مەملەكەت باسشىسىنىڭ استانا قالاسى اكتيۆىمەن كەزدەسۋ بارىسىنداعى مالىمدەمەسى
– وسى جىلدار ىشىندە قازاقستان حالقى بۇگىندە ازاماتتارىمىزدى تامساندىراتىن جانە دۇنيە جۇزىنەن كەلەتىن قوناقتاردى تاڭداندىراتىن ۇلكەن جەتىستىكتەرگە جەتتى. قازاقستاندى بارلىق وزگە مەملەكەتتەر قۇرمەتتەيتىن بولدى, بۇل اسىرەسە مەنىڭ بريۋسسەل مەن ميلانعا ساپارلارىمدا ايرىقشا سەزىلدى. ءبىزدىڭ ەو-مەن كەڭەيتىلگەن سەرىكتەستىك جانە ىنتىماقتاستىق تۋرالى كەلىسىم جوباسى بويىنشا, سونداي-اق قازاقستاننىڭ دسۇ-عا كىرۋى اياسىندا ەو-مەن ەكىجاقتى كەلىسسوزدەردى اياقتاۋ تۋرالى قۇجاتقا قول قويۋ دەرەگى بۇكىل ەۋروپالىق وداق تاراپىنان ءبىزدىڭ ەلىمىزگە دەگەن زور سەنىمدى بىلدىرەدى, – دەدى مەملەكەت باسشىسى.
نۇرسۇلتان نازارباەۆ قازاقستاننىڭ ميلاندا وتكەن «ازيا-ەۋروپا» فورۋمىنىڭ ساليقالى سامميتىنە شاقىرىلعان ورتالىق ازيا ەلدەرىنىڭ ىشىندەگى جالعىز مەملەكەت بولعانىن دا اتاپ ءوتتى.
– مەن كوپتەگەن ەلدەردىڭ كوشباسشىلارىمەن كەزدەستىم. ولار قازاقستاندى ەكونوميكانى دامىتۋىمەن, الەۋمەتتىك جاعدايدىڭ ورنىقتىلىعىمەن, حالىقتىڭ كوڭىل-كۇيىمەن, تىنىشتىق جانە تۇراقتىلىعىمەن ۇلگى كورسەتەتىن مەملەكەت رەتىندە قابىلدايدى, – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.
مەملەكەت باسشىسى بۇگىندە كوپتەگەن ەلدەر الەمدىك ەكونوميكاداعى قيىندىقتارعا بايلانىستى ۇلكەن سىن-قاتەرلەرگە كەزىگىپ وتىرعانىنا توقتالدى.
– تۇراقسىزدىقتىڭ ۋشىعۋىنا ۋكرايناداعى احۋال مەن رەسەي جانە ەۋروپا ەلدەرى اراسىنداعى ءوزارا سانكتسيالار دا ىقپال ەتۋدە. رەسەي – ءبىزدىڭ ستراتەگيالىق سەرىكتەسىمىز, تىعىز بايلانىس ورناتقان جاقىن كورشىمىز. ەگەر رەسەي ەكونوميكاسىنداعى احۋال ناشارلايتىن بولسا, ول جاناما تۇردە بىزگە دە اسەر ەتەدى, – دەدى نۇرسۇلتان نازارباەۆ.
قازاقستان پرەزيدەنتى اتالعان ۇردىستەردىڭ الدىن ءۇشىن قاجەتتى مۇمكىندىكتىڭ ءبارى بار ەكەنىن جانە ۇكىمەت ءتيىستى جۇمىس جۇرگىزىپ جاتقانىن ايتتى.
– ۇكىمەت بيىلعى جىلدىڭ بيۋدجەتىن قايتا قاراۋ جونىندە ۇسىنىس ەنگىزدى, ويتكەنى مۇناي مەن مەتالدىڭ, سونداي-اق قازاقستان ەكسپورتىنىڭ وزگە دە ونىمدەرىنە باعانىڭ تومەندەۋى تۇسىمدەردىڭ ازايۋىنا اكەلەدى. بۇل رەتتە بارلىق ەڭبەكاقىلار, الەۋمەتتىك تولەمدەر قازىرگى دەڭگەيىندە قامتاماسىز ەتىلۋى ءتيىس, – دەدى مەملەكەت باسشىسى.
