى شامامەن 140 كەلى تارتىپ, دەنە-تۇرقى 2 مەتردەن اساتىن بۇل بۇعىلار اۋا تەمپەراتۋراسى -10 گرادۋستان جوعارىلاسا بولدى, تىنىستارى تارىلىپ, وزدەرىن جايسىز سەزىنە باستايدى ەكەن.
سوندىقتان ولار جازدىگۇنى كونديتسيونەر ورناتىلعان قوراعا قامالادى.تۋندرا مەن تايگانى مەكەنىنە اينالدىرعان سولتۇستىك بۇعىلارىنىڭ استانادا نە جەپ جۇرگەنى دە بىزگە قىزىق بولدى.
– ولارعا سۇلى سەكىلدى ءداندى داقىلداردى, قايىڭ جاپىراعىن, كەيدە ساڭىراۋقۇلاقتار بەرەمىز. وزدەرىنىڭ ارنايى ديەتالارى بار. ويتكەنى تۋعان توپىراقتارىندا ءومىر ءسۇرىپ جاتپاعاندىقتان, دەنساۋلىقتارى مىقتى بولۋى ءۇشىن تاماق راتسيوندارىن بارىنشا باي ەتۋگە تىرىسامىز, – دەيدى رەنات.
شارشامايتىن شاناشىلار
بۇعىلارمەن بىرگە سول ماڭدا ءسىبىر حاسكيلەرى دە شاۋىپ ءجۇر. ولاردىڭ ءبارى استانالىق جاس كاسىپكەر بەيىمبەت بابيەۆكە تيەسىلى ەكەن.
– باستاپقىدا بىزدە روني اتتى جالعىز كۇشىك قانا بولدى. ونى قالاي ءوسىرۋ كەرەكتىگىن YouTube جەلىسىنەن ىزدەپ-قاراپ جۇرگەنىمىزدە, «حاسكيلەند» اتتى اتتراكتسيون ءتۇرىن اشۋ تۋرالى يدەيا كەلدى. ءرونيدىڭ قاسىنا رەسەيدەن ەكى, بۋرابايدان ءبىر يت الدىرىپ, قالعاندارىن جالداپ, قاتارىن كوبەيتتىك. بۇگىندە مۇندا ون ەكى يت «جۇمىس ىستەيدى». ولاردىڭ ىشىندە حاسكيلەرمەن بىرگە مالامۋتتار دا بار, – دەيدى بەيىمبەت.
يتتەر وزدەرىنىڭ بۇل «جۇمىسىنا» ءدان ريزا سەكىلدى, ويتكەنى شاناعا جەگىلگەندەرى ءبىر-بىرىنەن وزا شابۋعا تىرىسىپ, قولدى-اياققا تۇرمايدى. ءار سەرۋەن سايىن ولار بويىن جازىپ قانا قويماي, جاڭا دوستار دا تابادى. ويتكەنى يتتەردىڭ قىلىقتارىنا سۇيسىنگەن بالا-شاعا شاتتانا ايقايلاپ, ولاردى قۇشاقتاپ, مويىندارىن قاسىپ, ابدەن ەركەلەتەدى.
بەيىمبەتتىڭ ايتۋىنشا, حاسكيلەر دە, مالامۋتتار دا بالاعا وتە جاقىن. كىشكەنتايلار ولاردى قانشا ۋماجداپ, مازاسىن الىپ جاتسا دا, ونىڭ بالا ەكەنىن ءتۇسىنىپ, سابىر تانىتادى. كەيدە مۇندا پسيحولوگيالىق اۋىتقۋشىلىعى بار بۇلدىرشىندەر دە كەلىپ, سەرۋەندەيدى ەكەن. يتتەرمەن بىرگە ويناعان سوڭ ولاردىڭ دا كوڭىل كۇيلەرى كوتەرىلىپ, سابالاق ءجۇندى جانۋارلارمەن قيماي قوشتاساتىن كورىنەدى.
يتتەر جەگىلگەن شاناعا وتىرۋعا كۇن سايىن 40 شاقتى ادام كەلەدى. ولاردىڭ ءبارىن دە حاسكيلەر مەن مالامۋتتار قىڭق دەمەي سىرعاناتىپ, شات-شادىمان اسەرگە تويعىزىپ جىبەرەدى. وسى كەزگە دەيىن جانۋارلاردىڭ بىردە-ءبىر رەت جات قىلىق كورسەتىپ, «بۇزىقتىق» جاساعان كەزدەرى بولماپتى. ارينە, كىسىنىڭ كومانداسىن تىڭداتۋ ءۇشىن يت يەلەرى ءبىراز تەر توككەن.
