نۇر-سۇلتان قالاسى جىل وتكەن سايىن ۇلعايىپ بارادى. تۇرعىندارى كوبەيگەن ەلوردانىڭ سپورت ينفراقۇرىلىمدارى قانداي دەڭگەيدە؟ اۋەسقوي سپورتشىلار مەن حالىقارالىق جارىستاردا ەل نامىسىن قورعايتىن جوعارى شەبەرلىكتى سپورتشىلار ءۇشىن جاعداي قانشالىقتى جاسالعان؟
قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى – ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ ءوزىنىڭ بىلتىرعى «قازاقستاندىقتاردىڭ ءال-اۋقاتىنىڭ ءوسۋى: تابىس پەن تۇرمىس ساپاسىن ارتتىرۋ» اتتى جولداۋىندا ۇكىمەتكە جانە اكىمدەرگە وڭىرلىك دەڭگەيدەگى رەزەرۆتەردى تاۋىپ, بۇقارالىق سپورت پەن دەنە شىنىقتىرۋدىڭ قولجەتىمدىلىگىن ارتتىرۋ ماقساتىندا كەم دەگەندە 100 دەنە شىنىقتىرۋ-ساۋىقتىرۋ كەشەنىن سالۋدى تاپسىرعان بولاتىن. وسىعان بايلانىستى جۋىردا ەلوردا اكىمى باقىت سۇلتانوۆتىڭ توراعالىعىمەن وتكەن قالا قۇرىلىسى ماسەلەلەرىنە ارنالعان كەڭەستە كوكتال-2, يلينكا, ءوندىرىس جانە جەلەزنودوروجنىي تۇرعىن الاپتارىندا بوي كوتەرەتىن اتالمىش نىسانداردىڭ جوباسى بەكىتىلدى. قۇرىلىس جۇمىستارى بيىل باستالادى.
باس قالا حالقىنىڭ قارقىنداپ وسۋىنە بايلانىستى ەلوردادا باسقا دا سپورتتىق عيماراتتاردى سالۋ قاجەتتىگى تۋىندادى. مادەنيەت جانە سپورت باسقارماسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى بەرىك مارجىقپاەۆتىڭ ايتۋىنشا, شاھار بۇل كۇندەرى ءوزىن-ءوزى سپورتتىق نىساندارمەن 40 پايىزعا عانا قامتىپ وتىر. سونىڭ ىشىندە ەلورداعا كوركەم گيمناستيكا, سپورتتىق گيمناستيكا, سپورتتىق بي, باتۋتتىق گيمناستيكا سىندى سپورت تۇرلەرىن دامىتۋ ءۇشىن بارلىق تالاپتارعا ساي كەلەتىن مامانداندىرىلعان كەشەن كەرەك.
سالىنعانىنا 40 جىلعا جۋىقتاعان №1 وليمپيادالىق رەزەرۆتىڭ مامانداندىرىلعان بالالار-جاسوسپىرىمدەر سپورت مەكتەبى قاجەتتىلىكتى وتەي الماي وتىر. وسىعان بايلانىستى نۇر-سۇلتان قالاسىنىڭ كوركەم گيمناستيكا فەدەراتسياسى «دۋمان» قوناقۇي كەشەنىندەگى 3500 ش.م. اۋماقتى جالعا الۋعا ءماجبۇر بولىپ وتىر.
– ءتيىستى تالاپتار بويىنشا گيمناستيكا زالىنىڭ بيىكتىگى 16-20 مەتردەن كەم بولماۋى كەرەك. ءبىز جالعا الىپ وتىرعان زال بۇل جاعىنان قاناعاتتاندىرعانمەن, گيمناستيكا سپورتىنىڭ ستاندارتتارىنا ساي كەلمەيدى. جالعا الۋ قۇنى دا قىمبات. ايىنا 7-8 ميلليون تەڭگە تولەۋگە ءماجبۇرمىز. بىلتىر جالعا الۋ قۇنى بۇدان ءسال تومەن ەدى, بيىل زال يەسى باعانى كوتەرىپ جىبەردى. فيرمالىق, ساپالى گيمناستيكالىق كىلەمدەردىڭ باعاسىنىڭ ءوزى شارىقتاپ تۇر. ولاردىڭ بىرەۋىن 21 مىڭ اقش دوللارىنا ساتىپ الامىز. قازىر مۇندا №1 وليمپيادالىق رەزەرۆتىڭ مامانداندىرىلعان بالالار-جاسوسپىرىمدەر سپورت مەكتەبىنىڭ 250 شاكىرتى جاتتىعادى. بۇعان قوسا, كوركەم گيمناستيكادان ۇلتتىق قۇرامانىڭ مۇشەلەرى, وليمپيادالىق دايارلىق ورتالىعىنىڭ, جوعارعى سپورتتىق شەبەرلىك مەكتەبىنىڭ, سپورتتىق ينتەرناتتىڭ شاكىرتتەرى, جالپى العاندا 1 مىڭعا جۋىق جاس سپورتشى جاتتىعادى. 500 بالا اقىلى نەگىزدە ءتالىم الىپ, ايىنا 16-30 مىڭ تەڭگە ارالىعىندا تولەيدى. كۇندە ەكى-ءۇش ساعاتتان جاتتىعاتىن سپورتشىلار بار. ەڭ جوعارى تولەماقىنى, ياعني 30 مىڭ تەڭگەنى سولاردان الامىز. كوپبالالى, از قامتىلعان وتباسىلاردان شىققان بالالارعا ۇلكەن جەڭىلدىكتەردى جاسايمىز. بىراق كىرىسىمىز بارلىق شىعىندارىمىزدى جاپپايدى. قازىر ازيا چەمپيوناتتارىن ۇيىمداستىرا الاتىن دەڭگەيگە كوتەرىلدىك. بىراق «دۋمانداعى» زال بۇعان كەلمەيدى, قۇرلىق بىرىنشىلىكتەرىن «داۋلەت» سپورت كەشەنىندە وتكىزىپ ءجۇرمىز, – دەيدى نۇر-سۇلتان قالاسى كوركەم گيمناستيكا فەدەراتسياسىنىڭ پرەزيدەنتى ءمادينا بەكتۇرعانوۆا.
