ءار ادام بالاسىنىڭ ءومىرى وزىنشە ورنەكتەلەدى. ءومىر جولى بارىنە بىردەي تاقتايداي تەگىس بولا بەرمەيدى. بىلە بىلسەك, ادامنىڭ تاعدىرى دا ءوز قولىمەن جاسالادى. ەڭ باستىسى, ءومىر جولىندا, تاعدىر جازۋىندا كەزدەسكەن قيىندىقتارعا مويىماعان ادام اڭساعان ارمانى مەن كوزدەگەن ماقساتىنا جەتىپ, باقىتقا كەنەلەدى.
بۇگىنگى اڭگىمە ارقاۋىنا اينالىپ وتىرعان استانالىق ارداقتى ارداگەر ماعزۇم بالتابايۇلى جابيگەنوۆ – ءومىردىڭ ىستىعى مەن سۋىعىن, بەينەتى مەن زەينەتىن قاتار كورىپ, عانيبەتتى عۇمىر كەشىپ كەلە جاتقان ابىرويلى ازاماتتىڭ ءوزى. «بالالىق شاعىن سوعىس ۇرلاعان» زاماننىڭ تۋماسى ماعزۇم بالتابايۇلى ەل باسىنا ناۋبەت اكەلگەن اشارشىلىقتان حالىق ەندى ەسىن جيناپ جاتقان شاقتا, اتاپ ايتقاندا, 1936 جىلدىڭ 18 قىركۇيەك كۇنى دۇنيە ەسىگىن اشقان ەكەن. قورعالجىن اۋدانىندا كولحوز شارۋاشىلىعىن ۇيىمداستىرۋعا بەلسەندى قاتىسقان, كولحوز توراعاسى بولىپ جۇمىس ىستەي باستاعان اكەسى بالتاباي ءبىر-اق كۇندە اقمولاعا قونىس اۋدارىپ كەتەدى. ويتكەنى بۇل كەزەڭدە «حالىق جاۋى» دەگەن دۇربەلەڭ باستالىپ كەتكەن. ەرتەلى-كەش وسىنداي جاعداي ءوز باسىنا دا كەلەرىن دەر كەزىندە اڭداعان اپتال ازامات اقمولا ىرگەسىندەگى قازىرگى كوكتال كەنتىنە تۇراقتايدى. تەمىرجول بويىندا جۇمىس ىستەيدى. ال 1941 جىلدىڭ قاراشا ايىندا ۇلى وتان سوعىسىنا اتتانادى. قايران اكە ستالينگراد ءتۇبىندەگى شايقاستا قازا تابادى. «قارا قاعازدى» قولىنا العان مەيىز انا وسىلايشا ءۇش بالامەن قالادى. الايدا ابزال انا بالالارىن قاتارىنان قالدىرماۋ ءۇشىن قولىنان كەلگەننىڭ ءبارىن جاسادى.
1944 جىلى ماعزۇم بالا قالاداعى م. عابدۋللين اتىنداعى № 26 مەكتەپتىڭ تابالدىرىعىن اتتايدى. مەكتەپتە جاقسى وقىعان تۇلەك ءوزى ارمانداعان ماماندىعىنا قاراي قاراعاندى مەديتسينا ينستيتۋتىنا وقۋعا تۇسەدى. بىراق باسقا قالاعا قاتىناۋدىڭ قيىندىعىنان وقۋدان قول ۇزۋگە ءماجبۇر بولادى. كوپ ويلانباستان اسكەرگە اتتانادى. اۆياتسيا قۇرىلىمىندا قىزمەت اتقارادى. اسكەردەن كەلىسىمەن, اۋەجايدا تەحنيك-مەحانيك بولىپ جۇمىس ىستەيدى. 1961 جىلى اقمولا اۋىل شارۋاشىلىعى ينستيتۋتىنا سىرتتاي وقۋعا قابىلدانىپ, اگرونوم-ەكونوميست ماماندىعىن الادى. وتە جاقسى وقىعاندىعىنان بولار, ينستيتۋتتى ءۇش-اق جىلدا ءتامامداپ شىعادى. ول كەزدە ەمتيحانداردى مەرزىمىنەن بۇرىن تاپسىرا الاتىن ستۋدەنتتەردى جوعارى كۋرسقا كوشىرۋ جۇيەسى بولعان ەكەن. ينستيتۋتتان كەيىن اقمولا قۇرىلىس بانكىندە جۇمىس ىستەيدى.
