مەملەكەت باسشىسى بيىل جولداۋىندا اتاپ وتكەندەي, مساك, ياعني مەديتسينالىق-سانيتاريالىق العاشقى كومەكتى ۇيىمداستىرۋ – دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىنىڭ ماڭىزدى بولىگىنە اينالدى. كوپتەگەن مەديتسينالىق-الەۋمەتتىك ماسەلەنىڭ شەشىمى مساك-تىڭ تيىمدىلىگىنە بايلانىستى بولىپ وتىر. ونىڭ ۇستىنە, كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسىنىڭ الدىن الۋدا دا وسى سالانىڭ ءرولى ارتا ءتۇستى. ەمحانالاردىڭ جۇمىسىن بەلسەندى, فورماتى جاعىنان حالىققا ىڭعايلى ەتىپ, قىزمەت كورسەتۋ كولەمىن ارتتىرۋ كەرەك. وسىلايشا العاشقى مەديتسينالىق-سانيتارلىق كومەك ادىستەرى تۇبەگەيلى قايتا قارالماق.
بۇل ماسەلەنى ەلوردادا وتكەن «COVID-19 – مساك ءۇشىن ۇلكەن ساباق» اتتى حالىقارالىق عىلىمي-پراكتيكالىق كونفەرەنتسيادا قر دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى الەكسەي تسوي كوتەرىپ, پاندەميا كەزىندە ەلىمىزدەگى العاشقى مەديتسينالىق كومەك كورسەتۋ جۇيەسىن دامىتۋدىڭ نەگىزگى ماسەلەلەرىن تالقىلادى. ددسۇ ەۋروپالىق دەنساۋلىق ساقتاۋ ورتالىعى, اتالعان ۇيىمنىڭ قازاقستانداعى وكىلدىگى, گرۋزيا, ليتۆا, ۋكراينا ەلدەرىنەن كەلگەن دارىگەرلەر, عالىمدار, ساراپشىلار مەن وڭىرلەردەگى دارىگەرلەردىڭ باسىن قوسقان شارادا مينيستر COVID-19 پاندەمياسى مەملەكەتتەر مەن قاۋىمداستىقتاردىڭ, ەڭ الدىمەن دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىنىڭ زاماناۋي جاھاندىق سىن-قاتەرگە دايىندىعىن باعدارلايتىن ينديكاتورعا اينالعانىن جەتكىزدى. ال قازاقستاننىڭ كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسىنىڭ العاشقى تولقىنىنان العان ساباعى – مساك-تى نىعايتۋ.
مساك قىزمەتىنىڭ ساپالى بولۋىن تالاپ ەتەتىن تاعى ءبىر فاكتور – كوروناۆيرۋستى ەمدەۋدىڭ كلينيكالىق حاتتاماسىنا سايكەس ناۋقاستاردىڭ امبۋلاتوريالىق دەڭگەيدە, ياعني ۇيدە ەمدەلۋى مۇمكىن ەكەندىگى. اتاپ ايتقاندا, ولار سيمپتومسىز, جەڭىل, ورتاشا اۋىر دەڭگەيدە جۇقتىرعانداردى اۋرۋحاناعا جاتقىزبايدى. كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسىنىڭ بارلىق تۇرلەرىن تىركەۋ ءۇشىن ەلوردا ەمحانالارىنا جىبەرىلەدى. سودان كەيىن ۋچاسكەلىك دارىگەر ولاردىڭ جاعدايى مەن ناۋقاستى ەمدەۋ جولدارىن انىقتاۋ ءۇشىن بايلانىسادى. ەلوردالىق قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىنىڭ حابارلاۋىنشا, ەگەر ادامدا كلينيكالىق كورىنىستەر بولماسا, ناۋقاس ءۇي كارانتينىندە بولادى جانە ونىڭ ەمحاناسىنىڭ دارىگەرلەرى قوڭىراۋ شالۋ نەمەسە بەينە قوڭىراۋ ارقىلى قاشىقتىقتان باقىلايدى.
پتر تەستى وڭ ناتيجە بەرىپ, بىراق اۋرۋدىڭ كلينيكالىق بەلگىلەرى جوق ادامدار 14 كۇن باقىلاۋدا بولادى. بۇل ينكۋباتسيالىق كەزەڭ, اۋرۋ دامۋى مۇمكىن, سوندىقتان ولار قر دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ بۇيرىعىنا سايكەس ءۇي جاعدايىندا بمسك مەديتسينالىق باقىلاۋىندا بولادى. ولاردى مەديتسينا قىزمەتكەرلەرى ونلاين باقىلاپ وتىرادى, ياعني مۇنداي ناۋقاستاردى ەمدەۋ قاشىقتىقتان جۇرگىزىلەدى.