ونىڭ ايتۋىنشا, اتالمىش فەدەراتسيا مامانداندىرىلعان گيمناستيكا كەشەنىنىڭ جوباسىن جاساپ, قۇرىلىسقا كەرەك قارجىنى الدىن الا ەسەپتەپ تە شىعارعان. سوعان سايكەس, كەشەن 22000-25000 ش.م. اۋماقتى الۋى ءتيىس. بۇل كولەم 3 مىڭنان استام سپورتشىنىڭ قاجەتتىلىگىن وتەي الادى.
– سونىڭ ىشىندە جاتتىعۋلارعا ارنالعان, بيىكتىگى 16 مەتردەن كەم ەمەس بىرنەشە زال بولۋى كەرەك. بۇعان قوسا, جارىستاردى وتكىزەتىن ۇلكەن زال, كيىم اۋىستىراتىن, دەمالاتىن, جان-جاقتان كەلەتىن سپورتشىلار ورنالاسىپ, جاتاتىن بولمەلەر, دۋش كابينالارى, مەديتسينالىق بلوك پەن تاماقتانۋ ورنى دا بولعان ابزال. كەشەن قۇرىلىسىنا شامامەن العاندا 2 ملرد تەڭگە قاجەت. گيمناستيكا كەشەنى سالىنسا, ەلوردالىق سپورتشىلارمەن قاتار ىرگەلەس جاتقان قاراعاندى, پەتروپاۆل, ت.ب. وسى سياقتى شاھارلاردىڭ جاس گيمناستشىلارى دا باس قالاعا كەلىپ, جاتتىعا الادى. حالىقارالىق جارىستاردى وتكىزۋگە دە جول اشىلىپ, بۇل ەلوردانىڭ, جالپى العاندا ەلىمىزدىڭ دە مارتەبەسىن كوتەرەدى, – دەيدى م.بەكتۇرعانوۆا.
بىزدىڭشە, بۇل ماسەلەنى مەملەكەتتىك-جەكەمەنشىك ارىپتەستىك مەحانيزمى ارقىلى شەشۋگە بولادى. سەبەبى ەلوردانىڭ دامۋىنا بارىنشا اسەر ەتەتىن بەس باسىم سەكتوردىڭ ىشىندە سپورت تا بار. قازىر نۇر-سۇلتان قالاسىنىڭ 2018-2020 جىلدارعا ارنالعان ينۆەستيتسيالىق ستراتەگياسىن ىسكە اسىرۋ جونىندەگى ءىس-شارالار جوسپارىنىڭ ءۇشىنشى باعىتى – «قالانىڭ ينۆەستيتسيالىق ءونىمىنىڭ ماركەتينگى» شەڭبەرىندە ءار سەكتور بويىنشا الەۋەتتى ينۆەستورلارعا ۇسىنۋ ماقساتىندا ناقتى ينۆەستيتسيالىق ونىمدەر ازىرلەنۋدە. ونىڭ اراسىنا مامانداندىرىلعان گيمناستيكا كەشەنىن دە قوسۋعا بولادى دەپ ەسەپتەيمىز.
اشىعىن ايتقاندا, كاسىپكەرلەر اتالمىش كەشەننىڭ, جالپى العاندا سپورت عيماراتتارىنىڭ قۇرىلىسىنا تارتىلماسا, بۇل ماسەلەنى شەشۋ قيىنداۋ. مادەنيەت جانە سپورت باسقارماسىنىڭ سپورت سالاسىنداعى جىلدىق بيۋدجەتى 6 ملرد تەڭگەنى قۇرايدى. بۇل قارجىنىڭ قوماقتى بولىگى قالادا قازىر بار نىسانداردى كۇتىپ-ۇستاۋعا جۇمسالادى. ماسەلەن, «الاۋ» مۇز ايدىنى سارايىنا ءبىر جىلدا 1 ملرد تەڭگەدەن استام قارجى كەتەدى. الدا بۇل نىساندى «قازاقستان», «بارىس-ارەنا» سپورت كەشەنى ۇلگىسىمەن «استانا» الەۋمەتتىك كاسىپكەرلىك كورپوراتسياسىنا سەنىمدى باسقارۋعا بەرۋ جوسپارلانىپ وتىر. ال نۇر-سۇلتان قالاسى كوركەم گيمناستيكا فەدەراتسياسىنىڭ پرەزيدەنتى ءمادينا بەكتۇرعانوۆانىڭ ايتۋىنشا, گيمناستيكا كەشەنىنىڭ قۇرىلىسىنا 2 ملرد تەڭگە قاجەت ەكەن.