تابيعاتىنان ەلگەزەك, شارۋاعا بەيىم جىگىتتىڭ بويىنداعى ەڭبەكقورلىعى مەن جىگەرلىگىن وبلىس باسشىلىعى دا بايقاسا كەرەك, ءتۇرلى قىزمەتتەرگە تارتا باستادى. الدىمەن تسەلينوگراد اۋداندىق پارتيا كوميتەتىنە جۇمىسقا كىرىستى. كوپ ۇزاماي اسكەرگە بارىپ كەلگەن, پارتيا قاتارىنداعى, جوعارى ءبىلىمدى ازامات اقمولا وبلىستىق مەملەكەتتىك قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنە قىزمەتكە شاقىرىلادى. كيەۆ قالاسىنداعى مەملەكەتتىك قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ جوعارى مەكتەبىن ءتامامدايدى. سەگىز جىلداي وسى سالادا جەمىستى ەڭبەك ەتىپ, 1975 جىلى دەنساۋلىعىنا بايلانىستى قىزمەتىنەن زاپاسقا شىعادى.
جاقسى ادام, بىلىكتى مامان جەردە قالماسى ايقىن. بۇل – ءومىر زاڭدىلىعى. بىردە بۇرىن ءوزىن وقىتقان, اقمولا اۋىل شارۋاشىلىعى ينستيتۋتىندا كافەدرا مەڭگەرۋشىسى بولعان عالىم اعاسى باتىرحان بالتين حابارلاسىپ, «ورگانداعى جۇمىسىڭنان بوساعان ەكەنسىڭ, ەندى بىزگە كەل, مەن رەكتورمەن ءوزىم سويلەسەمىن. سەنىڭ وقىتۋشى بولۋعا مۇمكىندىگىڭ زور» دەپ, اعالىق كەڭەسىن جەتكىزەدى. كوپ ۇزاماي ماعزۇم بالتابايۇلى ينستيتۋتتىڭ ەكونوميكا ءبولىمىنە اعا وقىتۋشى بولىپ قابىلدانادى. بۇل 1976 جىل بولاتىن. سودان 1999 جىلعا دەيىن وسى وقۋ ورداسىندا جاستارعا ءدارىس بەردى. ستۋدەنتتەردى وقىتا ءجۇرىپ, عىلىمعا دا دەن قويدى. 1983 جىلى ەكونوميكا عىلىمىنىڭ كانديداتى اتاندى.
ماعزۇم بالتابايۇلىنىڭ ەرەن ەڭبەگى ەلەنبەي قالعان جوق. كەۋدەسىندە جارقىراپ تۇرعان بەس مەدال – سول ەڭبەكقورلىعىنىڭ بەلگىسى.
زەردەلى ادام زەينەت جاسىنا شىقسا دا, قاراپ وتىرا المايدى ەكەن. وسى تۇرعىدا ماعزۇم بالتابايۇلى جايىندا پاراساتتى ءسوز ايتۋعا بولادى. ءبىرىنشى ايتارىمىز, ونەگەلى ءومىر جولىندا تۇيگەنىن جاس ۇرپاققا جەتكىزۋگە ۇمتىلدى. ومىردەگى جاقسى مەنەن جاماننىڭ اراجىگىن اشىپ كورسەتەتىن ماقالالار جازىپ, ونىڭ نەگىزىن «استانا اقشامى» گازەتىندە جاريالاپ, ەلوردالىق باسىلىمنىڭ تۇراقتى اۆتورىنا اينالدى. قالامىنان تۋىنداعان شىعارمالارىنىڭ باستى تاقىرىبىنا يماندىلىق, ۇلتتىق تاربيە وزەك بولدى. وزەگىن جارعان جازبالارىن شاشاۋ ەتپەي جيناپ, جاقىندا كىتاپ ەتىپ شىعاردى.
ايتپاقشى, ارداقتى ازامات 2007 جىلى قاسيەتتى مەككە-ماديناعا ساپارلاپ, قاجىلىق پارىزىن وتەپ كەلگەن ەدى. بۇل دا ابزال اعانىڭ يماندىلىق جولىنداعى پاراساتتىلىعىن كورسەتسە كەرەك.
ومىرلىك جارى, بالالار ءدارىگەرى بولعان زايىبى روزا ءابدىراشيتقىزى ەكەۋى ءتورت بالا ءتاربيەلەپ ءوسىردى. بالالارىنىڭ ءبارى – جوعارى ءبىلىمدى, بىلىكتى ماماندار.
بۇگىندە سەكسەننىڭ سەڭگىرىنە كوتەرىلىپ وتىرعان ارداقتى ارداگەر, ابزال ازامات, مەيىرىمدى اتا ماعزۇم بالتابايۇلى قۇداي قوسقان قوساعىمەن بىرگە ون نەمەرە مەن بەس شوبەرە ءسۇيىپ, بەرەكەلى دە مەرەكەلى عۇمىر كەشىپ وتىر.
عالىم قوجابەكوۆ
