ىسكە اسىرۋ جوسپارى قابىلداندى
قر پرەمەر-ءمينيسترى اسقار ءماميننىڭ توراعالىعىمەن وتكەن قر ۇكىمەتىنىڭ سەلەكتورلىق وتىرىسىندا قر پرەزيدەنتىنىڭ «Cىندارلى قوعامدىق ديالوگ – قازاقستاننىڭ تۇراقتىلىعى مەن وركەندەۋىنىڭ نەگىزى» جولداۋىن ىسكە اسىرۋ جونىندەگى جالپىۇلتتىق ءىس-شارالار جوسپارىنىڭ جوباسى قابىلداندى, دەپ حابارلادى Elorda Aqparat primeminister.kz سايتىنا سىلتەمە جاساپ.
قۇجات 81 تارماقتان تۇرادى: زامان تالابىنا ساي ءتيىمدى مەملەكەت – 11 تارماق, ازاماتتاردىڭ قۇقىقتارى مەن قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ – 15 تارماق, قارقىندى دامىعان جانە ينكليۋزيۆتى ەكونوميكا – 27 تارماق, الەۋمەتتىك جاڭعىرۋدىڭ جاڭا كەزەڭى – 18 تارماق, قۋاتتى وڭىرلەر – قۋاتتى ەل – 10 تارماق.
«بارلىق مەملەكەتتىك ورگاندار مەن اكىمدىكتەر اتالعان قۇجاتتى پرەزيدەنت ماقۇلداعاننان كەيىن بىردەن العا قويىلعان مىندەتتەردى ورىنداۋدى باستاۋى كەرەك. ءبىز العا قويىلعان مىندەتتەردى ءتيىمدى شەشۋ بويىنشا ۇيلەسكەن جۇمىستى قامتاماسىز ەتۋىمىز قاجەت» دەدى ا. مامين.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ جولداۋىن ىسكە اسىرۋ جونىندەگى جالپىۇلتتىق ءىس-شارالار جوسپارىنىڭ قابىلدانعان جوباسى قر پرەزيدەنتى ق.توقاەۆقا بەكىتۋگە جىبەرىلەدى.
ەڭبەك ۇجىمدارىندا تالقىلانۋدا
مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ جولداۋى مەن وندا كورسەتىلگەن مىندەتتەردى جۇزەگە اسىرۋ ماسەلەسى ەڭبەك ۇجىمدارىندا تالقىلانۋدا. تاياۋدا سونداي وتىرىستىڭ ءبىرى «استانالىق تسيرك» مكقك-دا ءوتتى, دەپ حابارلايدى Elorda Aqparat.
جولداۋدى تالقىلاۋعا ارنالعان جيىنعا ەڭبەك ۇجىمىنداعى 50 ادام قاتىستى. جولداۋدا پرەزيدەنت كوتەرگەن مادەنيەت سالاسىنا, الەۋمەتتىڭ ءال-اۋقاتىنا قاتىستى ماسەلەلەر جونىندە «استانالىق تسيرك» مكقك باس ديرەكتورىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى جانە «Nur Otan» پارتياسى باستاۋىش ۇيىمى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى مۇرات بەكەەۆ, زاڭ كەڭەسشىسى ومىربەك قالدىبەكوۆ ءسوز سويلەدى.
سپيكەرلەر پرەزيدەنت جولداۋىنداعى قالا مەن اۋىلدى دامىتۋ, قارىز جۇكتەمەسىنىڭ تومەندەۋى, قولجەتىمدى تۇرعىن ءۇي, مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ, ەلورداعا گاز تارتۋ سياقتى ماسەلەلەر جونىندە ايتتى. اتاپ ايتقاندا, كەپىلدى الەۋمەتتىك كومەكتى تۇرمىسى تومەن وتباسىلاردىڭ قالاي الاتىنى, «باقىتتى وتباسى» باعدارلاماسى ارقىلى 2 پايىزدىق جەڭىلدەتىلگەن مولشەرلەمەمەن باسپاناعا قالاي قول جەتكىزۋگە بولاتىنى ايتىلدى.