باسقارما وكىلدەرى ەمحانالاردىڭ ماماندارى تەلەفون ارقىلى جانە مەسسەندجەرلەر ارقىلى سيمپتومسىز ناۋقاستارمەن بايلانىس جاسايتىنىن ايتادى. كۇن سايىن مەديتسينا قىزمەتكەرلەرى مۇنداي ناۋقاستارعا قوڭىراۋ شالىپ, ولاردىڭ جاعدايىن بىلەدى. ەگەر جۇقتىرعان ادامنىڭ ءال-اۋقاتى 14 كۇن ىشىندە ناشارلاماسا, وندا مونيتورينگ الىنىپ تاستالادى. سيمپتومدار پايدا بولعان كەزدە – دەنە تەمپەراتۋراسىنىڭ جوعارىلاۋى, جوتەل, تىنىس الۋدىڭ قيىنداۋى, ەنتىگۋ بولسا, ۋچاسكەلىك دارىگەر جاڭا ەم جولدارىن قابىلدايدى نەمەسە اۋرۋحاناعا جاتقىزۋ قاراستىرىلادى. ەگەر اۋرۋ سيمپتومسىز تۇردە بولسا, وندا پاتسيەنتتەر باسقالارعا جۇقتىرۋ قاۋپىن تۋدىرماۋ ءۇشىن وقشاۋلانۋى قاجەت. سونداي-اق سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ۇستانۋ, جاقسى تاماقتانۋ جانە ۇيقى رەجيمىن ساقتاۋ قاجەت.
ۇيدە وقشاۋلاۋ كەزىندە اۋرۋدىڭ جەڭىل جانە ورتاشا تۇرلەرىمەن اۋىراتىن ادامدار سالعىرت ءومىر سالتىن ۇستانباۋى قاجەت, سۇيىقتىقتى جەتكىلىكتى مولشەردە قابىلداۋى كەرەك. پاتسيەنتتەر تەمپەراتۋرانى, پۋلس جيىلىگىن, تىنىس الۋدى, قان قىسىمىن, ساتۋراتسيانى (پۋلسوكسيمەتر بولعان كەزدە) باقىلاۋى قاجەت.
– ادامنىڭ دەنە قىزۋى كوتەرىلسە, جوتەلسە ءبىرىنشى كەزەكتە ەمحاناداعى مەديتسينالىق كومەككە نەمەسە جەدەل جاردەم قىزمەتىنە جۇگىنەدى. وسى ەكەۋىنىڭ اراسىنداعى ءوزارا ارەكەتتەستىكتى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن ارنايى العىشارت بەكىتىلدى. وسى ەكى كەزەڭدە مەديتسينالىق كومەك قاجەت ەتكەن ناۋقاستىڭ دەنساۋلىق جاعدايىنا باعا بەرۋ كەرەك. قاجەت بولسا, ونى اۋرۋحاناعا جاتقىزۋ نەمەسە العاشقى مەديتسينالىق سانيتارلىق كومەك ۇيىمدارىندا مەديتسينالىق كومەك كورسەتۋ, ءدارى-دارمەكپەن قامتاماسىز ەتىپ, ءۇي جاعدايىندا ەمدەپ شىعۋ ماڭىزدى. باستاپقىدا ناۋقاسقا امسك ۇيىمىندا ءتيىستى مەديتسينالىق كومەك كورسەتىلمەي, اۋرۋدىڭ اسقىنۋىنا جول بەرسەك, ءبىزدىڭ تاراپىمىزدان اشىلعان توسەك-ورىندار, مەديتسينالىق ۇيىمداردى قامتاماسىز ەتكەن مەديتسينالىق جابدىقتاردىڭ ءمانى بولمايدى, – دەيدى قالالىق قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى ءاليا رۇستەموۆا.
بۇگىنگى تاڭدا باسقارماعا قاراستى 32 مەديتسينالىق ۇيىم بار. ونىڭ 16-سى العاشقى مەديتسينالىق-سانيتارلىق كومەك ۇيىمدارى بولسا, 10-ى – ستاتسيونارلار. سوعان قوسا 1 جەدەل جاردەم قىزمەتى, 1 جوعارى مەديتسينالىق كوللەدج, 1 ارنايى مەديتسينالىق جابدىقتارمەن قامتۋ مەكەمەسى, 1 بالالار ءۇيى, 1 پاتولوگواناتوميالىق بيۋرو جۇمىس ىستەيدى. ودان بولەك, 19 جەكە مەديتسينالىق ۇيىم قىزمەتى اتقارىپ, وعان قالانىڭ 280 مىڭ حالقى تىركەلگەن.