نۇرسۇلتان نازارباەۆ اۋقىمدى ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ باعدارلاماسى جاريالاناتىنىن مالىمدەدى.
– بىزگە ەلورداسىنان ەلدىڭ بارلىق وڭىرىنە قاراي ساپالى اۆتوموبيل جولدارىن كوپتەپ سالۋ قاجەت. قۇرىلىس جۇمىس ورىندارى مەن كاسىپورىندار تاپسىرىسىن قامتاماسىز ەتەدى, ەل ەكونوميكاسىنىڭ كولەمىن كەمىتپەۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. ۇكىمەت وسى ماسەلەمەن اينالىسىپ جاتىر, ونى جۇزەگە اسىرۋعا استانا دا اتسالىسۋى ءتيىس, – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.
مەملەكەت باسشىسى الەۋمەتتىك تۇراقتىلىق پەن بارلىق ازاماتتاردىڭ تەڭدىگى ەلىمىزدىڭ مىزعىماس ۇستانىمدارى بولىپ قالا بەرەتىنىنە توقتالىپ ءوتتى.
– كەيبىر قايراتكەرلەر ءبارىنىڭ اتىن اۋىستىرۋعا, كوشەلەر مەن مەكەمەلەردىڭ اتاۋىن ءبىر تىلدە جازۋعا بەيىم. مۇنى توقتاتقان ءجون. تاعى دا قايتالاعىم كەلەدى: پاتريوتتىعىڭدى ونىڭ قاجەت ەمەس كەزدەرىندە كورسەتۋگە ۇمتىلۋدىڭ كەرەگى جوق. كونستيتۋتسيادا تىلدەر مەن ەتنوستارعا قاتىستى بارلىق نورمالار ناقتى كورسەتىلگەن. بۇل – ءبىزدىڭ ارتىقشىلىعىمىز, ءبىزدىڭ كوپۇلتتى تۇراقتى مەملەكەت رەتىندەگى برەندىمىز, – دەدى نۇرسۇلتان نازارباەۆ.
قازاقستان پرەزيدەنتى ەشكىم ەشقانداي جاعدايدا كەمسىتۋشىلىك سەزىنبەۋى ءتيىس ەكەندىگىن ايتتى.
– ەگەر ءبىر ادام ءجابىر كورسە, وندا بۇكىل قازاقستان جاپا شەگەدى. ءبىر فيلوسوفتان «باقىتتى ادام كىم؟» دەپ سۇراعاندا, ول: «باقىتتى ادامداردىڭ اراسىندا ءومىر سۇرەتىن ادام باقىتتى» دەپ جاۋاپ بەرىپتى. ەگەر اينالامىزداعىلاردىڭ ءبارى باقىتتى بولسا, ءبىز دە باقىتتى بولامىز. ەگەر ءبىر نەمەسە ءبىر توپ ادامدار باقىتسىز بولسا, وندا وسى باقىتسىزدىق باسقالارعا دا تارايدى. بارشانىڭ ەسىندە بولۋىن قالايمىن: تۇراقتىلىعىمىز بەن ءبىر-بىرىمىزگە دەگەن قۇرمەتتى ساقتاۋ – ءبىزدىڭ دامۋىمىزدىڭ نەگىزگى قاعيداتى, – دەدى مەملەكەت باسشىسى.
نۇرسۇلتان نازارباەۆ قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىگى تۇراقتى ۇعىم بولىپ سانالاتىنىنا, ال ونى ساقتاۋ ءاربىر ازاماتتىڭ قاسيەتتى بورىشى ەكەندىگىنە نازار اۋداردى.