بۇدان بولەك, زەينەتاقى جۇيەسىنە ەنگىزىلەتىن وزگەرىستەر, «اۋىل – ەل بەسىگى» باعدارلاماسى, 2020 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ ەلىمىزدە ىسكە قوسىلاتىن مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ, تۇرعىن ءۇي قورىن جوندەۋ, نۇر-سۇلتان قالاسىنا گاز تارتۋدىڭ باستالۋى تۋرالى كەڭىنەن ماعلۇمات بەرىلدى.
راسۋل جۇمالى, ساياساتتانۋشى:
كادر تاڭداۋدا اشىقتىق بولۋى ءتيىس
– مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ وسى جولداۋىندا كوپتەن بەرى حالىقتىڭ كوكەيىندە جۇرگەن ءبىرتالاي ناقتى باستاما كوتەرىلدى. سولاردىڭ ءبىرى – شەندىلەردىڭ سانىن قىسقارتۋ ماسەلەسى. جالپى, مەملەكەت باسشىسىنىڭ (تۇڭعىش پرەزيدەنت ن.نازارباەۆتىڭ جانە قازىرگى پرەزيدەنت ق.توقاەۆتىڭ) جولداۋلارىندا قوعامداعى اسا كۇردەلى, شەشىمىن تاپپاعان ماسەلەلەر ايتىلادى. ۇتىمدى ۇسىنىستار, بايىپتى باعدارلامالار جاريالانادى. الايدا, وكىنىشكە قاراي, كوپشىلىك جاعدايدا وسى ۋادەلەر ىسكە اسپاي جاتادى.
پرەزيدەنت بۇل جولعى جولداۋدا شەندىلەردىڭ سانىن الداعى 4 جىلدا 25 پايىزعا (بۇعان دەيىنگى پرەزيدەنت جولداۋلارىندا 30 پايىزعا دەيىن قىسقارتۋ تۋرالى ايتىلعان) قىسقارتۋ جونىندە مالىمدەدى. ءبىزدىڭ ەلىمىزدە شەندىلەردىڭ سانى وسپەسە, قىسقارعان ەمەس. ماسەلەن, رەسمي تۇردە قىسقارادى دا, بىراق كۆازيمەملەكەتتىك سەكتورعا, ۇلتتىق كومپانيالارعا ءوتىپ كەتەدى. ءسويتىپ قالا بەرەدى. بىراق وسى جولداۋدا بۇل ماسەلە تاعى كوتەرىلدى. حالىقتىڭ ءۇمىتى زور. قاسىم-جومارت كەمەلۇلىنىڭ ءوزىنىڭ دە وسى ماسەلەنى ناقتى شەشۋگە دەگەن ساياسي ەرىك-جىگەرىنە سەنىپ وتىر. قازىر الەۋمەتتىك جەلىلەردى قاراساڭىز, جولداۋعا قاتىستى ايتىلعان ەڭ نەگىزگى ءۋاج – پرەزيدەنتتىڭ بەرگەن ۋادەلەرى قۇر ءسوز بولىپ قالماي, ىسكە اسا ما, الدە اسپاي ما دەگەنگە الاڭداۋشىلىق. مەنىڭشە, بيلىكتىڭ حالىقتىڭ وزىنە دەگەن سەنىمىن قايتارۋ, ابىرويىن ساقتاپ قالۋ تۇرعىسىنان وسى ۋادەلەردىڭ ەڭ بولماسا بىرقاتارى كەشەندى تۇردە ورىندالا باستاسا, بۇل بيلىكتىڭ ابىرويىن وسىرەدى. سوندىقتان وسىنداي ءۇمىت بار.
