ساياسي قۋعىن-cۇرگىن جانە اشارشىلىق قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنىنە وراي باس قالاداعى ۇلتتىق مۋزەيدە قازاق رۋحانياتىندا ءوز ورنى بار تەكتى اۋلەت – اعايىندى قوجىقوۆتاردىڭ جەكە قورىنداعى قۇندى مۇرالاردى قامتىعان «قاسىرەتتى جىلدار تاعىلىمى» اتتى كورمە ءوتتى.
كورمەگە قوجىقوۆتار قولىنان شىققان 77 جادىگەر قويىلدى. اسىرەسە, توپتامانىڭ كوپ بولىگىن ەلىمىزدەگى العاشقى تەاتر جانە كينوسۋرەتشىسى قۇلاحمەت قوجىقوۆتىڭ دۇنيەلەرى قۇرادى. بۇل كىسى كەزىندە كەڭەستىك كينو ونەرىندە ايشىقتى ىزدەرى قالعان – س.ەيزەنشتەين, گ.روشال, م.لەۆيندەرمەن قاتار ءجۇرىپ ەڭبەك ەتكەن تۇلعا.
قىلقالام شەبەرىنىڭ كورمەدەگى ءبىراز شىعارمالارىنان وتكەن جىلداردىڭ بەدەرىن كورە الدىق. «دومبىرا ۇنىمەن» اتتى كينوتۋىندىسى, «الىپ تۋرالى اڭىز» كينو نوۆەللاسى جانە «جامبىل», «مەنىڭ اتىم قوجا», «الدار كوسە» كوركەم فيلمدەردى ءتۇسىرۋ كەزىندە جاساعان ەسكيزدىك فوتو نۇسقالارى كەلۋشىلەردى بەيجاي قالدىرمادى. «ساياباق كۇزى», «كليندەگى ورمان» دەيتىن اكۆارەلدىك شىعارماسى مەن «سىرداريا كەشى» كومپوزيتسيالىق كارتيناسى كوڭىلدىڭ نازىك پەرنەسىن قوزعادى. «اقتابان شۇبىرىندى جىلدارى» توپتاماسىنىڭ گرافيكالىق پاراقشالارى كومپوزيتسيالىق قۇرلىمىمەن تارتىمدى ورىلگەن. سونىمەن قاتار, سۋرەتشى «جۇت», «جاپان دالاداعى كۇركە» اتالعان ەسكيزدەرىندە اشارشىلىقتى باستان كەشكەن جۇرتىمىزدىڭ كۇيزەلگەن كورىنىسىن شىنايى بەينەلەگەن. سونداي-اق, اتاقتى رەجيسسەر سۇلتاناحمەتتىڭ «قىز جىبەك» ءفيلمىن تۇسىرۋدەگى وقيعا-ەتيۋدتەردىڭ ورىندالۋ بارىسى تاسپالانعان بەينەلى دەرەكتەرى مەن ءتۇسىرىلىم كەزىندەگى فوتوسۋرەتتەرى دە ءوز ەرەكشەلىگىمەن كوركەم.
شارانىڭ اشىلۋىندا قۇلاحمەت قوجىقوۆتىڭ قىزى ساۋلە اپا ايتۋلى كورمەنىڭ ەسكە الۋ كۇنىمەن ساباقتاسىپ ءوتىپ وتىرعاندىعىن ءسوز ەتتى. ويتكەنى قۋعىن-سۇرگىن ناۋقانى بۇل اۋلەتتى اينالىپ وتپەگەن. كيەلى شاڭىراقتىڭ تىرەگى, بەلگىلى قوعام قايراتكەرى, وتكەن عاسىر باسىندا تاشكەنت مۇعالىمدەر سەمينارياسىن بىتىرگەن, 1912 جىلى ورىنبوردا العاشقى «الىپپە» وقۋلىعىن شىعارىسقان ارداقتى ازامات قوڭىرقوجا قوجىقوۆ جازىقسىز تۇتقىندالىپ, اتۋ جازاسىنا كەسىلگەن. ال ونىڭ جارى ءلاتيپا اپا دا وسال ادام بولماعان. قولىنان بال تامعان شەبەر بولعان. سول كەزدە ساحنالانعان «قىز جىبەك», «ايمان-شولپان», «شۇعا», «ەر تارعىن», «جالبىر» سەكىلدى قازاق وپەرالارىندا ونەر كورسەتكەن ارتىستەردىڭ كوستيۋمدەرىن تىككەن.
«اتام قوڭىرقوجانىڭ ءتورت ۇلى بولدى. ۇلكەنى قوجاحمەت قازاق بەينەلەۋ ونەرىنە جاڭا باعىت اكەلگەن كاسىبي سۋرەتشى بولسا, ەكىنشىسى قۇلاحمەت – حالقىمىزدىڭ العاشقى تەاتر جانە كينو ونەرىنىڭ ديزاينەر-بەينەلەۋشىسى. ءۇشىنشىسى – نۇراحمەت بولسا تانىمال ءمۇسىنشى-مونۋمەنتاليست, ءتورتىنشىسى – سۇلتاناحمەت قازاق كينەماتوگرافياسىنىڭ اسىلى «قىز جىبەك» ءفيلمىن ومىرگە اكەلگەن رەجيسسەر» دەدى تەكتىنىڭ تۇياعى.
ءبىر سوزبەن ايتقاندا, قاسىرەتتى جىلداردىڭ ءورتى شارپىسا دا, ونەگەسىنەن تايماعان ىرگەلى اۋلەتتىڭ ونەرى بۇگىنگى جاس ۇرپاققا ۇلگى ەكەندىگىن تانىدىق.