– كەزىندە امەريكالىق ۇندىستەردىڭ كوپشىلىگى ءتۇرلى باسقىنشىلار ارقىلى ءوز جەرلەرىنەن قۋىلدى نەمەسە جويىلدى. تەگى ءۇندىس ءبىر كينورەجيسسەرگە «بايلىق باقىت بولىپ سانالا ما؟» دەپ سۇراق قويىلادى. بۇعان ول: «وزىمدە جانە وزگەلەردە بار بۇكىل بايلىقتى مەن حالقىمنىڭ ءبىر كۇندىك تاۋەلسىزدىگىنە بەرەر ەدىم» دەپ جاۋاپ قاتىپتى. سوندىقتان ءبىزدىڭ بارشامىزعا تاۋەلسىزدىگىمىزدى باعالاعان ءجون, – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.
نۇرسۇلتان نازارباەۆ كەلەسى جىلى ەلىمىز قازاق مەملەكەتتىلىگىنىڭ 550 جىلدىعىن مەرەكەلەيتىنىن ايتتى.
– كەرەي مەن جانىبەك 1465 جىلى العاشقى حاندىقتى قۇردى, قازاقتىڭ مەملەكەتتىلىگىنىڭ تاريحى سول كەزدەن باستاۋ الادى. بالكىم ول ءبۇگىنگى شەكاراسىنداعى, بۇكىل الەمگە وسىنشا تانىمال ءارى بەدەلدى, وسى ۇعىمنىڭ قازىرگى ماعىناسىنداعىداي مەملەكەت بولماعان دا شىعار. بىراق بۇلاي دەپ سول كەزەڭدەگى باسقا دا بارلىق مەملەكەتتەر تۋرالى دا ايتۋعا بولادى. ەڭ ماڭىزدىسى, سول كەزدە وعان نەگىز قالاندى, ءبىز – بابالارىمىزدىڭ ۇلى ىستەرىنىڭ جالعاستىرۋشىلارىمىز. بۇگىندە ءبىزدىڭ ەلىمىز بارلىق تاياۋ مەملەكەتتەرمەن كوپعاسىرلىق دوستىق جانە تاتۋ كورشىلەستىك داستۇرلەرىن ساقتاپ وتىر. وسى قارىم-قاتىناستى ءاردايىم ساقتاعانىمىز ءجون, – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.
سونىمەن قاتار, مەملەكەت باسشىسى ەلوردالىق بيلىك يەلەرى الدىندا تۇرعان باسىمدىعى بار مىندەتتەردى بەلگىلەپ بەردى.
– استانانى اسەم, جايلى جانە قولايلى ەتە ءتۇسۋ ءۇشىن جۇمىستى جالعاستىرۋ كەرەك. قازىرگى باستى مىندەت – «ەكسپو-2017» حالىقارالىق كورمەسىن ۇيىمداستىرۋ, ونى وتكىزۋ ەلوردانى وزگەرتەدى. مۇلدە جاڭا مادەنيەت جانە عىلىم ورتالىعى پايدا بولادى. حالىقتىڭ دەمالىسىنا, ساۋدا-ساتتىققا, عىلىمي زەرتتەۋلەر جۇرگىزۋگە ارنالعان جاڭا الاڭدار بوي كوتەرەدى. اۋقىمدى قۇرىلىس 2016 جىلى اياقتالۋعا ءتيىس, – دەدى نۇرسۇلتان نازارباەۆ.
قازاقستان پرەزيدەنتى استانادا وزگە دە ماڭىزدى نىساندار قۇرىلىسى ءجۇرىپ جاتقانىنا, ولاردىڭ قاتارىندا «ابۋ-دابي پلازا» كوپفۋنكتسيونالدىق كەشەنى, بىرقاتار جاڭا مەيمانحانالار, سپورت كەشەندەرى, دەنساۋلىق ساقتاۋ مەكەمەلەرى, بوتانيكا باعى, جاڭا تەمىرجول ۆوكزالى, اۆتوبۋس كولىگىنىڭ جەدەل جۇيەسى بار ەكەنىنە نازار اۋدارتتى.
سوڭىندا نۇرسۇلتان نازارباەۆ
استانا ەلدىڭ وزگە قالالارى ءۇشىن ۇلگى بولىپ سانالاتىندىقتان وعان ايرىقشا جاۋاپكەرشىلىك جۇكتەلەتىنىن اتاپ ءوتتى.