ال شەندىلەردىڭ سانىن 25 پايىزعا قىسقارتۋ دەگەن ماسەلە باياعىدان-اق ءپىسىپ-جەتىلگەن. سەبەبى ءبىزدىڭ ساراپشى-ماماندار حالىقارالىق تاجىريبەنى ەسكەرە وتىرىپ, وسى ماسەلەنى كەزىندە تالدادى. مىسالى, جان باسىنا شاققاندا جاپونيا, گەرمانيا سياقتى ەلدەردە شەندىلەردىڭ سانى قانشا بولۋ كەرەك, ولاردىڭ از-كوپ بولۋى قانشالىقتى ۇتىمدى, وڭتايلى دەگەن ماسەلەنى زەرتتەدى. وسى كريتەريلەرگە قاراعاندا, قازاقستاندا شەندىلەردىڭ سانى شىن مانىسىندە وتە كوپ. وكىنىشكە قاراي, ولاردىڭ سانىنىڭ كوپتىگى ۇتىمدى, ساپالى باسقارۋدى بىلدىرمەيدى. شەندىلەر كوپ بولعاننان كەيىن ءوزىنىڭ پايداسى بار ەكەندىگىن كورسەتۋ ءۇشىن, كەيدە ءتىپتى ەكونوميكالىق رەفورمالارعا, كاسىپورىنداردىڭ, جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ جۇمىسىنا كەدەرگى كەلتىرەدى. ءارتۇرلى جاڭا قاجەتسىز قۇجاتتار ويلاپ تابادى, تەكسەرىستەردى ۇدەتەدى. قوعامنىڭ, مەملەكەتتىڭ دامۋىنا جاردەمدەسۋدىڭ ورنىنا, كەرىسىنشە, كەدەرگى, تۇساۋ جاسايدى. سوندىقتان ولاردىڭ سانىن قىسقارتۋ قاجەت. بۇل – رەفورمالاردىڭ ءبىر جاعى.
بىراق مەملەكەتتىك قىزمەت دەگەندە باسقا دا كۇردەلى پروبلەمالار جەتكىلىكتى. ماسەلە تەك شەندىلەردىڭ سانىن قىسقارتۋدا ەمەس. قۇر قىسقارتۋمەن ماسەلە شەشىلمەيتىنى انىق. ياعني مەملەكەتتىك قىزمەتكە ساپالى, تاجىريبەلى, مەملەكەتشىل, قولىنان ءىس كەلەتىن ازاماتتاردى جيناۋ كەرەك. ەگەر دە كادرلاردى قابىلداۋ ماسەلەسى اشىق, ايقىن بولماسا, بيلىكتە سول بۇگىنگىدەي تامىر-تانىستىق كەڭ ەتەك الىپ, كەزدەيسوق ادامدار قالا بەرەدى. سوندىقتان كادرلاردى جاساقتاۋ, ىرىكتەۋ, تاڭداۋ, قابىلداۋ ماسەلەسى ايقىن, ءادىل بولۋى ءتيىس. سەبەبى قولىنان ءىس كەلەتىن ماماندار جەتكىلىكتى. وكىنىشكە قاراي, جۇمىسقا ولار ەمەس, باسقا ءبىر كەزدەيسوق ادامدار قابىلدانادى. پرەزيدەنتتىڭ بۇل ماسەلەنى كوتەرگەنىن ءبارىمىز ماقۇلدايمىز. سونىڭ وڭ شەشىلەتىنىنە ۇمىتتەنەمىز. ال ناتيجەنىڭ قانداي بولاتىنىن ۋاقىت كورسەتەر.
زاۋرە ءجۇسىپوۆا, نۇر-سۇلتان قالاسى ءماسليحات دەپۋتاتى:
وزەكتى ماسەلەلەر قوزعالعان
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ 2 قىركۇيەكتەگى جولداۋىندا قازىرگى بەلەڭ الىپ وتىرعان الەمدىك ماسەلەلەرگە كوڭىل بولە وتىرىپ, ادام ساناسىنىڭ تۇماندانىپ, نەشە ءتۇرلى قىلمىستىڭ بەلەڭ الىپ بارا جاتقاندىعىن, ءبىزدىڭ ەلىمىزگە دە ۇشقىنىن تيگىزىپ جاتقان ەسىرتكى بيزنەسى, جەكە ادامدار مەن بالالالارعا كورسەتىلىپ جاتقان زورلىق-زومبىلىقپەن كۇرەسۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن باسا ايتتى. ساناسىز ارەكەتتەرگە باراتىن قىلمىسكەرلەرگە كەز كەلگەن سانالى ازامات قارسى تۇرىپ, جول بەرمەۋى كەرەك, بۇل ءۇشىن تەك قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى عانا ەمەس بۇكىل قوعام بولىپ كۇرەسۋگە مۇددەلىمىز.
