باستى اقپاراتەل تىنىسى

حالىق ۇندەستىگىنىڭ ۇلگىسى

استاناداعى پرەزيدەنتتىك ورتالىقتا قازاقستان حالقىنىڭ بىرلىگى كۇنىنە ارنالعان «قازاقستان: حالىق ۇندەستىگى» كورمەسى وتۋدە. كوپتەگەن ۇلتتىڭ ورتاق شاڭىراعىنا اينالعان قازاقستان بەيبىتشىلىك پەن كەلىسىم ارقىلى الەمگە ۇلگى بولاتىن داڭعىل جولدى باستاپ كەلەدى.

پرەزيدەنتتىك ورتالىقتىڭ مۋزەيلىك ەكسپوناتتارى ارقىلى تۇراقتىلىقتى نىعايتۋ, ۇلتارالىق كەلىسىم, مادەنيەتارالىق ديالوگتىڭ قازاقستاندىق ۇلگىسىنىڭ جەتىستىكتەرىن كورسەتۋ ماقساتىندا ۇيىمداستىرىلعان كورمەدە ۇسىنىلعان بىرەگەي زاتتار قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ءتۇرلى ەتنوستارىنىڭ تاريحي  قارىم-قاتىناسىن, ولاردىڭ ىنتىماقتاستىعى مەن مادەني قالىپتاسۋىن ايقىنداي تۇسەدى.

مۇندا قويىلعان «اقنيەت» پاننوسى قازاق مادەنيەتىنە ارنالعان بولىكتىڭ اجارىن اشىپ تۇر. كوڭىلدىڭ اقتىعى, رياسىز تازالىقتى بىلدىرەتىن اق ماتاعا  ءار ۇلتتىڭ ورنەگى كەستەلەنگەن. بۇل – قحا ورتالىققا اتاعان سىيلىعى. التىن جىپپەن ادىپتەلگەن قازاقتىڭ ۇلتتىق كيىمدەرى دە كورمەنىڭ ءسانىن اشىپ تۇر.

قىرعىزداردىڭ مادەنيەتىنىڭ سيمۆولى رەتىندە ماناستىڭ ومىرىنە ارنالعان كادەسىيلاردىڭ قاتارى كيىزدەن جاسالعان قىرعىز­دىڭ ۇلتتىق كيىمى كەمەنتاي, شەكپەنمەن تولىقتىرىلعان.

بەلارۋس-ورىس مادەنيەتىنە ءتان گۇلدەرمەن كەستەلەنگەن حالىق رۋشنيگى كورمەنىڭ كورنەكى جەرىنە قويىلعان كەلۋشىلەر تۇرىكمەن, وزبەك, ازەربايجان, بەلارۋس, ورىس, كورەي جانە باسقا حالىقتاردىڭ ۇلتتىق كيىم, ىدىس-اياق, كىلەم تاريحىمەن جاقىنىراق تانىسا الادى. كورمەدە پرەزيدەنتتىك ورتالىقتىڭ كيىمدەر, كىلەم جانە كيىز, جۇمساق ينۆەنتار, كادەسىيلىق بۇيىمدار, ىدىس-اياق, بەينەلەۋ ونەرىنىڭ تۋىندىلارى جانە ماتەريالدىق مادەنيەت زاتتارى توپتامالارىنان 200-دەن استام مۋزەيلىك قۇندىلىقتارى ۇسىنىلعان.

سونىڭ ىشىندە وزبەكتىڭ ۇلتتىق پۇلىشتەن تىگىلگەن كيىمىن 2018 جىلى وزبەكستان رەسپۋبليكاسى ش.ميرزيەەۆ تارتۋ ەتكەن ەكەن. تاجىكتەردىڭ ۇلتتىق كيىمىن دە ورتالىققا تاجىكستان رەسپۋبليكاسى پرەزدەنتى ە.راحمون سىيعا تارتقان ەكەن. مۇنداعى ءاربىر جادىگەر سول ۇلتتىڭ داستۇرىنەن حاباردار ەتەدى. مىسالى, تۇركمەندەردىڭ ەر-ازاماتىنىڭ سىرت كيىمى «دون» دەپ اتالادى. جىبەكتەن كەڭ ءپىشىلىپ تىگىلگەن شاپاننىڭ بەلدىگىن قۇشاقپەن بۋىپ قويادى. جىبەك شاپان مەن قويدىڭ تەرىسىنەن جاسالعان اق بورىك تە – تۇركىمەن پرەزيدەنتىنىڭ سىيى. تۇرىكمەنستاندا كىلەم توقۋ ەكونوميكانىڭ ماڭىزدى سالالارىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى. كوزدىڭ جاۋىن الاتىن ءداستۇرلى تۇرىكمەن كىلەمى تۇرىكمەندەردىڭ بۇرىنعى پرەزيدەنتى س.نيازوۆ­تان 1998 جىلى سىيعا بەرىلگەن. بۇل كورمە كورشى ەلدەردىڭ پرەزيدەنتتەرىنىڭ سىيلىعىمەن ەرەكشەلەنەدى. ينگۋش ۇلتتىق كيىمىن 1999 جىلى ينگۋشەتيانىڭ باسشىسى  رۋستان اۋشەۆتان كەلگەن. شەشەنستان پرەزيدەنتى بولعان دوكۋ زاۆگاەۆ سىيلاعان كۇمىستەن جاسالعان قارۋ-جاراق تا حالىقتىڭ شەبەرلىگىنە كورسەتەدى. ادجاردىڭ ۇلتتىق كيىمى دە – سول ەلدىڭ باسشىسىنىڭ تابارىگى.

ازەربايجاندار قۋعىن-سۇرگىنگە ۇشىراعان كاۆكاز حالىقتارى ەسەبىندە ەلىمىزگە 30-جىلداردىڭ اياعىندا قازاق ەلىنە جەر اۋدارىلدى. ودان كەيىن 1950 جىلدارى كوپتەگەن ازەربايجاندار تىڭ جەرلەر مەن جاڭا يندۋستريالدى ايماقتاردى يگەرۋگە كەلدى. 1980-90 جىلدارى ازەربايجاننان قونىس اۋدارۋشىلاردىڭ جاڭا تولقىنى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جانە ەتنوساياسي پروتسەستەردىڭ اسەرىنەن ەداۋىر كۇشەيە ءتۇستى. كوشى-قون پروتسەستەرى قازاقستاننىڭ ءارتۇرلى ايماقتارىندا تۇراتىن ازەربايجانداردىڭ تىعىز بىرىگۋىنە ىقپال ەتتى. ازەربايجانداردىڭ «تۇران» كونگرەسى قازاقستاننىڭ ازەربايجاندارىن بىرىكتىرەدى. بۇل ەتنوستىڭ مادەنيەتىنىڭ ءبىر ۇشتىعى وسى كورمەگە قويىلعان. مۇنداي قويىلعان «پازىرىق» تۇكتى كىلەمنىڭ تاريحى ەرەكشە. ازەربايجاننىڭ قازاقستان رەس­پۋبليكاسىنداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى ز.ا.گاشيموۆتىڭ 2010 جىلى سىيلاعان كىلەمى – ءبىزدىڭ داۋىرىمىزگە دەيىنگى VI-III عاسىرلارداعى پازىرىق مادەنيەتىنىڭ قورعانىنان تابىلعان ايگىلى ارحەولوگيالىق ولجانىڭ قالپىنا كەلتىرىلگەن كوشىرمەسى. الەمدەگى ەڭ كونە كىلەمنىڭ تۇپنۇسقاسى سانكت-پەتەربۋرگ قالاسىنداعى مەملەكەتتىك ەرميتاجدا ساقتالعان. تاجىكتىڭ جۇقا كىلەمى – سۋزاني دەپ اتالادى. جىبەك نەمەسە ماقتا جىپپەن كەستەلەنگەن شاعىن كىلەمشە دە  كورمەگە قويىلدى.

مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ «بىرلىك. جاسامپازدىق. ورلەۋ» اتتى ءحححىىى سەسسياسىندا سويلەگەن سوزىندە «اسسامبلەيانى الەۋمەتتىك تۇتاستىق پەن وتانشىلدىقتى دارىپتەيتىن ينستيتۋت رەتىندە نىعايتۋ كەرەك» دەگەن بولاتىن. «اسسامبلەيا بىرەگەي ازاماتتىق ينستيتۋت رەتىندە ءوزارا قۇرمەت پەن سەنىمنىڭ قوعامدا ورنىعا تۇسۋىنە زور ۇلەس قوسىپ كەلەدى. ءبىز الداعى مەرەيلى بەلەستى اسسامبلەيا قىزمەتىن حالىققا ءتۇسىندىرىپ, ناسيحاتتاۋعا جانە ازاماتتاردى ەل بىرلىگىن نىعايتۋ جولىنداعى اۋقىمدى جۇمىسقا جۇمىلدىرۋعا ۇتىمدى پايدالانامىز» دەگەن ەل پرەزيدەنتىنىڭ سوزىنە وراي استانا تورىندە وتكەن كورمە وسى بىرلىكتى پاش ەتەدى.

تاعىدا

ايگۇل ۋايسوۆا

اقپارات سالاسىنىڭ ۇزدىگى

ۇقساس جاڭالىقتار

Back to top button