مەن بۇل كىسىگە قايران قالامىن. ءاردايىم جارقىراپ, جايناپ, جان-جاعىنا شۋاعىن شاشىپ جۇرەدى. موينىنا قانشا سالماق تۇسسە دە سىرتقا سەزدىرمەيدى, ۇنەمى جايدارى. وتىرىكتى جانى سۇيمەيدى, اقيقاتتى الاقانىنا سالادى. ىزگىلىك پەن پاراساتتىلىقتى بيىك ۇستايدى. قىزمەتتە تالاپشىل, شىعارماشىلىقتا كىرپياز, سىرشىل, ومىردە جاڭاشىل, ۇرپاق تاربيەسىندە تۇلعا قالىپتاستىرۋدىڭ باعبانى, ۇيدە ادال جار, اسىل انا, دانا اجە. ول كىسىنىڭ ەسىمى دە ەرەكشە. اتىنا زاتى ساي, ول كىسىنىڭ اڭگىمەلەرىن وقىساڭ, جانى نازىك, سىرشىل ايەل بەينەسىن كورەسىڭ, ال ۇلتتىڭ بولاشاعى, مۇددەسى تۋرالى جازعاندارىن, سويلەگەن ءسوزىن تىڭداعاندا كوز الدىڭا قايسار رۋحتى قازاق قىزىنىڭ بەينەسى كەلەدى. ءيا, ءبىزدىڭ گۇلتاس سايىنقىزى – وسىنداي كىسى.
گۇلتاس وتباسىندا تۇڭعىش نەمەرە بولعاندىقتان اجەسىنىڭ تاربيەسىندە وسكەن. ەسىمىن دە اجەسى قويعان. اجەسى قالبۇبى ابدىراحمانقىزى ەلگە سىيلى, شەشەن بولعان كىسى ەكەن. ءاردايىم اجەسىنىڭ ونەگەلى سوزدەرىن عيبرات قىپ ايتىپ وتىرادى. اجەسىنە دەگەن ماحابباتتان, ساعىنىشتان تۋعان «اپام – اق نۇرىم مەنىڭ» اتتى كىتابى – سونىڭ ايعاعى. ادامعا الۋان ءتۇرلى قاسيەت, دارىن تۋعان ورتادان داريدى. سوندىقتان بولار, اتا-بابامىز «تۋعان جەردىڭ توپىراعى دا كيەلى» دەگەنى. گۇلتاس تاراز قالاسىنىڭ باتىسىندا, شىمكەنت قالاسىنىڭ شىعىسىندا ورنالاسقان جۋالى اۋدانىنىڭ كۇرەڭبەل اۋىلىندا تۋىپ وسكەن. وسى كۇرەڭبەل اۋىلىنان تۇلەپ ۇشقان گۇلتاس ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ-ءدىڭ فيلولوگيا فاكۋلتەتىن ءبىتىرىپ, 35 جىلدان استام ۋاقىت سانالى عۇمىرىن ۇرپاق تاربيەسىنە ارنادى.
ول كىسى – ءبىلىم بەرۋ ءىسىنىڭ ۇزدىگى, ءبىلىم جانە عىلىم سالاسىنداعى ۇزدىك عىلىمي زەرتتەۋلەرى مەن جۇمىستارى ءۇشىن ى.التىنسارين اتىنداعى ءى دارەجەلى سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى, «قۇرمەت» وردەنىنىڭ يەگەرى. بۇكىل رەسپۋبليكاعا تانىمال ادەبيەتشى, عالىم.
2010 جىلدان 2017 جىلعا دەيىن گۇلتاس سايىنقىزى نازارباەۆ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ «قازاق ءتىلى, ادەبيەت جانە مادەنيەت» كافەدراسىن باسقاردى. بۇل ۋنيۆەرسيتەت – تىكەلەي ەلباسىمىزدىڭ باسشىلىعىمەن اشىلعان حالىقارالىق دەڭگەيدەگى ءبىلىم ورداسى. ال بۇل كافەدرا وسى ۋنيۆەرسيتەتتىڭ قان تامىرى دەسەك تە بولادى. ويتكەنى مۇندا بارلىق پاندەر اعىلشىن تىلىندە جۇرگىزىلەدى. گۇلتاس سايىنقىزى وسى ءبىلىم ورداسىندا قازاق رۋحانياتىنىڭ ۇيىتقىسى بولىپ وتىر. بولاشاقتا ەل تىزگىنىن ءار سالادا قولعا الاتىن جاستارىمىزدىڭ ەلجاندى, رۋحاني باي, حالقىمىزدىڭ ادەبيەتى مەن مادەنيەتىن, ادەت-عۇرىپ, سالت-داستۇرىن قۇرمەتتەيتىن تۇلعا بولىپ قالىپتاسۋىنا قىزمەت جاساپ جۇرگەن جان. ەلباسىمىز ن.ءا.نازارباەۆتىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسى اياسىندا ۋنيۆەرسيتەتتە «رۋحاني جاڭعىرۋ» مادەني ورتالىعى اشىلدى. بۇگىندە گۇلتاس سايىنقىزى وسى ورتالىقتى باسقارادى.