مەملەكەت تاراپىنان ۇستازدار دا قولداۋ كورەتىن كەز جەتتى, سوندىقتان ءبىلىم سالاسىنداعى پرەزيدەنت كوتەرگەن باستاما, يگى قادام ناقتى, شىنايى تۇردە ىسكە اسقانى ءجون. بۇل ارنايى زاڭدارمەن بەكىتىلۋى قاجەت. كەلەسى ءبىر مەنى ويلاندىراتىن ماسەلە – مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ جايى. قازىرگى تاڭدا ءتىلىمىزدىڭ حالىق اراسىنداعى سۇرانىسى مۇلدەم تومەن دەڭگەيدە. كەز كەلگەن باسشى الەۋمەتتىڭ مەكتەپكە سۇرانىسىن ساراپتاپ, بۇل ماسەلەنى ءبىلىپ وتىر.
ەكولوگيالىق بولسىن, ەكونوميكالىق بولسىن, كەز كەلگەن سالاداعى زاڭدى قۇجاتتار ءومىر تالابىنا ساي, مەملەكەت بولاشاعىن, ۇلتتىڭ, ۇرپاقتىڭ بولاشاعىن قامتۋى كەرەك.
كۇلىش تولەۋحانوۆا,
قاراعاندى وبلىسى قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى انالار كەڭەسىنىڭ مۇشەسى,
ىبىراي التىنسارين اتىنداعى توسبەلگى يەگەرى:
الەۋمەتتى قولداۋعا ۇندەيدى
مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ قازاقستان حالقىنا جاريالاعان جولداۋى ەلىمىزدىڭ تاريحىندا قالارى ءسوزسىز.پرەزيدەنتتىڭ «قازاقستان – ورتاق شاڭىراعىمىز! مەن بارلىعىڭىزدى مەرەيلى مەكەنىمىزدى وركەندەتۋگە ۇلەس قوسۋعا شاقىرامىن!» دەگەن سوزدەرىنەن ەلىمىزدىڭ تاعدىرىنا بەي-جاي قارامايتىن, ءاربىر ازاماتتارىنا سەنىم ارتقانى بايقالادى.
پرەزيدەنت حالىقتى جان-جاقتى قولداۋدى ەشقاشان ۇمىت قالدىرمايدى. ءوزىنىڭ جولداۋىندا دەنساۋلىق ساقتاۋ, ءبىلىم بەرۋ, الەۋمەتتىك قورعاۋ, زەينەتاقىنى, شاكىرتاقىنى, مۇگەدەكتىگى مەن اسىراۋشىلارىنان ايىرىلعانىنا بايلانىستى جاردەماقىلاردى كوبەيتۋ ماسەلەلەرى ۇنەمى نازارىندا تۇراتىنى جولداۋدا ايقىن كورسەتىلگەن.
سونىمەن قاتار مەملەكەت باسشىسى ءوز سوزىندە اۋىر قىلمىستار ءۇشىن جازانى قاتاڭداتۋ, ازاماتتىق قوعامدى قولداۋ, ىشكى ىستەر ورگاندارىنا رەفورما جۇرگىزۋ ,سونىمەن قاتار باسقا دا وزەكتى ماسەلەلەردى دە سوزگە تيەك ەتتى.
اسىرەسە مەملەكەت باسشىسىنىڭ كوپبالالى انالاردى شاعىن بيزنەسكە تارتۋ باعدارلاماسىن ازىرلەۋ تۋرالى ۇسىنىسىن قولدايمىن. ويتكەنى كوپبالالى انالارمەن كوپتەگەن كەزدەسۋدىڭ ناتيجەسىندە ۇيدە وتىرىپ تابىس تاپقىسى كەلەتىن جاس انالاردىڭ بار ەكەندىگى بەلگىلى بولدى. وسىنداي ساناتتاعى انالاردىڭ تابىس تابۋ دەڭگەيىنە جەتۋ ماقساتىندا قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ جانىنداعى انالار كەڭەسى ءوز جۇمىسىن باستاپ وتىر. ەندى بۇل جۇمىسقا مەملەكەت تاراپىنان قولداۋ كورسەتىلسە, نۇر ۇستىنە نۇر بولادى.
