بيىلعى قىركۇيەك ايىندا قر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ وتىرىسىندا حالىق قالاۋلىسى يرينا سميرنوۆا ءبىلىم بەرۋ سالاسىن قارجىلاندىرۋ ماسەلەسىن كوتەرىپ, قازاقستاندىق مۇعالىمدەردىڭ جالاقىسى تىم از ەكەنىن ايتىپ, ۇكىمەت باسشىسىنىڭ اتىنا ساۋال جولداعان ەدى. دەپۋتاتتىڭ ايتۋىنشا, بۇگىندە ەۋروپا مەملەكەتتەرىندە ءبىلىم بەرۋ سالاسىن قارجىلاندىرۋ كولەمى ىشكى جالپى ونىمگە شاققاندا 6-9 پايىزدى قۇرايدى. سونىڭ ناتيجەسىندە ول ەلدەگى ۇستازداردىڭ ەڭبەگى جاقسى باعالانىپ, ەڭبەكاقىلارى دا جوعارعى دەڭگەيدە ەكەن. «بىزدە مۇعالىمدەردىڭ ەڭبەكاقىسى 40-50 مىڭ تەڭگەنى قۇرايدى. سىنىپ جەتەكشىلىگى ءۇشىن بەس-اق مىڭ قوسادى. ونداي جۇيەمەن ءبىلىم بەرۋ سالاسىن دامىتۋ قيىن. قازاقستان دا ءبىلىم بەرۋ سالاسىن قارجىلاندىرۋ كولەمىن ىشكى جالپى ونىمگە شاققاندا 6-9 پايىزعا دەيىن جەتكىزۋى ءتيىس» دەدى دەپۋتات. وسى ورايدا ءبىز قر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى كوتەرگەن ماسەلە بويىنشا وسى سالادا ۇزاق جىل ەڭبەك ەتىپ جۇرگەن ەلوردالىق ۇستازداردىڭ دا پىكىرىن بىلگەن ەدىك…
جۇپارگۇل حالمىرزاەۆا, №43 ورتا مەكتەپتىڭ مۇعالىمى:
– مۇعالىمنىڭ جالاقىسى وتە تومەن ەكەنى راس. ول الەۋمەتتىك جاعدايعا دا اسەر ەتەدى. ماردىمسىز اقشانى جەتكىزە الماي, ۋايىمدا جۇرگەن مۇعالىم شىعارماشىلىقپەن دە تولىق اينالىسا المايدى. قاعاز جۇمىس وتە كوپ. ءار مۇعالىم تەك 18 ساعاتپەن تولىق جۇمىس ىستەسە دەيمىن. كەيدە 40 ساعات وتە اۋىر بولادى. ۇستازعا قاجەتتى نارسەنىڭ ءبارى اقشا. سونىڭ بارلىعىن ءوزىمىز ساتىپ الامىز. ايتالىق, اۋىل مۇعالىمىنىڭ جاعدايى دا ءماز ەمەس. ولاردىڭ دا جالاقىسى از. قازىر اۋىلدا بالا سانى ازايعان. مال ۇستاماسا, كۇن كورە المايدى. ينتەرنەتكە كىرۋ مۇمكىندىگى دە تومەن. وسىنداي جاعدايعا قاراماستان, ەڭبەك ەتىپ جاتقان ۇستازدار قانداي ماراپاتقا بولماسىن لايىق دەگىم كەلەدى.
نازگۇل اماندىقوۆا, №17 مەكتەپ-گيمنازيانىڭ مۇعالىمى:
– ادامعا ەڭ ءبىرىنشى قاجەتتى ماماندار مۇعالىم مەن دارىگەر ەكەنى انىق. ءبىزدىڭ ەلىمىزدە بۇل ماماندىق يەلەرى الەۋمەتتىك جاعىنان از قورعالعان. وسىدان 3 جىل بۇرىن مەن دەڭگەيلىك كۋرستان ءوتتىم. مەنىڭ توبىمدا 30 مۇعالىم بولدى. سونىڭ 4-5-ەۋىنىڭ عانا ءوز ءۇيى بولدى. ال قالعاندارى ءۇي جالداپ تۇرادى. مىسالى, باستاۋىش سىنىپتىڭ مۇعالىمى تۇسكە دەيىن ساباق بەرەدى. ال تۇستەن كەيىن جەكەمەنشىك ءبىلىم بەرۋ ورتالىقتارىنا بارىپ ساباق بەرىپ, اقشا تابادى. سولاي تاپقان اقشاسى كەيدە ءۇي جالداۋعا دا جەتپەيدى. وسىدان كەيىن ولار مورالدىق جاعىنان شارشايدى, ەموتسياعا جول
بەرەدى. كۇنكورىستىڭ قامىمەن شارشاپ جۇرگەن مۇعالىمدى جان-جاعىنان ءبارى سىنعا الادى. ەڭبەكاقىسى كوبەيسە, مۇعالىمنىڭ ەڭبەگى باعالانسا, ونىڭ ەڭبەگى جەمىستى بولادى, مارتەبەسى كوتەرىلەدى.
بۇگىنگى كۇنى وقۋشىلار اراسىندا مۇعالىم بولامىن دەگەن وقۋشى جوق. نەگە دەپ سۇراساڭ, ەڭبەكاقىسى از دەيدى. ەڭبەكاقىسى 100 مىڭعا تولمايتىن مۇعالىم بار. وسىنداي قارجىمەن استاناداي الىپ قالادا كۇن كورۋ قيىن عوي… ءبىلىم جۇيەسىنە ناقتى كوڭىل ءبولىنۋ كەرەك. باس قالادا ەڭبەك ەتىپ جاتقان مۇعالىمدەرگە جاتاقحانا سەكىلدى, ۋاقىتشا بولسا دا, باسپانا بەرىلسە دەيمىز. عالىم اۆرام ماسلوۋ قاجەتتىلىكتەر پيراميداسىنىڭ ەڭ تومەنگى ساتىسىندا نەگىزگى ومىرلىك قاجەتتىلىكتەر: اۋا, تاماق, سۋ, باسپانا, ۇيقى جانە تاعى باسقالار دەپ ايتادى. ەڭ باستىسى, وسى قاجەتتىلىكتەر ورىندالماسا, باسقاعا قول
جەتكىزۋ مۇمكىن ەمەس.
گۇلجازيرا ىسقاقوۆا, رەسپۋبليكالىق فيزيكا-ماتەماتيكا مەكتەبىنىڭ ۇستازى:
– قر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى ي.سميرنوۆا حانىمنىڭ مۇعالىمدەردىڭ جالاقىسى تۋرالى كوتەرگەن ماسەلەسىن قولدايمىن. «ماڭگىلىك ەل» يدەياسىن جاس ۇرپاقتىڭ ساناسىنا ءسىڭىرۋشى – مۇعالىم. ماعجان جۇماباەۆتىڭ «التى الاشتىڭ بالاسى باس قوسسا, توردەگى ورىن
– مۇعالىمدەردىكى» دەپ ايتقان ءسوزىندە ۇلكەن ماعىنا مەن قۇرمەت جاتىر. الدىمەن قوعامدا مۇعالىمگە دەگەن وڭ كوزقاراس قالىپتاسۋ كەرەك. مۇعالىمدىك ەڭ قادىرلى, جالاقىسى كوپ ماماندىقتاردىڭ قاتارىنان ورىن الۋى قاجەت. ەستۋىمشە, كەڭەس وداعى كەزىندە مۇعالىمگە بەرىلەتىن جاردەماقىلار وتە كوپ بولىپتى. قازىر قالاداعى مۇعالىمنىڭ باسپاناعا قول جەتكىزۋى ۇلكەن ماسەلەگە اينالدى. بۇگىنگى تاڭدا ۇستازعا قاجەت دۇنيە كوپ. الدىمەن وسى قاجەتتىلىكتەردى ورىنداپ, سوسىن بارىپ مۇعالىمنەن سۇرانىس كۇشەيسە دەيمىن. ال بىزدە كەرىسىنىشە…
P.S. تۇيىندەپ ايتقاندا, تۋعان ەلىمىزدى ورگە سۇيرەيتىن كەلەشەك جاس ۇرپاقتى تاربيەلەپ جاتقان ۇستازداردىڭ جاعدايى جانىمىزدى جابىرقاتارلىق كۇيدە ەكەن. ءبىر دانىشپان «سانانى تۇرمىس بيلەيدى» دەپ ايتقان. وسى سوزدە شىندىق بار. ەندەشە, حالىق قالاۋلىسى كوتەرگەن ماسەلە جوعارى جاقتان قولداۋ تاپسا ەكەن دەيمىز.
ازامات ەسەنجول