تاۋەلسىزدىگىمىزدى الىپ, ەتەك-جەڭىمىزدى جيىپ, بولاشاعىمىزدى باعدارلاي باستاعان سوناۋ 2000 جىلداردىڭ باسىندا ءبىلىم باسقارماسىندا «ورىس مەكتەپتەرىندە قازاق ادەبيەتى ءپانىن قاي تىلدە وقىتۋ كەرەك؟» دەگەن ماسەلە كوتەرىلدى. سول كەزدە ءبىلىم سالاسىندا جۇرگەن اتاقتى عالىمدار بەن پەداگوگتاردىڭ اراسىندا كەلىسپەۋشىلىك تۋىندايدى. كوپشىلىك داۋىس ورىس تىلىندە وقىتا بەرەيىك دەگەن ۇستانىمدا بولادى. ۇلتتىڭ بولاشاعىنا بەيجاي قاراي المايتىن ۇستاز گۇلتاس سايىنقىزى وسى كوزقاراسقا تۇبەگەيلى قارسى شىعىپ ەدى. ۋاقىت بارىنە دە تورەشى. اقىرى قايسار قىز ءوزىنىڭ دايەكتەرىن العا تارتىپ, دالەلدەپ, ورىس مەكتەبىندە قازاق ادەبيەتى ءپانى قازاق تىلىندە جۇرگىزىلەتىن بولىپ شەشىلدى. ۇلتىنىڭ بولاشاعىنا جانى اۋىرعان ادام عانا وسىنداي قادامعا بارا الادى. عالىم ءوزى دە ورتا مەكتەپ باعدارلاماسى بويىنشا قازاق ادەبيەتى ءپانىنىڭ وقۋلىقتارىن جازدى.
گۇلتاس سايىنقىزىنىڭ «مەنىڭ شاكىرتىم – مەنىڭ باقىتىم» اتتى ماقالاسىندا: «ادام ءومىرى كەزەڭ-كەزەڭنەن تۇرادى ەكەن. ءومىردى ولەڭدەي كورگەن ادەمى ءبىر داۋرەنىم سەندەرمەن ءوتىپتى. …سەندەرمەن وتكىزگەن كۇندەرىم بەينە ءبىر بالا كەزدەگى قىردان قىزعالداق تەرىپ جۇرگەن الاڭسىز ومىرىمە ۇقسايدى. مەن سەندەرگە قارىزدارمىن. ۇستازدىق باقىتتى ماعان سىيلاعان وزدەرىڭسىڭدەر» («اپام – اق نۇرىم مەنىڭ» كىتابى, 185 ب.) دەپ اعىنان جارىلادى. گۇلتاس سايىنقىزى – شاكىرتتەرى ءۇشىن دە قىمبات ادام. اپايدىڭ شاكىرتتەرىن الەمنىڭ تۇكپىرتۇكپىرىنەن كەزدەستىرۋگە بولادى. ەلگە كەلگەندە ءبىرىنشى ۇستازدارىنا كەلىپ, سالەم بەرەدى. ەرقانات نۇرماحانوۆ ەسىمدى شاكىرتى ءوزىنىڭ ءبىر ماقالاسىندا «مەنىڭ ەڭ ءبىرىنشى مەنتورىم – ول مەنىڭ گۇلتاس اپايىم! قۇرمانباي گۇلتاس سايىنقىزى – ول اسەم تابيعات پەن اۋەزدى گارمونيا, شۋاق شاشىپ تۇراتىن كۇننىڭ كوزى, شەكسىز ەنەرگيا, اڭىز ادام. اپاي ماعان بۇل ومىرگە باسقاشا قاراۋدى ۇيرەتتى. اپاي – بۇل ومىردە اقىل, قايرات جانە جۇرەكتى بىردەي ۇستاپ جۇرەتىن وتە سيرەك كەزدەسەتىن ادامداردىڭ ءبىرى» دەپ جازادى (qazir.kz). كونفۋتسيدىڭ «سەنى تۇسىنسە – بۇل باقىت, سەنى سۇيسە – بۇل ۇلكەن باقىت, ال ءوزىڭ سۇيسەڭ – ول ناعىز باقىت» دەگەنىندەي, ءوزىن سۇيەتىن جاندارى بار, ءوزى ولاردان دا ارتىق سۇيەتىن گۇلتاس اپاي قانداي باقىتتى!
تۇسىنە بىلگەن ادامعا ۋاقىت – ءار ادامنىڭ تاعدىر-تالايىنا بەلگىلى ءبىر ولشەممەن بەرگەن باعا جەتپەس بايلىق. ءدال وسى تۇرعىدا 60 جىلدىق سانالى عۇمىرىنىڭ ءاربىر ءساتىن, ءار كەزەڭىن يگىلىكتى ىسكە جاراتىپ, ءوزىنىڭ ەلىنىڭ بولاشاعىنا ارناي بىلگەن گۇلتاس سايىنقىزىنىڭ ونەگەلى ءومىرى بارىمىزگە ۇلگى بولارلىقتاي. ءالى دە بەرگەنىنەن بەرەرى مول ىزگىلىككە جانى قۇشتار قازاقتىڭ گۇلتاسىنىڭ ءومىرى دە, كوڭىلى دە, ونەرى دە وسە بەرسىن دەپ تىلەيمىز.
جانار ابدىعاپپاروۆا,
نازارباەۆ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ اسسيستەنتپروفەسسورى,
فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى
