ءبىز, ياعني زەينەتكەرلەر, كۇن سايىن ءوسىپ, كوركەيىپ كەلە جاتقان استانانىڭ سۇلۋلىعىنا تامسانىپ وتىرامىز. سول سياقتى كورىكتى قالانىڭ كوشەلەرىندەگى جارنامالارعا, سۋرەتتەرگە, ەسكەرتكىشتەر مەن مۇسىندەرگە دە كۇندەلىكتى كوز تاستاپ, ىشىندەگى جاقسىلارىنا ءتانتى بولىپ جۇرەمىز. الايدا تولعان جارناما مەن مۇسىندەردىڭ ىشىندەگى كوزگە وعاش كورىنەتىندەرىنە بەيجاي قاراي المايمىز. ءتىپتى, سول كەيبىر ورتادان ويىپ تۇرىپ ورىن العان مۇسىندەردىڭ استانالىقتار مەن قالا قوناقتارىنا, جاسوسپىرىمدەرگە قانشالىقتى قاجەت ەكەنىن دە تۇسىنە الار ەمەسپىز.
ماسەلەن, رەسپۋبليكا داڭعىلى مەن كەنەسارى كوشەسىنىڭ قيىلىسىندا «جارتى ادام» ءمۇسىنىنىڭ تۇرعانىنا كوپ بولدى. «جارتى ادام» دەۋىمىزدىڭ سەبەبى باسىندا قالپاعى بار, كوستيۋم-شالبار كيىپ, گالستۋك تاققان, ءبىر قولىمەن سومكەسىن سۇيرەتىپ, ەكىنشى قولىمەن كيىمىن ۇستاپ تۇرعان ەر ادامنىڭ بەينەسى كورەر كوزگە تۇرپىدەي تيەدى. نەگە دەسەڭىز, ونىڭ ءبىر اياعىنىڭ تىزە تۇسىنان, ەكىنشى اياعىنىڭ سانىنان باستاپ جوعارى قاراي ورتان بەلىنە دەيىن بالتامەن شاۋىپ الىپ تاستاعانداي ۇڭىرەيىپ تۇر. ءوزى سوعىسقا قاتىسقان ادامعا دا ۇقسامايدى. ەسكەرتكىشتىڭ اۆتورلارى مۇنىمەن نە كورسەتكىسى كەلدى ەكەن؟ قانداي ءمان-ماڭىزى, ماعىناسى بار مۇنىڭ؟ ءبىز بۇل ءمۇسىننىڭ تۇپكى ءمانىسىن مۇلدە تۇسىنبەدىك. بۇعان «قاراجاتتى كىم تولەدى ەكەن؟», «مەملەكەت قازىناسىنان با, الدە جەكە ادامنىڭ قارجىسىنا جاسالدى ما ەكەن؟» دەگەن ساۋالدار تۋىندايدى كوكەيىمىزدە.
عالامتوردى اقتارىپ كورسەك, بۇل ءمۇسىننىڭ اتاۋى «جىرتىق ساياحاتشى» («رۆاننىي پۋتەشەستۆەننيك») ەكەن. ينتەرنەتتەگى اقپاراتتارعا قاراعاندا «جىرتىق ساياحاتشى» ءمۇسىنى پاريج, ماسكەۋ سياقتى ەۋروپاداعى بىرقاتار قالالاردا دا بار كورىنەدى.
بۇدان بولەك, وڭ جاعالاۋداعى كەنەسارى حان ەسكەرتكىشىنىڭ قاسىندا مەشىندەردىڭ ءمۇسىنى قويىلىپتى. بۇل دا كوزگە وعاش كورىنەدى. وسى تەكتەس باسقا دا ەسكەرتكىش-مۇسىندەر جەتىپ ارتىلادى ەكەن. مۇنىڭ بارىنە از قاراجاتتىڭ جۇمسالماعانى كورىنىپ-اق تۇر. بىراق بۇلاردىڭ قوعامعا قانداي قاجەتى بار؟ قانداي تاربيەلىك, ەستەتيكالىق ءمانى بار؟
بايقاۋىمىزشا, استاناداعى سۋرەتتەر مەن مۇسىندەردىڭ كوبى ەۋروپاشا, باتىس مادەنيەتىنە ءتان بولىپ كەلەدى ەكەن. ال ءوز قازاعىمىزدىڭ بەينەلەرى سيرەك كەزدەسەدى. وكىنىشتى. بىراق «سىن تۇزەلمەي, ءمىن تۇزەلمەيدى» دەگەندەي, «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسى اياسىندا ەلوردادا كوپشىلىككە تۇسىنىكسىز, تۇك ءمانى جوق وسىنداي مۇسىندەردىڭ جاسالۋىنا توسقاۋىل قويىلىپ, ەسەسىنە ءوزىمىزدىڭ ۇلى تۇلعالاردىڭ ەسكەرتكىشتەرى مەن ۇلتتىق نىشانداعى مۇسىندەردىڭ قاتارى كوبەيسە دەگەن تىلەگىمىز بار.
سوتسيال قامەدەنۇلى,
سەرجان تاۋىشۇلى,
جۇماگۇل شالمانتەگى,
زەينەتكەرلەر
